معمای حذف مهسا قربانی از لیست داوران بازی دربی

 چند روز قبل، فدراسیون فوتبال ایران در کنار کمیته داوران این فدراسیون، در خبری که تلاش بسیاری داشتند روی آن مانور تبلیغاتی بدهند، از این انها گفتند که برای اولین بار در دربی قرار است یک زن در جمع داوران این مسابقه باشد. آن روز رئیس کمیته داوران از مهسا قربانی به‌گفتن داور اتاق VAR نام برد و او گفت که تصمیم نهایی است و او به‌گفتن یکی از داوران دربی انتخاب شده است.

دو روز سپس، مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال ایران نیز یک بار دیگر نوشته را برجسته‌تر کرد و از این او گفت که علاوه بر مهسا قربانی، قرار است مهناز ذکایی هم به‌گفتن یکی دیگر از داوران دربی در اتاق VAR باشد. به این ترتیب، در عرض ۴۸ ساعت، برای اولین بار، دو داور زن به‌گفتن مجموعه داوران دربی معارفه شدند تا این خوش‌بینی شکل بگیرد که نگاه به زنان خاصه جامعه ورزشی زنان تحول کرده و فدراسیون فوتبال ایران در کنار یکی، دو نهاد دیگر، تصمیم گرفته‌اند به مقام زنان ورزشی احترام بیشتری بگذارند. یقیناً که این انتخاب‌ها بدون علت هم نبوده است؛ هر دو داور زن مذکور، در زمره معدود داوران ایرانی می باشند که دوره کامل قضاوت اتاق VAR را گذرانده و در کنار موعود بنیادی‌فر، تنها داوران ایران می باشند که همه لایسنس‌های حاضر در این عرصه را کسب کرده‌اند.

این چنین شد که برای اولین بار در دربی، همه داوران حاضر در اتاق VAR ایرانی از آب درآمدند. با‌این‌حال، شرایط به همان سرعتی که برای این داوران زن به خوبی پیش رفت، ‌یکباره تحول کرد. انتشار کردن تصاویری از مهناز ذکایی روی سکوی هواداران باشگاه پرسپولیس که مربوط به چند سال قبل می بود، زیاد سریع علتشد تا این داور از چرخه قضاوت دربی کنار برود. قسمت ازردهکننده ماجرا در این عرصه، آن می بود که مهناز ذکایی در زمره دختران گزینش‌شده فدراسیون فوتبال برای تماشای فینال بازی لیگ قهرمانان آسیا بین پرسپولیس و کاشیما می بود؛ روزی که قرار می بود اینفانتینو، وعده مسئولان ایرانی برای وجود زنان در ورزشگاه را راستی‌آزمایی کند. مهناز ذکایی از این او گفت که آن روز تعداد بسیاری فارغ از استقلال و پرسپولیسی بودن، راهی ورزشگاه شدند تا روز خاصی برای تماشاگران زن باشد. او او گفت هیچ زمان در قضاوت علایق رنگی‌اش را ابراز نداده است.

با وجود این، توضیحات ذکایی برای کمیته داوران فدراسیون فوتبال قانع‌کننده نبوده است. او را خط زدند و به جایش‌ قضاوت از ترکمنستان را برای اتاق VAR فراخواندند. شوک دوم و مهم‌تر ولی روز قبل می بود که داوران دربی برای سرکشی از شرایط اتاق VAR راهی ورزشگاه آزادی شدند، ولی در عین ناباوری با انتشار کردن تصاویر این داوران اشکار شد ‌خبری از مهسا قربانی هم نیست! چندین دقیقه سپس، خبرگزاری‌های رسمی از این نوشتند که مهسا قربانی هم از فهرست داوران دربی خط خورده است. اتفاقی که از آن به‌گفتن یک نوشته تاریخی یاد می‌شد، در چشم برهم‌زدنی از بین رفت. این که چرا فدراسیون در سکوت خبری تصمیم به حذف مهسا قربانی گرفت، سوژه گمانه‌زنی داغی می بود، ولی ناگفته پیداست که این نهاد بیشتر از هر چیزی، انگار مرعوب نوشتار یکی، دو خبرگزاری نزدیک به دولت شده که پیش از آن، از وجود داوران زن در دربی انتقاد کرده بودند. در این مورد می‌توان به پویش یکی از خبرگزاری‌ها یاد کرد که با راه‌اندازی یک کارزار، خواستار حذف داوران زن در دربی شدند. در بخشی از این پویش، متن عجیبی انتشار شد که خبرگزاری مذکور خواستار امضا‌کردن زیاد تر آن شد.

در این کارزار، به نقل از خبرگزاری مورد نظر، این چنین آمده می بود که «لزومی ندارد داور زن به‌گفتن پشتیبانی‌داور ویدئویی در این بازی وجود داشته باشد. با اختلاط محیط‌های مردانه و زنانه، کم‌کم قیمت‌ها و هنجارهای اخلاقی از بین خواهد رفت. انگار وجود بانوان در مسابقات فوتبال آقایان، به مذاق فدراسیون فوتبال خوش آمده است. باید از اجرای این تصمیم جلوگیری شود وگرنه به گمان زیاد در آینده‌ای نه‌چندان دور ناظر قضاوت داوران زن در وسط زمین خواهیم می بود. از دستگاه‌های نظارتی خواست داریم جلوی این عمل که با فرهنگ ایرانی‌-اسلامی مغایرت دارد، بایستد». مشخصا این چنین پویشی که ادبیات منحصر‌به‌فردی دارد، جهت صدمه‌رساندن به داوران زنی که برای رشد و ارتقا در دنیای قضاوت، نیاز به وجود در این چنین بازی‌هایی داشتند، نوشته شد. پیش از این مهسا قربانی قرار می بود به‌گفتن یکی از داوران جام جهانی زنان در استرالیا فعالیت کند، ولی از آنجا که فدراسیون فوتبال‌ مقدمات ملزوم برای فراهم‌کردن خواسته‌های فیفا را انجام نداد، مهسا قربانی خط خورد. فیفا خواسته می بود تا او طعم وجود در اتاق VAR به‌گفتن داور را بچشد و در کنارش یکی، دو بازی از فوتبال مردان را هم سوت بزند. فیفا حتی به فدراسیون فوتبال ایران نظر داده می بود اگر این چنین شرایطی در لیگ ایران فراهم نیست، مهسا قربانی به یکی از لیگ‌های همسایه فرستاده شود تا بتواند جواز قضاوت در جام جهانی را به دست بیاورد. مطابق با انتظار، این چنین خواسته‌ای عملی نشد و اسم مهسا قربانی از سوی فیفا برای وجود در جام جهانی خط خورد. این بار اما به نظر می‌رسید با برگزاری دربی با VAR قسمت اول خواسته فیفا برای مهسا قربانی شدنی باشد تا او شانس قضاوت در جام جهانی بعدی زنان را داشته باشد، ولی انگار وجود در اتاق VAR هم برای عده‌ای دلواپس‌کننده شده و هراس را به جان مسئولان ورزشی انداختند تا آنها از انجام همین کار کوچک در حق داوران زن ایرانی خودداری کنند.

گمانه‌زنی درمورد کنار‌گذاشتن مهسا قربانی از اتاق VAR دربی

هدایت‌الله ممبینی، دبیر‌کل فدراسیون فوتبال، پیش از اغاز دربی ۱۰۳ در جمع خبرنگاران درمورد خروج نام مهسا قربانی از فهرست داوران اتاق VAR او گفت: آقای بنیادی‌فر، خانم‌ها قربانی و ذکایی لایسنس وجود در اتاق VAR را داشتند. تصمیم کمیته داوران این می بود که از این داوران منفعت گیری کنند، اما به هر حال تشخیص با کمیته داوران است. این اتفاقات طبیعی است که داور تحول کند، اما آقای افشاریان خبرداد فعلا چیزی رسمی نیست. یقیناً احتمالا به‌خاطر توانایی داوران این تصمیمات گرفته شد تا داور باتجربه‌تر که چند مسابقه در اتاق VAR نشسته است، انتخاب شود.