والدین آگاه این چنین حرکت می‌کنند
پدر و مادر شدن یکی از بهترین حس‌های دنیاست که هر فردی دوست دارد آن را توانایی کند، اما فرزنددار شدن با همه خوبی‌های توصیف ناپذیرش چالش‌هایی هم دارد که نیازمند آموزش‌های درست و اصولی از طرف خانم و آقا در جایگاه پدر و مادر است. «زهرا توکلی روان‌شناس و روان درمانگر» در اینجا قرار است چند رهنمود کلی برای پرورش موثر و درست فرزند را برایمان بگوید.
خانم و آقای جوانی که صاحب فرزند شدید فکر نکنید که فرزنددار شدن به همان لحظه‌های خوش و شیرین کاری سال‌های اول زندگی کودکتان ختم می‌شود، بلکه چشم بر هم زدنی بچه‌ها بزرگ خواهد شد و به سنی می‌رسند که برای پدر و مادر پر از چالش و سردرگمی است. والدین باید تلاش کنند آگاهی‌های خود را بالا ببرند تا بتوانند با یک پرورش موثر و درست فرد مفیدی را به جامعه تحویل دهند. حتی بعضاً می‌بینیم در روایات و احادیث هم آمده است که پرورش فرزند از همان لحظه‌های اول بارداری شکل می‌گیرد و توجهات و مراقبت‌های خاص خود را دارد.
*والدین انتظارات بیشتر از حد از فرزندتان نداشته باشید!
«خودم دکتر نشدم، ولی بچم باید پزشکی بخونه که آرزو به دل نشم» جمله‌ای که برخی از پدر و مادر‌ها به فرزند خود می‌گویند و مدام به آن‌ها گوشزد می‌کنند که من را به آرزویم برسان! می‌خواهم به والدین گرامی بگویم که «لطفاً انتظارات برآورده نشده خود را از فرزندتان نخواهید. اجبار و تحمیل خواسته و آرزو‌های شما به فرزندتان جهت به نادرست رفتن او، ناکامی، از دست رفتن عمرش و از همه مهمتر کناره گیری از خواسته‌های درونی خودش شود. این را بدانید فرزندتان اگر به سمت مقصد و خواسته شما هم برود گمان ناکامی خوردنش زیاد بالاست. بعد این اجبار شما هیچ ثمری نخواهد داشت جز این که فرزندتان شما را مسبب همه ناکامی‌های زندگی‌اش بداند.»
*به فرزندتان مطمعن به نفس دهید!
همه ما این را می‌دانیم که فرزندان قسمت بزرگی از مطمعن به نفس خود را از پدر ومادرشان می‌گیرند و اصولا والدینی که فرزندشان را جدی نمی‌گیرند و در امورات خانواده از مشورت آن‌ها منفعت گیری نمی‌کنند، منتقل کننده حس بی‌ارزشی به فرزندشان می باشند و این به مرور علتاز بین رفتن مطمعن بنفس در آن‌ها می‌شود. والدین باید بدانند که خود را دانای کل ندانند. با پیشرفت روزافزون تکنولوژی، در برخی عرصه‌ها فرزندتان امکان پذیر از شما زیاد تر اطلاعات داشته باشد، با زیر سوال بردن دانش و توانایی اش، تحقیرش نکنید، مطمعن به نفس را از او نگیرید و او را از خود نرانید.
*فرزندتان را بخاطر اشتباهش سرزنش نکنید!
«بهت گفتما… شماتت و سرزنش بزرگترین مانع تشکیل صمیمت بین شما و فرزندتان است.» او نیز همانند شما که وقتی کم توانایی و مخطی بودید، حق توانایی و امتحان کردن دارد. با سرزنش کردن علتمی‌شوید فرزندتان از خودش بیزار و از شما رنجور شود. این کار شما اثری ندارد جز این که همه راه‌های ربط بین شما و فرزندتان بسته می‌شود، همین طور امکان پذیر فرزندتان دیگر شما را حمایتکننده و دوست و دلسوز خود نبیند.
*شنونده خوبی برای دردودل‌هایش باشید!
برخی فرزندان نمی توانند به راحتی با پدر و مادر خود دردودل کنند، چون می‌ترسند از طرف پدر و مادر خود قضاوت شوند، مسئله‌ای که اینجا می‌خواهم به والدین بگویم این است که به احساسات و نگرانی‌های فرزندشان برچسب نزنند. دغدغه‌های متفاوت هیجانات متفاوت را به همراه می‌آورد. با تمسخر، زیر سوال بردن و بی‌قیمت کردن احساسات فرزندتان به جنگ صمیمیت‌تان با او می‌روید. اگر نمی‌توانید تاییدش کنید حداقل شنونده خوبی باشید. به حرفهایش گوش کنید تا دردودل‌هایش را پیش شما که فرد یقین زندگی‌اش هستید نقل کند نه غریبه‌های سوء منفعت گیری گر. با فراهم کردن محیطی امن و دور از قضاوت مسیر را برای نقل کردن مسائل از طرف فرزندتان باز بگذارید.
*به حریم شخصی‌اش احترام بگذارید!
در سوال پرسیدن زیاده روی نکنید. هیچ کس از مورد استنطاق قرار گرفتن خوشش نمی‌آید. بی اعتنا هم نباشید بالاخره این حق شما است که از زندگی فرزندتان باخبر باشید، اما به حریم شخصی‌اش هم احترام بگذارید. یقیناً در مواردی که حس کردید که خطر جدی در انتظار فرزندتان است و او ندانسته مرتکب نادرست بزرگی می‌شود در این صورت حتما حق سوال کردن در رابطه آن اتفاق را از فرزندتان را داشته باشید.
*اعتدال رفتاری را فراموش نکنید!
مهربانی بیشتر از حد نداشته باشید و در همه امور اعتدال را مراعات کنید. به نحوی حرکت نکنید که در فرزندتان این نگرش به وجود آید که ماموریت انجام همه کارهایش به مسئولیت پدر و مادر است و از کوچکترین ماموریت های خودش شانه خالی‌کند و مسئولیت اشتباهش را بر مسئولیت نگیرد.