وجود ۵ میلیون مهاجر افغانی در بازار کار ایران/ نیروهای شناسنامه دار فقط ۴۳۳ هزار نفر_صبح سریع

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، سید مالک حسینی، معاون گسترش کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در نشست خبری اظهار داشت: در حالت جنگ ۱۲روزه، مرجعیت خبر به استان‌ها و رسانه‌های داخلی برگشت و ناظر تحول اساسی در پوشش رسانه‌ای بودیم؛ تلاش بی‌وقفه فعالان رسانه‌ای در جنگ نابرابر تازه بار دیگر نشان داد که مردم ایران در حمایتاز خاک و هویت خود هیچ تردیدی به خود راه نمی‌دهند.

او گفت: برای تحقق برنامه‌های معاونت گسترش کارآفرینی و اشتغال، چندین برنامه محوری از جمله افت بازار غیررسمی و اتصال کسب‌وکارهای کوچک به بازارهای جامعه ایران را در دستور کار قرار داده ایم و دیگر امور جاری نیز با منفعت گیری از ظرفیت‌های حاضر و با مقصد بهبود فرآیندها در حال پیگیری است که طی روزهای آینده گزارش کامل عمل های انجام‌شده اراعه خواهد شد.

معاون وزیر کار خاطرنشان کرد: در قبل اشتغال به موضوعی دارای شتاب‌زدگی و تشویش بدل شده می بود که نیازمند برگشت به شرایطی هستیم تا تحلیل دقیق بازار کار را در اختیار جامعه و به‌اختصاصی کارفرمایان و فعالان تازه بازار قرار دهیم.

او همین طور گفت: تغییرات بنیادین بازار کار سرزمین، به اختصاصی در هرم نسبی ورود نیروی انسانی به این حوزه مهم است، موضوعاتی همانند تغیرات جمعیتی و حالت کارگران خارجی، به خصوص اتباع افغانستانی، اکنون به یکی از محورهای مهم او گفت‌وگوهای تخصصی و سیاست‌گذاری تبدیل شده است؛ یقیناً سیاست‌گذاری کلان در این عرصه جنبه امنیتی دارد که خارج از ماموریت های مستقیم این معاونت است.

حسینی با گفتن این که “بر پایه تازه ترین آمار رسمی انتشار شده از سوی مرکز آمار، حالت بازار کار در بهار ۱۴۰۴ نسبت به زمان شبیه سال قبل، نشانه‌های امیدبخشی داشته است”، او گفت: هرچند نرخ شراکت اقتصادی تغییری جدی نکرده، اما نگه داری روال کاهشی نرخ بیکاری و افت اشتغال ناقص، مشخص می کند در صورت ادامه سیاست‌گذاری‌ها برای افت بازار غیررسمی، می‌توان به توفیقات جدی‌تری دست یافت.

معاون وزیر کار با اشاره به سهم قابل دقت بازار کار غیررسمی در اقتصاد سرزمین او گفت: آمارها حاکی از آن است که ۵۷ درصد بازار کار ایران هم چنان در اختیار مشاغل غیررسمی است و این نوشته به اختصاصی در حوزه بیمه نیروی کار، فاصله چشمگیری با حالت مطلوب دارد؛ یقیناً تصویب بیمه فعالان پلتفرم‌های حمل‌ونقل در اواخر سال قبل یکی از دستاوردهای مهم در مسیر ساماندهی بازار کار می بود و می‌تواند تحولی جدی تشکیل کند.

معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با اشاره به شکل‌گیری سیاست‌های مدیریت نیروی کار خارجی به اختصاصی اتباع افغانستانی در ایران، او گفت: اکنون، عمده نیروی کار خارجی حاضر در ایران، مهاجران افغانستان می باشند. اگر داخل شمارش نیروی کار غیررسمی شویم، اعداد زیاد متفاوت خواهد می بود. ایران در نیم قرن تازه، چهار موج گوناگون ورود مهاجران افغان را توانایی کرده که برآورد می‌شود پیش از تعدیل آمارها در یکی دو سال قبل، مهاجران افغانستانی تا ۱۰ درصد جمعیت سرزمین را شامل شده‌اند، آماری که در سطح جهانی نادر است.

او گفت: بیشتر از ۴۰ سال است که جامعه ایرانی با سخت‌ترین تحریم‌ها و مشکلاتهای زیست‌محیطی روبه رو بوده اما مدام رویکردی انسانی در روبه رو مهاجران داشته است. اگرچه برخی سیاست‌ها در سال‌های قبل با رهاشدگی روبه رو می بود، اما سیاست جاری مبتنی بر احترام و نگه داری کرامت اتباع خارجی به اختصاصی افغانستانی‌ها است؛ مردمانی با اشتراک زبانی، فرهنگی و تمدنی که اگر مرزهای استعماری تحمیل نشده می بود، اکنون احتمالا سخنی از مرز نداشتیم.

حسینی با گفتن این که “ایران تا بحال برای ورود نیروی‌ کار از ۸۰ سرزمین جهان محدودیتی قائل نبوده است”، او گفت: نیروی کار خارجی باید به طور قانونی و بر پایه ضوابط بین‌المللی داخل سرزمین شده و شناسنامه‌دار باشند؛ همان‌گونه که حتی طالبان در پذیرفتن اتباع ایرانی فاقد مدارک هویتی سخت‌گیری دارد، انتظار می‌رود بازار کار ایران نیز از شفافیت کامل برخوردار باشد.

او همین طور گفت: در ماه‌های تازه، از مجموع افرادی که طی مطرح برگشت مهاجران افغانستانی، نزدیک به ۸۰۰ هزار نفر به سرزمین خود بازگردانده ‌شدند که این روال از اغاز ۱۴۰۴ اغاز شده و تا امروز ادامه یافته است. شرایط بهداشتی، اسکان و تغذیه همه این افراد تا حد امکان مراعات شده اما عمده چالش در شدت ورود و پذیرفتن آنان توسط طرف افغانستانی است.

معاون وزیر کار خاطرنشان کرد: تا آخر خرداد ۱۴۰۴، در کل ۴۳۳ هزار و ۴۹۱ نفر نیروی کار خارجی شناسنامه‌دار در ایران فعالیت دارند؛ که این رقم نسبت به ۲۴ میلیون نیروی شاغل ایرانی تنها نزدیک به ۲ درصد از بازار کار را راه اندازی می‌دهد که از این تعداد، کمتر از ۱۰ هزار نفر نیروی کار متخصص خارجی و نزدیک به ۴ هزار و ۲۵۰ نفر نیروی کار خارجی غیرمتخصص محسوب خواهد شد.

او گفت: عمده نیروی کار خارجی فعال در بازار کار ایران یعنی نزدیک به ۴۳۳ هزار نفر از اتباع افغانستان می باشند که کمتر از سه هزار و ۵۰۰ نفر آنها در قسمت کارفرمایی و بقیه با کارت کار فعالیت می‌کنند.

حسینی درخصوص توزیع نیروی کار خارجی در قسمت‌های گوناگون، او گفت: ۵۳ درصد از آنان در حوزه ساختمان، نزدیک به ۱۹ درصد در صنعت، ۱۱.۱ درصد در کشاورزی و نزدیک به ۰.۷ درصد در معدن مشغول به کار می باشند.

معاون وزیر کار با گفتن این که “در حاشیه خلیج فارس تا ۵۰ درصد نیروی کار خارجی است اما در ایران فقط ۲ درصد از کل نیروی کار به طور رسمی خارجی می باشند”، او گفت: تنها در شرایط نبوده است جانشین ایرانی، مجوز برای فعالیت نیروی کار خارجی صادر می‌شود؛ مطابق استانداردهای جهانی نیز سه روش ورود به بازار کار رایج است؛ اندوخته‌گذاری، دریافت نظر کار (جاب آفر)، یا صدور ویزای کاری توسط کارفرما که در نهایت تبدیل صدور اقامت شغلی می‌شود.

وی با اشاره به وجود پررنگ خانواده‌های افغانستانی در مشاغل گروهی و گاه خانوادگی او گفت: آمار این نوع مشاغل، از نزدیک به ۳ میلیون نفر مهاجر در بازار کار ایران برآورد می‌شود و بالای ۷۰ درصدشان در مشاغل خانوادگی فعالیت دارند و در کل نزدیک به ۵ میلیون افغانستانی به طور غیررسمی و رسمی در بازار کار سرزمین وجود دارند.

حسینی درمورد سیاست برگشت مهاجران غیرمجاز خاطرنشان کرد: فقط نزدیک به ۷۰۰ هزار نفر در قالب مطرح برگشت به افغانستان رفته‌اند؛ بقیه زیاد تر در ایران زندگی و کار می‌کنند و عمده آن‌ها نیز در فرایندهای خانوادگی و مشاغل گروهی وجود دارند.

او گفت: دیدگاه‌های متضادی درمورد اثرگذاری این نیرو بر کسب‌وکار وجود دارد؛ برخی اعتقاد دارند خروج آنها تعداد بسیاری از کسب‌وکارها را صدمه‌پذیر می‌کند، برخی دیگر به علت ارزان‌تر بودن و عدم الزام کارفرما به پرداخت بیمه و مالیات، وجود آنان را جهت سختی بر نیروی کار ایرانی می‌دانند؛ اما باید دقت داشت که در مشاغل خاص و سخت، همانند ساختمان و کشاورزی، نیروی کار ایرانی مدام نقش مدیریت داشته و ورود نیروی کار خارجی زیاد تر وقتی پذیرفته می‌شود که تقاضای ایرانی وجود نداشته باشد.

معاون وزیر کار با گفتن این که “در ۱۵ سال قبل نرخ رشد اقتصادی سرزمین بین ۲ تا ۴ درصد در نوسان بوده است و برنامه مقصد‌گذاری شده نیز دستیابی به رشد بالاتر است که در این صورت با رشد بازار کار ایرانی، نیاز به نیروی کار خارجی به حداقل خواهد رسید”، او گفت: مساله نیروی کار خارجی، مساله شفافیت و تعیین تکلیف است. امروز، از مجموع بیشتر از ۶ میلیون مهاجر افغانستانی در سرزمین بر پایه آمار رسمی، تنها زیر ۷۰۰ هزار نفر بازگشته‌اند، و نزدیک به ۵ میلیون نفر هم چنان، زیاد تر در قسمت غیررسمی بازار کار وجود دارند؛ نوشته مهم، ساماندهی، احراز هویت و ضمانت حقوق هر دو طرف است – هم کارفرما، هم کارگر – تا بتوان مسیر مناسبی در منفعت‌برداری از ظرفیت اندوخته انسانی منطقه جستوجو کرد.

معاون اشتغال وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی خاطر نشان کرد: نگاه به مهاجران در ایران همزمان با نگاه انسانی و نگه داری کرامت ایرانیانی که در این سال‌ها میزبانی کردند، بخشی از حقیقت جامعه است و هرگونه برداشت نادرست یا تهمت به جریان ضد مهاجرتی خاص بی‌انصافی خواهد می بود.

حسینی با مطرح این سوال که «نیروی کار غیرقانونی در کجای دنیا مورد تکریم است؟» تصریح کرد: نیروی کار خارجی با هر ملیتی برای ما گرامی است اما هنگامی خود را معارفه نمی‌کند و از مسیر قانونی نمی‌آید، چطور سیاست‌گذار یا مجری باید به او اجازه فعالیت بدهد بدون آنکه هویتش روشن باشد؟

او گفت: یکی از چالش‌های برگشت اتباع به افغانستان این است که زمان خروج از ایران پرسیده می‌شود از کجا معلوم این فرد افغانستانی است؟ و طالبان هم افراد بی‌مدرک هویتی را نمی‌پذیرد؛ در حالی که در ایران او گفت و گو شناسایی و احراز هویت نیروی کار نقل است و بعضی اوقات با انتقاد روبه رو می‌شود.

حسینی اصرار کرد: نگاه ایران به مهاجران فرهنگی است و افرادی که وقایع تازه را به گونه فرد دیگر تفسیر می‌کنند، بعضی اوقات شیوه یا فرایند را نادرست فهمید شده‌اند و باید در کنار مراعات سیاست‌های قانونی، بر نگه داری کرامت انسانی و کنترل بازار کار دقت داشت.

انتهای مطلب/