کشف ۳ گونه تازه از قورباغه‌ها در کوه‌های دورافتاده پرو/ تصاویر_صبح سریع

این قورباغه‌های تازه کشف‌شده در رشته‌کوهی به نام کوردیِرا د هواکابامبا (Cordillera de Huancabamba) زندگی می‌کنند؛ منطقه‌ای ناهموار و خطرناک که حتی پژوهشگران باتجربه آن را پر از لبه‌های تند و باز با خاک سست و گل‌آلود توصیف می‌کنند؛ جایی که آب‌وهوا زیاد متغیر است. اما به نظر می‌رسد همین محیط خشن، محل فعالیت بی‌وقفه تکامل و زایش گونه‌های تازه باشد.

به نقل از اس‌اف، این سه گونه در منطقه‌ای کشف شده‌اند که از اغاز دهه ۱۹۹۰ تا بحال تقریبا دست‌نخورده باقی مانده می بود. با وجود تخریب زیستگاه در این ناحیه، گروه تحقیقاتی بین‌المللی اعتقاد دارند گونه‌های ناشناخته بیشتری هم امکان پذیر تا این مدت در این ارتفاعات دورافتاده نهان باشند.

نهان شدن در ارتفاعات

امکان پذیر در سال ۲۰۲۵ کشف گونه‌های تازه مقداری شگفت به نظر برسد، اما دانشمندان هم چنان در مناطق کوهستانی دوردست در حال یافتن گونه‌های تازه می باشند. کوردیِرا د هواکابامبا در ارتفاعی نزدیک به ۲۶۰۰ تا ۲۹۰۰ متر از سطح دریا قرار دارد، جایی که هوا رقیق و شرایط سخت است.

پریستیمانتیس چینگوئلاس

هر یک از این قورباغه‌ها خود را با زیستگاه خاصی وفق داده‌اند. پریستیمانتیس یونکه (Pristimantis yonke) کوچک‌ترین گونه در بین این سه، داخل گیاهان برومیلیاد زندگی می‌کند که گیاهان خاردار و فنجانی‌شکلی می باشند که در بالای درختان آب جمع می‌کنند. همه مثالهای این گونه در ارتفاع ۱ تا ۳ متر بالای زمین، داخل این مخازن طبیعی آب اشکار شده‌اند.

از نظر دیگر، پریستیمانتیس چینگوئلاس (Pristimantis chinguelas) زندگی بر لبه‌های صخره‌ای و خالی را ترجیح می‌دهد و روی برگ‌هایی تا ارتفاع ۱.۸ متری سکونت دارد. گونه سوم یعنی پریستیمانتیس نونیزکورتسی (Pristimantis nunezcortezi) نیز در نزدیکی جریان‌های آبی صخره‌ای در جنگل‌های ثانویه کشف شده است.

تایید گونه با بازدید ژنتیکی

گروه تحقیقاتی برای مطمعن از این که این قورباغه‌ها گونه‌های جدیدی می باشند و نه فقط انواعی از گونه‌های شناخته‌شده، از تحلیل‌های پیشرفته DNA منفعت گیری کردند. اگر دو طوری بیشتر از سه درصد تفاوت ژنتیکی داشته باشند، به‌گفتن طوری جدا گانه شناخته خواهد شد و در برخی موارد، تفاوت ژنتیکی این قورباغه‌ها با نزدیک‌ترین خویشاوندانشان بین چهار تا ۶ درصد می بود.

پژوهشگران این چنین اشاره کرده‌اند که تعداد بسیاری از گونه‌هایی که قبلا در این منطقه کشف شده‌اند، یا دیگر دیده نشده‌اند یا فقط سپس از سال‌ها مجدد مشاهده شده‌اند. برآورد آن‌ها این است که تقریبا ۵۰ درصد از گونه‌های دوزیست این منطقه بومی‌اند، یعنی فقط در این منطقه وجود دارند و در هیچ نقطه فرد دیگر از زمین یافت نمی‌شوند.

محققان برای نام‌گذاری این گونه‌ها، از عناصر طبیعی و فرهنگی منطقه الهام گرفته‌اند. پریستیمانتیس چینگوئلاس نام خود را از کوه سررو چینگوئلاس گرفته است؛ جایی که در اواخر دهه ۱۹۷۰ اولین پژوهش‌های علمی در این کوهستان اغاز شد.

پریستیمانتیس نونیزکورتسی

پریستیمانتیس یونکه نیز از واژه محلی یونکه یا یونکو گرفته شده که نوشیدنی سنتی تقطیر شده از نیشکر است که مردم محلی شمال‌غرب آند در سفرهای شبانه و سرد خود برای گرم نگه داشتن بدن می‌نوشند.

گونه سوم، به افتخار پرنده‌شناس پرویی الیو نونیز-کورتس نام‌گذاری شده که نقش مهمی در کوششهای حفاظتی منطقه داشته است.

حالت حفاظتی و خطرات زیست‌محیطی

بین سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۳، فعالیت‌هایی همانند آتش‌سوزی، کشاورزی و چرای دام علتتخریب نزدیک به پنج هزار هکتار از زیستگاه طبیعی منطقه شده‌اند. در ماه نوامبر سال ۲۰۲۴ نیز مجدد آتش‌سوزی‌های گسترده‌ای رقم خورد، هرچند تا این مدت اشکار نیست که آیا زیستگاه این گونه‌های تازه تحت تأثیر قرار گرفته یا خیر.

هر سه گونه‌ ‌تازه، مطابق معیارهای حفاظتی، در حالت فاقد اطلاعات کافی قرار گرفته‌اند یعنی اطلاعات ملزوم برای برسی خطر انقراض آن‌ها تا این مدت در دسترس نیست. پژوهشگران برآورد می‌کنند که قلمرو پریستیمانتیس چینگوئلاس کمتر از ۱۰ کیلومتر مربع وسعت دارد،چ و از گونه پریستیمانتیس نونیزکورتسی فقط دو نمونه اشکار شده، آن هم در یک محل مشترک.

پریستیمانتیس یونکه

امیدی در دل طبیعت ناشناخته

در جهانی که گونه‌ها زیر سختی تغییرات اقلیمی یکی بعد از فرد دیگر ناپدید خواهد شد، کشف گونه‌های تازه هم چنان امکان پذیر. در مناطقی همچون کوردیِرا د هواکابامبا، تا این مدت می‌توان انتظار داشت که با تلاش دانشمندانی که دل به دل کوهستان می‌زنند، زندگی حیات بیشتری آشکار شود.