۵ نوع خواب و تاثیرشان بر سلامتی_صبح سریع

به نقل از ایندیپندنت،  در مطالعه‌ای تازه، پژوهشگران پنج الگوی نزدیک خواب را در بین گروهی از انسان‌ها شناسایی کرده‌اند. هر یک از این الگوها، بر پایه داده‌های گسترده‌ای از فعالیت مغزی، حالت روانی و کارکرد شناختی افراد تعریف شده و مشخص می کند که خواب تا چه اندازه می‌تواند بازتابی از سلامت کلی انسان باشد.

به گفتۀ اورور پرو، پژوهشگر دانشگاه کنکوردیا و یکی از نویسندگان این تحقیق، نتایج به‌دست‌آمده مشخص می کند که برای فهمیدن بهتر کیفیت خواب، باید به همه ابعاد آن دقت شود. او پافشاری کرده است: «این مطالعه اهمیت نگاه جامع به خواب را مشخص می کند؛ رویکردی که به پزشکان پشتیبانی می‌کند تا برسی دقیق‌تری از حالت بیماران داشته باشند و درمان‌ها را هدفمندتر طراحی کنند.»

همکار دیگر این تحقیق، والریا کبتس  نیز حرف های است نتایج به‌دست‌آمده چندان دور از انتظار نیست، چرا که خواب یکی از پنج بُعد مهم کارکرد انسانی است که بیشترین تأثیر را بر سلامت روان دارد. تا پیش از این، زیاد تر پژوهش‌ها در زمینۀ خواب تنها بر یک عامل همانند زمان زمان خواب متمرکز بودند و ربط آن را با یک پیامد خاص، برای مثالً اختلالات روانی بازدید می‌کردند.

اما در این مطالعه تازه، دانشمندان تلاش کرده‌اند با نگاهی چندوجهی، ربط بین عوامل گوناگون مؤثر بر خواب را تحلیل کنند؛ رویکردی که پیش‌تر کمتر مورد دقت قرار گرفته می بود. برای انجام این پژوهش، داده‌های بیشتر از ۷۵۰ شرکت‌کننده از «پروژه نقشه‌برداری از اتصالات مغز انسان» (Human Connectome Project) مورد بازدید قرار گرفت. پژوهشگران با منفعت گیری از راه حلهای تحلیلی مبتنی بر داده، توانستند الگوهای گوناگون خواب را شناسایی و طبقه‌بندی کنند.

پنج نوع نزدیک از خواب

نتایج نشان داد که خواب انسان را می‌توان به پنج نوع کلی تقسیم کرد.

1. خواب ضعیف یا ناآرام: این نوع خواب بیشتر از همه با سلامت روان ضعیف در ربط است و با علائمی همانند افسردگی، اضطراب و استرس همراهی دارد.

   تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ها درباره انتخابات، سیاست، اقتصادی، ورزشی، حوادث، فرهنگ وهنر و گردشگری و تکنولوژی را در وب سایت خبری صبح زود دنبال کنید.

   
   
   

2. خواب مقاوم یا سازگار: در این گروه، افراد با وجود مشکلات احتمالی خواب، دچار صدمه‌های روانی یا تمرکزی نمی‌شوند و ذهنی مقاوم‌تر دارند.

3. خواب مختصر‌زمان: این نوع خواب عمدتاً با زمان زمان کم خواب تعریف می‌شود و در این چنین حالتی کارکرد شناختی افراد افت می‌یابد.

4. و ۵. دو نوع دیگر خواب نیز شامل ترکیب‌هایی از الگوهای بالا می باشند که با ویژگی‌های خاص مغزی و روانی اشکار خواهد شد.

پژوهشگران دریافته‌اند که هر یک از این الگوهای خواب با نوعی الگوی بی همتا فعالیت مغزی مرتبط است. وجود این چنین تفاوت‌هایی تنها از طریق بازدید‌های دقیق مغز با منفعت گیری از فناوری‌های پیشرفتۀ تصویربرداری همانند MRI عملکردی (fMRI) آشکار شده است.

پروژۀ یادشده داده‌هایی زیاد دقیق از حالت خواب افراد، شامل گزارش‌های روان‌شناختی، اجتماعی و تصویربرداری مغزی اراعه می‌دهد. ترکیب این داده‌ها امکان برقراری ربط بین جنبه‌های گوناگون خواب را برای نخستین‌بار فراهم کرده است.

ربط خواب و مغز

در یکی از یافته‌های دلنشین، پژوهشگران اشاره کرده‌اند افرادی که در گروه نخست قرار داشتند (خواب ضعیف)، از سطح بالایی از اتصال عصبی بین نواحی زیرقشری مغز برخوردار بودند؛ نواحی‌ای که با حافظه، احساسات و لذت مرتبط می باشند. این افراد این چنین در قسمت‌هایی از مغز که مسئول حرکت بدن و تمرکز می باشند، فعالیت بیشتری نشان می‌دادند.

به گفتۀ پژوهشگران، شناسایی این چنین الگوهای دقیق مغزی می‌تواند به پزشکان پشتیبانی کند تا درمان‌های شخصی‌سازی‌شده‌تری اراعه دهند. به‌گفتن مثال، در افرادی که دچار اختلالات خواب ناشی از اضطراب یا افسردگی می باشند، با شناخت نوع خواب می‌توان رویکرد درمانی مشابه‌تری در پیش گرفت.

پژوهشگران در گزارش خود نوشته‌اند: «خواب اتفاق‌ای چندبعدی است؛ تنها زمان آن اهمیت ندارد. ما با بازدید بیشتر از ۷۰۰ فرد جوان توانستیم پنج نوع نزدیک از خواب را شناسایی کنیم که بر پایه عواملی چون طول خواب، اختلالات در خواب و مصرف داروهای خواب‌آور تعریف خواهد شد.»

آن‌ها افزوده‌اند: «هر پروفایل خواب پیوند منحصربه‌فردی با سلامت، سبک زندگی و کارکرد شناختی دارد و حتی در سطح مغزی نیز ویژگی‌های متغیری را در اسکن‌های MRI مشخص می کند.»

اهمیت یافته‌های تازه

این پژوهش گامی مهم در جهت فهمیدن جامع‌تر از خواب و تأثیر آن بر سلامت روان به حساب می اید. در آینده، پزشکان امکان پذیر بتوانند با شناسایی نوع خواب هر بیمار، درمان‌های هدفمندتری برای افسردگی، اضطراب یا اختلالات شناختی اراعه دهند.

به‌طور کلی، این یافته‌ها بار دیگر یادآور خواهد شد که خواب نه‌تنها فرصتی برای استراحت، بلکه یکی از با اهمیت ترین شاخص‌های سلامت روان و جسم است. در جهانی که اضطراب و سختی روانی روزبه‌روز در حال افزایش است، شناخت الگوهای خواب می‌تواند راهگشای فهمیدن عمیق‌تری از ذهن انسان و بهبود کیفیت زندگی باشد.