آیا هوش مصنوعی می‌تواند جای تفکر انسانی را بگیرد؟_صبح سریع

انقلاب صنعتی نیاز به کارگر را کم کرد و اکنون به نظر می‌رسد هوش مصنوعی هم می‌خواهد جای فکر کردن ما را بگیرد. از دانش‌آموزانی که با هوش مصنوعی مقاله می‌نویسند تا طراحانی که در چند دقیقه لوگو طراحی می‌کنند، همه داریم از این ابزار منفعت گیری می‌کنیم. اما این راحتی و شدت چه قیمتی دارد؟

شباهت هوش مصنوعی و انقلاب صنعتی

در زمان انقلاب صنعتی، کارخانه‌ها کالاهای بسیاری را سریع و همانند به هم تشکیل می‌کردند. دیگر از آن هنر و سلیقه دستی در محصولات خبری نبوده است و همه چیز یک‌شکل شده می بود. به این ترتیب کارهای هنری و دستی به کالایی لوکس تبدیل شدند.

امروزه هم خطر شبیهی برای خلاقیت و تفکر ما وجود دارد. هوش مصنوعی ما را وسوسه می‌کند که کارهایمان را زیاد سریع انجام دهیم، حتی اگر کیفیت و خلاقیت بسیاری نداشته باشند.

خطر مهم این نیست که هوش مصنوعی بد کار کند، بلکه این است که ما به خروجی‌های معمولی و «قابل قبول» آن عادت کنیم و دیگر جستوجو کارهای عالی و بسیار نباشیم.

هنگامی همه چیز سریع و راحت است، دیگر آن عمق و خلاقیتی که کارهای برجسته انسانی را می‌سازد، کم‌کم از بین می‌رود.

هوش مصنوعی واقعا فکر نمی‌کند

ابزارهای هوش مصنوعی همانند ChatGPT واقعا قوت تفکر ندارند. آن‌ها فقط حجم زیاد بسیاری از نوشته‌ها و عکس‌هایی را که انسان‌ها قبلا تشکیل کرده‌اند، بازدید می‌کنند و بر پایه آن‌ها گمان می‌زنند که کلمه یا عکس بعدی چه باید باشد. در واقع آن‌ها همانند آینه‌ای می باشند که کارهای ما را به شکلی تازه به خودمان نشان خواهند داد، اما چیز تازه و اصیلی خلق نمی‌کنند.

به همین خاطر است که هوش مصنوعی در انجام کارهای تکراری و فرمولی همانند نوشتن ایمیل یا خلاصه کردن متن‌ها خوب عمل می‌کند، چون این کارها نیاز به خلاقیت چندانی ندارند.

هوش مصنوعی: کمکی برای خلاقیت یا مانعی برای آن؟

با وجود همه این نگرانی‌ها، هوش مصنوعی می‌تواند به خلاقیت ما پشتیبانی هم بکند. تحقیقات نشان داده افرادی که از هوش مصنوعی ایده می‌گیرند، بعضی اوقات ایده‌های خلاقانه‌تری اشکار می‌کنند. بعد هوش مصنوعی می‌تواند خلاقیت ما را تا حدی بالا ببرد.

اما یک مشکل بزرگ وجود دارد؛ هنگامی بیشتر از حد به هوش مصنوعی تکیه می‌کنیم، ایده‌هایمان تنوع خود را از دست خواهند داد و همه همانند به هم خواهد شد. هوش مصنوعی ما را به سمت راه‌های تکراری و قابل‌پیش‌بینی هل می‌دهد.

از آن بدتر، کار کردن با هوش مصنوعی می‌تواند روی قوت تفکر ما هم تأثیر بگذارد. در یک آزمایش افرادی که از یک هوش مصنوعی با پیشنهادهای نادرست منفعت گیری کردند، حتی سپس از کنار گذاشتن آن به طور ناخودآگاه همان نادرست‌ها را در تصمیم‌هایشان تکرار می‌کردند.

این‌گونه است که خلاقیت ما کم‌کم محدود می‌شود؛ نه به این علت که هوش مصنوعی بد است، بلکه چون ما را به راه‌های تکراری و ساده عادت می‌دهد.

در این دنیای تازه چه باید کرد؟

خلاقیت واقعی و نوآوری به توانایی‌های دنیای واقعی و فکرهای ناگهانی نیاز دارد که هوش مصنوعی آن‌ها را ندارد. هوش مصنوعی فقط می‌تواند قبل را کپی و ترکیب کند، نه این که آینده را بسازد.

چالش مهم ما فرهنگی است، نه فقط تکنولوژیک. باید یاد بگیریم چطور از خلاقیت و تفکر اصیل انسانی در بین این همه محتوای مصنوعی محافظت کنیم.

همان گونه که اختراع ماشین‌ها علتبه وجود آمدن شغل‌های تازه شد، هوش مصنوعی هم می‌تواند به ما پشتیبانی کند تا کارهای فکری جدیدی انجام دهیم. این ماموریت همه ماست که این تحول بزرگ را به درستی مدیریت کنیم. آیا هوش مصنوعی علتپیشرفت فکر ما می‌شود یا ما را به خودش وابسته می‌کند؟ تا این مدت جواب قطعی این سوال را نمی‌دانیم.