دعوا ویروس زامبی مدفون در اعماق یخ‌ها، چه مقدار محتمل است؟

این روزها با داغ شدن او گفت و گو تغییرات آب و هوایی و پیامدهای آن برای تعداد بسیاری از نقاط زمین، نوشته تشدید گرمای جهانی و به جستوجو آن، خطر ذوب شدن یخ‌های قطبی جدی‌تر شده و در این شرایط، هشدار تازه گروهی از دانشمندان درمورد ویروس‌های زامبی که امکان پذیر از سرزمین‌های منجمد قطب شمال سر برآورند به نگرانی‌های بشر امروزی دامن زده است.

از آنجا که تغییرات آب و هوایی و به جستوجو آن گرمایش زمین، قطب شمال را نیز تحت تاثییر قرار داده، دانشمندان در خبری اخیرا هشدار دادند ویروس‌های خفته و مدفون در اعماق یخ‌ها می‌توانند تهدیدی برای همه‌گیری‌ بیماری‌های تازه باشند.

بعد از انتشار کردن این خبر، مجله تخصصی «مدیکال نیوز تودی» با اشاره به نقل از تازه این دانشمندان در مقاله‌ای نوشت، دانشمندان دانشگاه «اکس‌مارسی» در فرانسه در مطالعه‌ای که روی ویروس‌های حاضر در یخبندان سیبری انجام دادند، ۱۳ مگاویروس را شناسایی کردند که گمان می‌رود روزی بتوانند انسان را آلوده کنند. یکی از این ویروس‌ها ۴۸ هزار و ۵۰۰ سال قدمت داشت و شرح این یافته‌ها در مجله «Viruses» انتشار شده است.

یکی از نگرانی‌های دانشمندان این است که چطور سیستم ایمنی انسان معاصر نسبت به این ویروس‌ها که اصطلاحا «ویروس‌های زامبی» نامیده شده‌اند و میلیون‌ها سال قدمت دارند، عکس العمل مشخص می کند؟

همه‌گیری «ویروس زامبی» چه مقدار واقع‌بینانه است؟

«ژان میشل کلاوری»، یکی از دانشمندانی که این نگرانی را ابراز کرده، پروفسوری از دانشگاه اکس‌مارسی و ژنتیک‌دانی است که این مطالعه را مدیریت و از سال ۲۰۱۴ برای بازدید ویروس‌ها در سیبری کار می‌کرد. او معتقد است که این تهدید نادیده گرفته شده و واقعی است.

با این حال دکتر «ویلیام شافنر»، متخصص بیماری‌های عفونی دانشکده پزشکی دانشگاه «وندربیلت» معتقد است همه‌گیری بیماری ناشی از ویروس‌های زامبی مشروط به عوامل خاصی است.

شافنر می‌گوید: اول از همه، ویروس باید بتواند احیا و از طریقی به انسان منتقل بشود. سپس ویروس باید توانایی انتقال از فردی به فرد دیگر را داشته باشد. در واقع همه‌گیری، سپس از این دو مرحله اتفاق می‌افتد.

این چنین دکتر «جاناتان استوی»، محقق و ویروس‌شناس در موسسه «فرانسیس کریکِ» لندن به نویسنده این مقاله در مدیکال نیوز تودی او گفت: ویروس‌های حاضر در مناطق منجمد سیبری در واقع یک تهدید تئوریک محسوب خواهد شد.

دکتر استوی او گفت: به نظر من، هم اکنون تهدیدهای بزرگ‌تر از ویروس‌های زامبی در قطب شمال برای مردم کره زمین وجود دارد و برخی از آنها شامل قوت گرفتن باکتری‌های مهارشده یا راه‌های غیرمستقیم‌تر همانند گسترش حشرات ناقل بیماری یا تحول در الگوهای مهاجرت پرندگان است که می‌توانند ویروس‌های جاری را به مناطق بیشتری منتقل کنند. من معتقدم ویروس هایی که اکنون در حیوانات در سراسر جهان در گردش می باشند باید به گفتن یک تهدید بزرگتر و محتمل‌تر در نظر گرفته شوند.

استوی در قسمت فرد دیگر از اظهارتش اصرار کرد این مناطق قطب شمال اکنون تهدید سریع‌ برای جوامع انسانی به حساب نمی‌آیند.

چه نوع ویروس‌هایی امکان پذیر در یخ‌های قطبی کمین کرده باشند؟

در مطالعه محققان فرانسوی، ۱۳ ویروس گوناگون شامل Pandoravirus، Cedratvirus، Megavirus و Pacmanvirus، علاوه بر یک سویه تازه به نام Pithovirus شناسایی شده است.

به حرف های متخصصان، این فهرست شامل حداقل دو پاتوژن انسانی است که مسئول ابتلا به آبله و آنفلوآنزا می باشند.

با این حال دانشمندان اصرار دارند تشخیص این که دقیقا چه ویروسی در قطب شمال وجود دارد دشوار است. به این علت ما با مجموعه‌ای از مجهولات ارتباط داریم.

مقامات بهداشتی جهان چه مقدار برای یک ویروس زامبی آماده‌اند؟

بنابر گزارش دویچه‌وله، عکس العمل سریع به ویروس کرونا و تشکیل سریع واکسن‌ها می‌تواند الگویی باشد برای آمادگی در روبه رو انتشار کردن ویروس‌های تازه.

دکتر شافنر در این باره خاطر نشان کرد: هرچند ناشناخته‌ها زیاد زیاد می باشند اما پیروزی نسبی در برابر بیماری همه‌گیر کرونا در سال‌های تازه، انسان را به آینده امیدوار می‌کند. به طوری که امروزه برای شناسایی ویروس‌های تازه و مقابله با گسترش آنها زیاد بهتر از ۱۰ تا ۲۰ سال قبل عمل می‌کنیم.

سر برآوردن «ویروس زامبی» از دل خاک منجمد سیبری

در سال‌های تازه گرم شدن زمین در قطب شمال علتآب شدن لایه‌ای از «خاک همیشه یخ‌زده» در این ناحیه شده و ویروس‌های خفته که برای ده‌ها هزار سال غیرفعال بودند، اکنون بنابر ادعای برخی دانشمندان، به تهدید بالقوه‌ای برای سلامت جانوران و انسان‌ها تبدیل شده‌اند.

«کیمبرلی ماینر»، دانشمند آب و هوا در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا، مدعی است: زیاد چیزها در رابطه خاک منجمد وجود دارد که دلواپس‌کننده است و ما تا حد ممکن باید این سطح یخ‌زده را به همان حالت نگه داریم.

خاک منجمد نزدیک به یک‌پنجم نیمکره شمالی را پوشش می‌دهد و به گفتن نوعی کپسول زمان عمل می‌کند؛ جایی که در دل آن علاوه بر ویروس‌های باستانی باقی مانده تعدادی از حیوانات منقرض شده، نظیر دو توله شیر غار و یک کرگدن پشمالوی تازه‌کشف‌شده، نگه داری شده است.

به نقل از یورونیوز، این خاک یخ‌بسته، محیطی ایزوله و بدون اکسیژن را ساخته است که نور به آن نفوذ نمی‌کند. این لایه منجمد که عمقش گاه تا ۱۵۰۰ متر می‌رسد، با اهمیت ترین انبار متان در کره زمین نیز به حساب می‌آید و برای ده‌ها هزار سال است که به همان صورت نگه داری شده است. با این حال دمای روز قطب شمال، که اکنون تا چهار برابر سریع تر از بقیه کره زمین گرم شده، لایه بالایی آن‌ را آب کرده و این سطوح را در معرض خطر ذوب شدن قرار داده است.

به حرف های متخصصان، علاوه بر تغییرات اقلیمی، افزایش تردد کشتی‌ها و حفاری‌های معدن که اخیرا در قطب شمال صورت گرفته، تبدیل ذوب شدن یخ‌ها شده است. به جستوجو این تغییرات برخی دانشمندان بر این باورند که قرار گرفتن انسان در معرض این ویروس‌های احیا شده در این مناطق، می‌تواند جهت گسترش عفونت بشود.

برخی دیگر از محققان نظیر دکتر استوی نیز اعتقاد دارند که انتشار کردن ویروس‌های بیماری‌زای جاری از طریق حشرات ناقل بیماری یا تحول در الگوی مهاجرت پرندگان، خطر به مراتب جدی‌تری برای سلامت انسان امروزی برداشت خواهد شد.