جنگنده F-100 Super Sabre اولین جت مافوق صوت جهان_صبح سریع

اولین هواپیمایی که دیوار صوتی را ناکامی، یک جت نبوده است، بلکه زیاد تر همانند موشکی با بال و دم می بود. در سال ۱۹۴۷، یک هواپیمای آزمایشی به نام بل ایکس-۱ (Bell X-1) توسط یک بمب‌افکن B-۲۹ تا ارتفاع ۱۳۱۰۰ متری حمل شد. سپس کاپیتان چاک ییگر، خلبان این هواپیما، موتور موشکی سوخت مایع آن را روشن کرد. این هواپیما با شدت سرسام‌آور خود از جو رقیق زمین گذشت و رسماً دیوار صوتی را با شدت ۱.۰۶ ماخ ناکامی.

این اولین پرواز مافوق صوت جهان در ارتفاع ثابت می بود. کمتر از ۶ ماه سپس، در ۲۶ مارس ۱۹۴۸، ییگر مجدد رکورد خود را ناکامی و به شدت ۱۵۴۰ کیلومتر بر ساعت یا ۱.۴۵ ماخ رسید.

پیش از عصر جت‌های مافوق صوت

پیش از پیروزی ایکس-۱، مهندسان دلواپس بودند که عبور از شدت صوت تبدیل ناکامی فاجعه‌باری شود. با این حال، بل ایکس-۱ ثابت کرد که «دیوار صوتی» مانع غیرقابل عبوری برای هواپیماها نیست. از آنجا که این رکوردها در اوج جنگ کره شکسته می‌شدند، اشکار می بود که آینده جنگ‌های هوایی در دستان موتورهای جت، نه موتورهای موشکی، است. در آسمان کره، جنگنده‌های جتی همانند F-۸۶ به نیروهای آمریکایی برتری می‌دادند. موتورهای جت نه‌تنها سریع بودند، بلکه نسبت به موتورهای موشکی، مصرف سوخت کمتر و مانورپذیری بیشتری داشتند. به این علت، ایالات متحده و متحدانش از یافته‌های تحقیقاتی آزمایش‌های بل ایکس-۱ برای گسترش اولین هواپیمای جت مافوق صوت منفعت گیری کردند.

تولد F-100، اولین جت مافوق صوت جهان

نتیجه این تحقیقات، F-۱۰۰ سوپر سیبر آمریکای شمالی می بود. این جنگنده که توسط شرکت هواپیماسازی آمریکای شمالی طراحی شده می بود، به خواست نیروی هوایی ایالات متحده (USAF) ساخته شد. اولین پرواز رسمی آن در سال ۱۹۵۳ انجام شد، اما اغاز متزلزلی داشت. F-۱۰۰ به علت تصادفات متعدد شهرت بدی اشکار کرد و تشکیل آن چندین بار متوقف شد. با این وجود، با اهمیت ترین میراث F-۱۰۰، رقابت تسلیحاتی مهندسی می بود که اغاز کرد.

رقابت تسلیحاتی و نوآوری در عصر جت‌های مافوق صوت

هنگامی نیروی هوایی ایالات متحده در سال ۱۹۵۳ تشکیل F-۱۰۰ سوپر سیبر را اغاز کرد، این جنگنده به اولین جت مافوق صوت غیرآزمایشی تبدیل شد. اما از آنجا که ۱۹۵۳ سالی می بود که ایالات متحده به دخالت خود در جنگ کره آخر داد، F-۱۰۰ تا اغاز جنگ ویتنام در سال ۱۹۵۶ در هیچ نبرد مهمی شرکت نکرد. در طول این سه سال، دیگر قوت‌های جهانی از این جنگنده الهام گرفتند تا هواپیماهای مافوق صوت خود را گسترش دهند.

در واقع، روسیه از دهه ۱۹۴۰ در حال رقابت با ایالات متحده برای گسترش جت قوی خود می بود. میگ-۹ شوروی که یکی از بدترین جنگنده‌های جت همه دوران محسوب می‌شود، در سال ۱۹۴۶ داخل خط تشکیل شد. این اولین جنگنده جت شوروی می بود، اما نقص‌های طراحی متعدد علتشد شوروی تشکیل آن را متوقف و روی گسترش جتی اندوخته‌گذاری کند که بتواند با قوت هوایی غرب رقابت کند.

نتیجه این کوششها، میگ-۱۹، اولین جنگنده جت مافوق صوت شوروی می بود. نوآوری‌های میگ-۱۹ که به طور زیاد تشکیل می‌شد، سریع و قابل مطمعن می بود، الهام‌قسمت چندین کپی همانند نانچانگ Q-۵ شد. این جنگنده در سال ۱۹۵۵ داخل خط تشکیل شد و با اختلاف مقداری بیشتر از یک سال، رکورد جهانی را از دست داد.

اگرچه F-۱۰۰ رکورددار می بود، اما هواپیماهای رقیبی که از آن الهام گرفته بودند، زیاد تر برتر بودند. به گفتن مثال، حداکثر شدت F-۱۰۰، ۱۳۲۳ کیلومتر بر ساعت می بود، در حالی که میگ-۱۹ می‌توانست به شدت ۱۴۵۳ کیلومتر بر ساعت برسد. F-۱۰۰ دارای یک سیستم خلبان خودکار تازه می بود که حتی در شدت‌های مافوق صوت نیز می‌توانست کار کند. شوروی که نمی‌خواست از قافله عقب بماند، از اغاز سال ۱۹۵۶ اغاز به گسترش میگ-۲۱ کرد که فناوری‌های گسترش یافتهتری همانند رادار پیشرفته را به زرادخانه خود اضافه کرد. با اغاز جنگ ویتنام، عصر هواپیماهای مافوق صوت به اوج خود رسیده می بود.

نبرد هوایی با شدت صوت: عصری تازه از جنگ

شدت صوت بسته به عواملی همانند دمای هوا و ترکیب آن متفاوت است. اما هنگامی یک هواپیما «دیوار صوتی» را می‌شکند یا از ۱ ماخ فراتر می‌رود، این پیروزی را با صدای مهیب انفجار صوتی اظهار می‌کند. در سطح دریا، این اتفاق در شدت نزدیک به ۱۲۲۵ کیلومتر بر ساعت رخ می‌دهد، سرعتی که F-۱۰۰ و رقبای آن در اغاز جنگ ویتنام به طور منظم به آن می‌رسیدند. در این چنین شدت‌های بالایی، نبرد هوایی ماهیت کاملاً جدیدی به خود گرفت.

برخلاف نبردهای هوایی نسبتاً آهسته جنگ جهانی دوم، درگیری‌های جت‌های مافوق صوت اکنون در حملات سریع و دقیقی رخ می‌داد که در یک چشم به هم زدن به آخر می‌رسیدند. در طول جنگ ویتنام، F-۱۰۰ها طبق معمولً به گفتن حمایتهوایی نزدیک برای حملات زمینی عمل می‌کردند، چون می‌توانستند به شدت داخل منطقه شوند، مقصد را بمباران و در یک چشم به هم زدن ناپدید شوند.

این به معنی اهمیت حیاتی رادار و سیستم‌های مقصد‌یابی برای عملیات ضد هوایی می بود. F-۱۰۰ و هواپیماهایی که از آن الهام گرفته بودند، پیشگام تکامل بمب‌افکن‌هایی همانند F-۱۱۷ نایت‌هاوک و B-۲۱ نمادین بودند، چون شدت و ارتفاع پرواز آن‌ها را می‌توان با دقت به سیستم‌های ردیابی دشمن تنظیم کرد. در واقع، جنگنده‌های جت مافوق صوت، عصری از جنگ را اغاز کردند که در آن اهداف فقط نقاطی روی صفحه نمایش بودند.

امروزه، سریع‌ترین بمب‌افکن‌های جت جهان می‌توانند به شدت‌هایی بیشتر از ۳۲۲۵ کیلومتر بر ساعت برسند که سه برابر شدت صوت است. رایانه‌های پیشرفته جانشین سیستم‌های کنترل پرواز F-۱۰۰ شده‌اند که اکنون ابتدایی به نظر می‌رسند و سیستم‌های تسلیحاتی قرن بیست‌ویکم به نحوه باورنکردنی پیشرفته می باشند. با این حال، F-۱۰۰ سوپر سیبر با اثبات این که هواپیماها می‌توانند با شدت صوت به اهداف دعوا کنند، عرصه را برای عصر مدرن نبرد هوایی فراهم کرد.