سبک زندگی و شرایط محیطی بیشتر از ژن‌ها بر سلامت دوران پیری نقش دارند_صبح سریع

این ترجیع‌بندِ محبوب متخصصان سلامت را به یاد داشته باشید: کد پستی شما به اندازه کد ژنتیکی‌تان برای سلامتی‌ مهم است؛ این کد تعیین می‌کند که افراد کجا زندگی می‌کنند، چه نوع غذایی می‌خورند، مراقبت‌های پزشکی آنها چه مقدار خوب است و چه مقدار آلودگی استنشاق می‌کنند؟

یافته‌های یک مطالعه تازه و مهم در مجله Nature Medicine مشخص می کند که عوامل محیطی، شامل انتخاب‌های سبک زندگی و شرایط زیستی، نزدیک به ۱۰ برابر مهم‌تر و تاثیرگذارتر از ژنتیک در ربط با موضوعاتی چون سالمندی سالم و مرگ زودرس می باشند.

مطابق تحقیقات دانشگاه آکسفورد، عواملی همانند سن، جنسیت و شرایط محیطی که در کل به گفتن «اکسپوزوم» شناخته خواهد شد توجیه‌گر نزدیک به ۶۶ مورد از خطرات مرتبط با مرگ‌ومیر به شمار می‌روال.

آستین آرجنتری، پژوهشگر اول این مطالعه و محقق دانشگاه هاروارد طی سخنانی در یک کنفرانس مطبوعاتی او گفت: «ما از این که تفاوت چه مقدار دیدنی می بود و محیط چه مقدار زیاد تر از ژنتیک اهمیت دارد، شگفت‌زده شدیم.»

محققان داده‌های مربوط به سلامت، سبک زندگی و شرایط محیطی نزدیک به نیم میلیون نفر در بریتانیا را جمع‌آوری و تحلیل کرده‌اند تا به نتایج این مطالعه دست یابند.

در این پژوهش، ریسک ژنتیکی ابتلا به ۲۲ بیماری گوناگون در بین افراد بازدید و مشکلات رایج سلامتی همانند چاقی، سختی خون بالا و اختلال چربی خون در آنها مورد برسی قرار گرفت. پژوهشگران این چنین با منفعت گیری از پروتئین‌های خون، شدت پیری بیولوژیکی افراد را اندازه‌گیری کردند.

چطور سبک زندگی و شرایط محیطی سلامت را شکل خواهند داد؟

محققان در ابتدا بر ۱۶۴ عامل محیطی تمرکز کردند سپس آنها را به ۲۵ معیار کلیدی محدود کردند که با مرگ و پیری بیولوژیکی مرتبط بودند.

این عوامل همه چیز را از سطح تحصیلات، درآمد خانوار، اشتغال، مقدار خواب، ورزش، سیگار کشیدن، حمایتاجتماعی، سلامت روان، وزن بدن در ۱۰ سالگی و این که آیا مادر فرد مورد مطالعه در زمان تولد او سیگار می‌کشیده است یا خیر را در بر می‌گرفت.

هر یک از عوامل محیطی و سبک زندگی به تنهایی تأثیر مقداری بر خطر مرگ زودرس دارند. اما هنگامی این عوامل در طول زندگی یک فرد با هم جمع خواهد شد، تاثییر قابل توجهی تشکیل می‌کنند. به عبارت دیگر، اگرچه هر عامل به تنهایی امکان پذیر تأثیر اندکی داشته باشد، اما مجموع این تأثیرات کوچک در طول زمان می‌تواند به طور قابل توجهی بر طول عمر و سلامت فرد تأثیر بگذارد.

آستین آرجنتری، محقق دانشگاه هاروارد می‌گوید: «زندگی واقعی پیچیده است. همه این تأثیرات محیطی گوناگون با هم جمع خواهد شد.»

او افزود: «اینها جنبه‌های واقعاً اساسی محیط، حرکت و سبک زندگی، و عرصه‌های گسترده‌تر اجتماعی-فرهنگی و فیزیکی ما می باشند.»

نقش و اهمیت عوامل ژنتیکی و محیطی در تشکیل و پیشرفت بیماری‌های گوناگون متفاوت است. برخی بیماری‌ها همچون مشکلات مربوط به زوال عقل و سرطان‌های سینه، پروستات و کولورکتال زیاد تر تحت تأثیر ژن‌ها قرار دارند، در حالی که در برخی دیگر، همانند بیماری‌های ریه، قلب و کبد، عوامل محیطی نقش پررنگ‌تری ایفا می‌کنند. این تفاوت در تأثیرگذاری، به نوع بیماری و مکانیسم‌های دچار در آن بستگی دارد.

ژن‌ها آینده ما را تعیین نمی‌کنند

این مطالعه محدودیت‌هایی دارد به نحوی که نتایج امکان پذیر در کشورهای دیگر متفاوت باشد؛ عوامل فرد دیگر که در این مطالعه گنجانده نشده‌اند نیز امکان پذیر با سلامتی مرتبط باشند؛ این مطالعه این چنین رابطه علت و معلولی را ثابت نمی‌کند، بلکه تنها همبستگی‌ها را مشخص می کند.

آستین آرجنتری گفت: «اکسپوزوم (مجموعه عوامل محیطی مؤثر بر سلامت) به شدت به شرایط محلی و فرهنگی وابسته است. آنچه در یک جامعه یا سرزمین بر سلامت تأثیر می‌گذارد، امکان پذیر در جای دیگر اهمیت کمتری داشته باشد. به این علت، ما به پژوهش‌های گسترده‌تر در مناطق گوناگون جهان نیاز داریم تا بتوانیم فهمیدن کنیم در هر منطقه، کدام عوامل محیطی بیشترین تأثیر را بر سلامت و طول عمر مردم دارند. این مطالعات به ما پشتیبانی خواهند کرد تا عکس جامع‌تری از تأثیر محیط بر سلامت در سطح جهانی به دست آوریم.»

با دقت به این که تعداد بسیاری از عوامل محیطی قابل تحول می باشند، محققان جدا گانه اعتقاد دارند که این یافته‌ها می‌توانند راهنمایی برای سیاست‌گذاری‌های دولتی در جهت ارتقاء سلامت جامعه باشند.

به حرف های دکتر استیون برگس، متخصص آمار زیستی از دانشگاه کمبریج که در این مطالعه شرکت نداشت، نتایج پافشاری می‌کند که در زیاد تر موارد، «ژن‌های ما آینده‌مان را تعیین نمی‌کنند»

او گفت او گفت: «ژنتیک می‌تواند تاس را بیندازد، اما این به ما بستگی دارد که دست خود را چطور بازی کنیم.»