فریبرز عرب‌نیا و بازی در سریال هالیوودی؛ آیا بازیگر نقش مختار می‌تواند در غرب موفق باشد؟_صبح سریع

 در این چند روز تازه خبر وجود  فریبرز عرب‌نیا  بازیگر سینما و تلویزیون سینمای ایران در سریال  The Old Man (پیرمرد)  یک مجموعه آمریکایی دلهره‌آور، اکشن و درام انتشار شد.

عرب نیا هم در صفحه اینستاگرامش درمورد آن نوشت: «دوستان گرامی و همراهان همیشگی، درود! گرچه بنا داشتم تا با گذاشتن یک ویدیو در باره‌ی برنامه‌هایم خبررسانی کنم اما گمان نمی‌کنم که به این زودی، زمان آزاد و دل‌ودماغ مناسب دست بدهد!

مختصر این که، آغازی مجدد در بازیگری و این بار در هالیوود ‌و از صفر رقم خورد تا با نقشی مختصر در فصل دوم “The Old Man”، در اپیزود یکم و در کنار  جف بریجز  و  جان لیسگو  با شما دیدار تازه کنم. با این امید که با کارها و نقش‌های آینده، برای شما پرونده‌ای دریادماندنی به جا بگذارم. دلتنگ دیدارتان، آرزومند روزگاری خوش و با لیاقت‌ی مردم گرامی ایران. در پناه حق، شاد و تن‌درست باشید و سربلند.»

سریال اکشن- جنایی پیرمرد اکنون از  شبکه FX  پخش می‌شود فصل اول آن در ۷ تکه در سال ۲۰۲۲ پخش شد و فصل دوم هم که شامل ۸ تکه است از پنجشنبه (۲۲ شهریور/ ۱۲ سپتامبر) با پخش دو اپیزود اولیه آن کلید خورده است.

فریبرز عرب‌نیا به علت وجود در فیلم‌های سینمایی چون  سلطان (مسعود کیمیایی)  و  شوکران (بهروز افخمی)  وهمچنین نقش مختار در  سریال مختارنامه (داوود میرباقری)  در ایران زیاد معروف است اما آنچه تا بحال اشکار است وجود او در این سریال  نزدیک به ۲ دقیقه  است و در نقش یک مرد افغان خشن ظاهر شده که می‌خواهد جف بریجز و جان لیسگو را بکشد که یک دفعه یک نفر از طرف یک فرمانده دیگر افغانستانی ظاهر شده و آنها را نجات می‌دهد.

حقیقت این است که این وجود مختصر در یک  تیپ زیاد معمولی  از مبارزی افغانستانی آن هم در یک اپیزود از یک سریال به گفتن وجود در هالیوود زیاد خوشبینانه است و اگر بخواهیم صریح درمورد آن سخن بزنیم این یک نقش فرعی است که چند کلمه هم دیالوگ دارد.

به این بهانه مروری بر وجود بازیگران ایرانی در فیلم‌ها و سریال‌های هالیوود مخصوصا در چند دهه اخیرداشتیم. بدون شک معروفترین بازیگر ایرانی در این عرصه  گلشیفته فراهانی  است که توانسته است در فیلم‌های ژانرهای گوناگون به ایفای نقش بپردازد از اکشن، درام و کمدی گرفته تا فیلم هنری فیلمسازی چون جیم جارموش. ولی حقیقت این است که گلشیفته یک استثنا محسوب می‌شود. یا وجود  شهره آغداشلو  هم که کارنامه زیاد پرتعدادی از وجود در انواع و اقسام فیلم و سریال‌های هالیوود دارد به علت این که او ساکن آمریکا است هم باز در این دسته بندی فرق می‌کند.

اما در بین بازیگران ایرانی به گمان زیاد معروفترین بازیگر  همایون ارشادی  است که در سال ۲۰۰۷ در فیلم بادبادک باز ساخته مارک فورستر ایفای نقش کرد. بادبادک باز اولین توانایی بین‌المللی و هالیوودی ارشادی می بود؛ که توانایی موفقی برای وی به حساب آمد و نقش آفرینی او نیز مورد دقت منتقدان و عموم قرار گرفت. 

یقیناً فیلم  بادبادک باز  هم اقتباسی از کتاب خالد حسینی نویسنده افغانستانی می بود که ساخته شد و همایون ازشادی نقش پدر افغانستانی امیر شخصیت مهم فیلم را برعهده داشت. 

ارشادی در سال ۲۰۰۹ با نقش آسپاسیوس در فیلم آگورا به کارگردانی آلخاندرو آمنابار وجود یافت و بیشتر از پیش به اعتبار خود افزود. وی در فیلم  سی دقیقه بعد از نیمه شب  ۲۰۱۲ ساخته کاترین بیگلو وجود کوتاهی داشت. 

ارشادی در سال ۲۰۱۴ به پروژه  تحت تعقیب‌ترین مرد  به کارگردانی آنتون کوربن پیوست و در کنار  فیلیپ سیمور هافمن، ریچل مک‌آدامز و ویلم دفو  در کارکتر  دکتر عبدالله  به ایفای نقش پرداخت. ارشادی این چنین در سال ۲۰۱۶ در فیلمی عاشقانه به نام علی و نینو ساخت سرزمین انگلیس نقش آفرینی کرده است.

ویلم دافو و همایون ارشادی در فیلم «تحت تعقیب‌ترین مرد»

همایون ارشادی  در مصاحبه‌ای در سال ۱۳۹۶ درمورد این که چرا  نقش‌های مهم  به بازیگران غیر آمریکایی داده نمی‌شود حرف های می بود: «با اهمیت ترین علت، زبان است. ضمن این‌که ما هر کاری کنیم، آنجا خارجی هستیم، بویژه در سینمای آمریکا. در نتیجه در پروژه‌هایی که آنها دارند، طبق معمول نقش‌هایی را به ما نظر خواهند داد که با منطقه و فرهنگ اینجا مرتبط باشد.

قیافه و فیزیک ما طوری است که هیچ زمان نقش یک آمریکایی را نمی‌توانیم بازی کنیم، ما باید در فیلم‌های سینمای آمریکا و اروپا طبق معمول نقش یک ایرانی، عرب، افغان، پاکستانی و… را به‌مسئولیت بگیریم، بویژه این‌که زبان انگلیسی شما هم آن لهجه مخصوص آمریکا را نداشته باشد، معلوم است که شما یک خارجی هستید و نمی‌توانید نقش یک شخصیت آمریکایی متولد آمریکا را بازی کنید. حتی بازیگران ایرانی هم که متولد آمریکا هم می باشند، باز نقش‌هایی بازی می‌کنند که صددرصد آمریکایی نیستند.»

نمونه های فرد دیگر هم از وجود بازیگران ایرانی هم در فیلم و هم در سریال‌های خارجی وجود دارد که احتمالا بارزترین آنها  پیمان معادی  است که در فیلم و سریال‌های بسیاری وجود داشته است و حتی در نقش‌های زیاد مهمتری هم ظاهر شده است همانند مینی سریال  آن شب The Night Of  یا سریال زیاد معروف  دنیای غرب Westworld  که در ۳ اپیزود آن نقش داشت و یا در فیلم سینمایی چون  کمپ ایکس ری  با با بازیگر معروفی چون  کریستن استوارت  هم بازی شده است.

پیمان معادی در فیلم کمپ ایکس‌ری

اما همه این نقش‌ها زیاد تر بر پایه همان خاستگاهی است که بازیگر از آنجا آمده است یعنی در سریال آن شب پیمان معادی نقش پدری پاکستانی و مسلمان را بازی می‌کند. یا در فیلم کمپ ایکس ری هم در نقش مردی به اسم علی باز می‌کند که سپس از حملات یازده سپتامبر دستگیر شده و ۸ سال در زندان گوانتانامو بازداشت بوده است.

چه بخواهیم و چه نخواهیم در هالیوود هم نقش آفرینی بستگی به مناسبات بین کارگزاران یا  مدیر برنامه‌های بازیگران  و  مسئولان انتخاب بازیگر  در فیلم و سریال دارد. در نتیجه به این سادگی نیست که بازیگری – هرچند توانا هم باشد – بتواند به ایفای نقش مهمی در فیلم یا سریالی دست یابد.

امیدواریم که این نقش مختصر برای فریبرز عرب نیا سرآغاز دوره جدیدی در فضای کاری او باشد اما حقیقت این است که زیاد سخت است در  هالیوود  یا حتی در  سینمای اروپا  هم بتوان به گفتن بازیگر بتوان نقش به دست آورد و طبق معمول هم نقش‌های که به بازیگران ایرانی خواهند داد در چهارچوب شخصیتی است است که از همان جغرافیا یا اطراف آن آمده است.