افت ۲۰ درصدی خطر زوال عقل با تزریق واکسن زونا_صبح سریع

یک مطالعه تازه با منفعت‌گیری از یک سیاست منحصر به فرد بهداشت عمومی در بریتانیا نشان داده است که دریافت واکسن زونا خطر زوال عقل را تا ۲۰ درصد افت می‌دهد.

این یافته‌ها مجموعه تحقیقاتی رو به رشدی را تحکیم می‌کند که این واکسن را با تعداد کمتری از موارد زوال عقل مرتبط می‌کند.

به نقل از نیو اطلس، بیماری زونا در تاثییر فعال شدن مجدد ویروس «واریسلا زوستر»(varicella-zoster) تشکیل می‌شود که در بار اول علتابراز بیماری «آبله مرغان» می‌شود و در سلول‌های عصبی به طور مادام‌العمر خفته می‌ماند و تبدیل تشکیل بثورات پوستی زیاد دردناک و تاول‌دار می‌شود.

خطر ابتلا به زونا در افراد مسن زیاد تر است؛ جایی که می‌تواند شدیدتر و با گمان بیشتری برای عوارضی همانند درد مداوم عصبی و عفونت‌های دردناک چشم باشد. به این دلایل، واکسن زونا طبق معمول برای بزرگسالان ۵۰ ساله و بالاتر پیشنهاد می‌شود.

اکنون یک مطالعه تازه به رهبری محققان دانشکده پزشکی دانشگاه استنفورد، شواهد قدرتمندی را به یافته‌های مطالعات قبلی اضافه کرده است که مشخص می کند بین تزریق واکسن زونا و افت خطر زوال عقل ربط وجود دارد.

آنها این کار را به روشی منحصر به فرد انجام دادند.

پاسال گلدستزر(Pasal Geldsetzer)، استادیار پزشکی در دانشگاه استنفورد و نویسنده مسئول این مطالعه او گفت: این یک یافته واقعاً قابل دقت می بود.

شواهد مشخص می کند که ویروس‌های هرپس که یکی از آنها زونا است، در تشکیل بیماری آلزایمر نقش دارند، اما تا به امروز، مطالعاتی که ربط بین واکسیناسیون زونا و خطر زوال عقل را بازدید می‌کنند، فقط وقوع زوال عقل را در افرادی که واکسن دریافت کرده‌اند، در قیاس با افرادی که واکسن دریافت نکرده‌اند، قیاس کرده‌اند.

این مطالعات، دریافت واکسن زونا را با نرخ کمتر زوال عقل مرتبط کرده‌اند. با این حال، آنها با یک سوگیری گیج‌کننده و بزرگ همراه شده‌اند؛ این که افرادی که واکسینه خواهد شد نیز به راه حلهایی که اندازه‌گیری آن دشوار است، زیاد تر مواظب سلامتی خود می باشند و عواملی همانند رژیم غذایی و ورزش که بر خطر زوال عقل تأثیر می‌گذارند، در پرونده‌های سلامت گنجانده نشده‌اند.

گلدستزر می‌گوید: همه این مطالعات از این مشکل اساسی رنج می‌برند که افرادی که واکسینه خواهد شد، رفتارهای سلامتی متغیری نسبت به افرادی که واکسینه نمی‌شوند، دارند. به طور کلی، به نظر می‌رسد که آنها شواهد کافی برای اراعه هیچ پیشنهاد‌ای ندارند.

سرزمین ولز اجرای برنامه واکسیناسیون زونا را از اول سپتامبر ۲۰۱۳ اغاز کرده است. به این علت انجام مطالعه در این سرزمین اشکار کرد که هر فردی که در آن تاریخ ۷۹ سال سن داشته، یعنی متولدین ۲ سپتامبر ۱۹۳۳ به سپس، حداقل به زمان یک سال واجد شرایط دریافت واکسن می باشند.

ولز با تنظیم این معیارهای واجد شرایط بودن، به طور ناخواسته یک آزمایش شبه طبیعی و منحصر به فرد به وجود اورده است. به همین علت محققان می‌توانند افرادی را که بلافاصله قبل از تاریخ قطعی واجد شرایط بودن متولد شده‌اند با افراد واجد شرایطی که بلافاصله بعد از آن متولد شده‌اند، قیاس کنند.

مسئله مهم این است که انتظار نمی‌رفت بین دو گروه با فاصله سنی تنها چند هفته تفاوت معنی‌داری وجود داشته باشد.

گلدستزر می‌گوید: ما می‌دانیم که اگر هزار نفر به‌ طور اتفاقی در یک هفته و هزار نفر به ‌طور اتفاقی یک هفته سپس از آن به دنیا همراه شوند، به طور متوسط ​​نباید چیزی در رابطه آنها متفاوت باشد. آنها جدا از این تفاوت کوچک در سن، در باقی موارد به یکدیگر همانند می باشند. چیزی که این مطالعه را زیاد قوی می‌کند، این است که اساساً همانند به یک کارآزمایی اتفاقی شده با یک گروه کنترل و یک گروه مداخله است که به قدر کافی جوان می باشند که واجد شرایط باشند.

محققان اطلاعات دقیق پرونده سلامت را از ۲۸۲ هزار و ۵۴۱ بزرگسالی که در ولز زندگی می‌کردند و وقتی که برنامه واکسن زونا در این سرزمین اغاز شد، تشخیص زوال عقل نداشتند، به دست آوردند. شرکت کنندگان به زمان هفت سال تحت نظر قرار گرفتند و محققان نتایج سلامتی افرادی را که واجد شرایط دریافت واکسن بودند، قیاس کردند.

مسئله مهم این است که انتظار نمی‌رفت بین دو گروه با فاصله سنی تنها چند هفته تفاوت معنی‌داری وجود داشته باشد

سرانجام اشکار شد که تا سال ۲۰۲۰، یک نفر از هر هشت شرکت کننده (در آن زمان در سن ۸۶ و ۸۷ سالگی) به زوال عقل مبتلا شده می بود. با این حال، محققان دریافتند که دریافت واکسن زونا گمان تشخیص تازه زوال عقل را تا ۲۰ درصد افت می‌دهد.

محققان با بازدید داده‌ها برای دیگر متغیرهایی که امکان پذیر بر خطر زوال عقل تأثیر بگذارند، دریافتند که هر دو گروه واجد شرایط واکسن و گروه عدم دریافت واکسن، عملاً قابل تشخیص نیستند. افراد واجد شرایط برای دریافت واکسن، گمان بیشتری برای دریافت دیگر واکسن‌ها یا درمان‌های پیشگیرانه نداشتند، این چنین گمان ابتلا به دیگر بیماری‌های رایج سلامتی همانند دیابت، بیماری قلبی و سرطان در آنها کمتر می بود. در واقع افت در تشخیص زوال عقل تنها تفاوت بین آنها می بود.

گلدستزر می‌گوید: به علت روش منحصر به فرد تشکیل واکسن، سوگیری در تجزیه و تحلیل زیاد کمتر از حالت معمول است.

محققان که مصمم بودند در رابطه متغیرها همه راه‌ها را بازدید کنند، از راه حلهای جانشین برای تجزیه و تحلیل دقیق داده‌های خود، با منفعت گیری از محدوده‌های سنی گوناگون یا برای مثال، نگاه به مرگ‌های منتسب به زوال عقل منفعت گیری کردند.

ربط بین واکسیناسیون و مقدار کمتر ابتلا به زوال عقل مشهود می بود. آنها این چنین به تفاوت قابل توجهی در تاثییر واکسن بر زوال عقل بین دو جنسیت اشاره کردند که زنان زیاد تر از مردان از آن سود می‌برند. محققان تا این مدت نمی‌دانند که چرا این اتفاق افتاده است، اما گمان خواهند داد که یک علت امکان پذیر این باشد که زنان نسبت به مردان عکس العمل نیرومندتری به واکسن‌ها نشان خواهند داد.

یافته‌های این مطالعه نظرات کارشناسانی را جلب کرده است که در این تحقیق شرکت نداشته‌اند.

دکتر هنری بروداتی(Henry Brodaty)، استاد سالمندشناسی و سلامت روان و یکی از مدیران مرکز پیری سالم مغز(CHeBA) در دانشگاه نیو ساوث ولز او گفت: مدتی است که شواهدی وجود دارد که مشخص می کند افراد مسن‌تری که واکسن‌های خود را دریافت می‌کنند، به طور کلی، کمتر به زوال عقل مبتلا خواهد شد. این بهترین شواهدی است که تا این مدت برای نشان دادن این نوشته وجود دارد.

او گفت: تحقیقات آینده اشکار خواهد کرد که آیا واکسن تازه شینگریکس(Shingrix) با ویروس غیر زنده همان مزیت را به همراه خواهد داشت و آیا ایمن سازی در سنین پایین‌تر نیز امکان پذیر به همان اندازه مؤثر باشد؟

مسئله آخر مسئله مهمی است. واکسن قدیمی زوستاواکس(Zostavax) که اکنون منسوخ شده است و از سال ۲۰۲۰ در کشورهای گسترش یافته تزریق نمی‌شود، از یک شکل زنده ضعیف شده ویروس که علتزونا می‌شود، در یک دوز منفعت گیری می‌کرد. این واکسن یک ابتلا و عفونت واقعی زونا را پیروی می‌کرد تا به سیستم ایمنی بدن یاد دهد که چطور با آن مبارزه کند.

این واکسن کمتر از واکسن تازه مؤثر می بود و محافظت از آن در برابر زونا به مرور زمان افت یافت. ضمن این که زوستاواکس را نمی‌توان به افراد دارای نقص ایمنی تزریق کرد، چرا که حاوی یک ویروس زنده است.

در روبه رو، واکسن تازه شینگریکس حاوی ویروس زنده نیست. در عوض، از تکه‌ای از ویروس زونا (یک پروتئین) به همراه یک ماده تحکیم‌کننده به نام «یاور» برای تشکیل یک جواب ایمنی قوی منفعت گیری می‌کند که به بدن می‌آموزد که بدون خطر ابتلا به عفونت واقعی، ویروس را بشناسد و به آن عکس العمل نشان دهد.

این واکسن حتی در افراد مسن‌تر نیز از واکسن زوستاواکس زیاد مؤثرتر است و محافظت طویل‌تری اراعه می‌دهد و می‌تواند در بزرگسالان با سیستم ایمنی ضعیف نیز منفعت گیری شود. این واکسن در دو دوز با فاصله بین دو تا ۶ ماه تزریق می‌شود.

به غیر از منفعت گیری از واکسن ویروس زنده، کارشناسان به محدودیت‌های فرد دیگر در این مطالعه اشاره کرده‌اند.

دکتر جوزف دویل(Joseph Doyle)، استاد بیماری‌های عفونی در دانشگاه موناش و رئیس انجمن بیماری‌های عفونی استرالیا(ASID) می‌گوید: این مطالعه یک مطرح شهودی داشت، به این علت باید در فکر این که خود واکسن علتاین افت در تشخیص زوال عقل شده است، محتاط باشیم و تعیین کنیم که آیا یک رابطه علّی وجود دارد یا خیر.

به طور کلی، عکس العمل‌ها به این مطالعه مثبت بوده است.

پروفسور تیسا ویجراتنه(Tissa Wijeratne)، متخصص مغز و اعصاب و یکی از بنیان‌گذاران روز جهانی مغز در فدراسیون جهانی نورولوژی او گفت: این یک یافته برجسته در سلامت مغز و پیشگیری از بیماری است که از فهمیدن در حال ظهوری حمایتمی‌کند که عفونت‌ها به‌اختصاصی ویروس‌های نوروتروپیک همانند «واریسلا زوستر» می‌توانند به زوال عصبی طویل زمان پشتیبانی کنند. این یافته‌ها یکی از با اهمیت ترین مطلب‌های کمپین‌های روز جهانی مغز را تحکیم می‌کند، مبنی بر این که پیشگیری از همه چیز مهمتر است.

آنچه از مطالعه حاضر اشکار نیست، این است که چطور واکسن زونا تاثییر محافظتی ظاهری خود را اعمال می‌کند. این نوشته برای تحقیقات آینده مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. با این وجود، یافته‌های این مطالعه که در کشورهای دیگر همانند انگلیس، استرالیا، نیوزلند و کانادا که واکسن زونای شبیهی داشتند، تکرار شده است و امیدوارکننده به نظر می‌رسد.

محققان می‌گویند اگر این یافته‌ها واقعاً صحت داشته باشند، این واکسن در پیشگیری یا به تأخیر انداختن زوال عقل نسبت به مداخلات دارویی حاضر زیاد مؤثرتر و مقرون‌به‌صرفه‌تر خواهد می بود.

این مطالعه در مجله Nature انتشار شده است.