نحوه ثبت شرکت در مناطق آزاد تجاری
تعریف منطقه آزاد
بنا به تعاریف بینالمللی، منطقه آزاد محدوده حراست شده بندری و غیر بندری است. که از شمول برخی از مقررات جاری کشور متبوع خارج بوده و با بهرهگیری از مزایایی نظیر معافیتهای مالیاتی، بخشودگی سود و عوارض گمرکی، عدم وجود تشریفات زاید ارزی، اداری و موقعیت دست و پاگیر و همچنین سهولت و تسریع در فرآیندهای صورت و واردات با جذب سرمایه گذاری خارجی و انتقال فناوری به توسعه سرزمین اصلی کمک مینماید.
در تعریف سازمان ملل متحد (یونیدو) از مناطق آزاد به عنوان «محرکه» در جهت تشویق صادرات صنعتی تلقی میگردد. همچنین در برداشت جدید از مناطق آزاد که به منطقه آزاد پردازش صادرات معروف است به ناحیه صنعتی ویژهای در خارج از مراکز مرز گمرکی که تولیداتش جهتگیری صادراتی دارند، گفته میشود.
جهت کسب اطلاعات کامل در خصوص نحوه ثبت شرکت در کیش به این مقاله مراجعه فرمایید.
فلسفه این اصطلاح را میتوان در تغییر استراتژی واردات به استراتژی توسعه صادرات دانست. همچنین مناطق ویژه تجاری صنعتی را میتوان به صورت زیر تعریف کرد: «به محدوده جغرافیایی مشخص که قوانین گمرکی محدوده گمرکی کشور در آن اجرا نمیشود. به منظور تسهیل در امر واردات و صادرات کالا و حمایت از صنعت داخلی کشور و همچنین جذب فناوریهای نوین در امر تولید و توسعه منطقه ای در مبادی گمرکات و نقاط مرزی کشور ایجاد میشود. را مناطق ویژه تجاری صنعتی مینامند».

مناطق آزاد تجاری در ایران
بعد از تصویب قانون «چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری – صنعتی جمهوری اسلامی ایران» توسط مجلس شورای اسلامی در شهریور ۱۳۷۲ کلیه امور نحوه ثبت شرکت در مناطق آزاد تجاری خصوصاً در رابطه با فعالیتهای اقتصادی، امور گمرکی و بازرگانی و به تبع آن امور اشتغال، بیمه، تردد و غیره، تابع قوانین و مقررات خاصی قرار گرفت.
در قانون مزبور سه منطقه کیش، قشم و چابهار به عنوان مناطق آزاد پیشبینی شده بود لیکن از سال ۱۳۸۲ به بعد مناطق متعددی از جمله آبادان، خرمشهر، جلفا و بندرانزلی نیز به عنوان منطق آزاد تعیین گردیدند.
مرجع ثبت شرکتها در مناطق آزاد تجاری – صنعتی
طبق ماده ۲ قانون ضوابط ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی و معنوی نحوه ثبت شرکت در مناطق آزاد تجاری – صنعتی مصوب ۱۳۷۴، سازمان هر منطقه به منظور انجام امور ثبتی شرکتها و مالکیتهای صنعتی و معنوی در آن منطقه واحدی را به نام واحد ثبت شرکتها و مالکیتهای صنعتی و معنوی تأسیس میکند.
طبق ماده ۳ قانون مزبور وظایف واحد ثبتی مزبور به شرح زیر میباشد:
- ثبت شرکتها و مؤسسات غیر تجاری ایرانی و خارجی؛
- ثبت علایم و اسامی تجاری و صنعتی؛
- ثبت اختراعات و اشکال و ترسیمات صنعتی؛
- ثبت دفاتر تجاری بازرگانان؛
- پلمپ دفاتر تجاری و غیر تجاری واقع در حوزه هر منطقه؛
- ثبت بانکها و مؤسسات اعتباری با رعایت آیین نامه اجرایی عملیات پولی و بانکی در مناطق آزاد؛
- ثبت شرکتهای بیمه طبق مقررات حاکم در مناطق آزاد.
طبق ماده ۵ قانون فوقالذکر، انواع شرکتها و مؤسسات غیر تجاری مذکور در قانون تجارت و سایر قوانین ایران میتوانند در واحد ثبتی منطقه (منطقه آزاد تجاری – صنعتی) به ثبت برسند مشروط بر آن که موضوع فعالیت آنها قانونی باشد. در هر حال تأسیس و فعالیت شرکتها تحت قوانین موضوعه امکانپذیر است.
اسناد و مدارک لازم برای ثبت شرکت یا مؤسسه در مناطق آزاد تجاری – صنعتی
به موجب ماده ۷ قانون فوق، نحوه ثبت شرکت در مناطق آزاد تجاری با ارائه مدارک و اسناد زیر به واحد ثبتی منطقه به عمل خواهد آمد:
- اظهارنامه ثبت؛
- اساسنامه شرکت؛
- صورت جلسه مجمع عمومی مؤسسین؛
- صورت جلسه اولین جلسه هیئت مدیره؛
- گواهی بانکی از یکی از بانکهای منطقه مبنی بر توزیع حداقل ۳۵% سرمایه نقدی؛
- مجوز فعالیت در منطقه آزاد که توسط سازمان صادر شده باشد.
لزوم انتشار آگهی تأسیس و ثبت تغییرات شرکتها در کیش و مؤسسات مناطق آزاد در روزنامه رسمی و روزنامه محلی
طبق ماده ۱۲ قانون مزبور، واحد ثبتی موظف است مراتب تأسیس شرکت یا مؤسسه و تغییرات آن را حداکثر ظرف ۱۰ روز از تاریخ ثبت به منظور درج در روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران و روزنامه محلی به هزینه متقاضی به آن روزنامه اعلام نماید.
همچنین طبق ماده ۱۰ قانون مزبور، اشخاص حقوقی مکلفند به منظور ثبت هر گونه تغییر در اساسنامه و ترکیب هیئت مدیره، بازرسان، صاحبان امضای مجاز، کاهش یا افزایش سرمایه و انحلال شرکت یا مؤسسه ظرف یک هفته مراتب را به صورت کتبی به واحد ثبتی منطقه اطلاع دهند. عدم اطلاع به موقع رافع مسئولیت مدیران اشخاص حقوقی مذکور نخواهد بود.
شرکتهای خارجی که مجاز به فعالیت در مناطق آزاد تجاری – صنعتی در ایران هستند
طبق تبصره ۱ ماده ۴ قانون فوق، هر شرکت یا مؤسسه خارجی برای این که بتواند به وسیلهی شعبه یا نمایندگی در منطقه به فعالیتهای اقتصادی مبادرت نماید باید در این کشور متبوع خود مطابق قوانین و مقررات جاری آن کشور – به تصدیق نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در آن کشور – شرکت قانونی محسوب شود و در واحد ثبتی منطقه نیز به ثبت رسیده باشد.
مدارک لازم برای ثبت شعبه و نمایندگی شرکتهای خارجی در مناطق آزاد تجاری – صنعتی
علاوه بر مدارکی که در فوق ذکر شد برای ثبت شعبه و نمایندگی شرکتهای خارجی در مناطق آزاد تجاری – صنعتی در مورد اشخاص حقوقی خارجی تهیه و ارائه اصل اختیارنامه نمایندگی مجوز تأسیس شعبه اشخاص مذکور در ایران که شرایط تنظیم و صدور آنها مطابق قوانین و مقررات کشور متبوع اشخاص حقوقی خارجی به تصدیق نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در آن کشور رعایت شده باشد.
ضرورت دارد همچنین لازم است برای ثبت شعبه یا نمایندگی در ایران اشخاص حقوقی خارجی اظهارنامه ثبت شرکت و رونوشت مصدق سند ثبت شرکت در کشور متبوع را به زبان فارسی نیز ضمیمه نمایند.

مزایای ثبت شرکت در مناطق آزاد تجاری در ایران
- مزیتهای مالی: یکی از مزایای اصلی ثبت شرکت در مناطق آزاد تجاری، مزایای مالی است. در این مناطق، معافیت از مالیات بر درآمد، مالیات بر سود و مالیات بر مالکیت زمین، به شرکتها اعطا میشود. این معافیتها میتواند به شرکتها کمک کند تا هزینهها را کاهش دهند و سودآوری خود را افزایش دهند.
- دسترسی به بازارهای جهانی: مناطق آزاد تجاری در ایران به عنوان مراکز تجارت بینالمللی شناخته میشوند. با ثبت شرکت در این مناطق، شما دسترسی به بازارهای جهانی را به دست خواهید آورد. این امر میتواند برای شما فرصتهای تجاری جدید را به ارمغان آورده و باعث افزایش فروش و رشد شرکت شود.
- آسانی در واردات و صادرات: در مناطق آزاد تجاری، شرکتها از تسهیلات و آسانیهای واردات و صادرات برخوردارند. این شرایط میتوانند فرآیند تجارت خارجی را برای شما سادهتر و کارآمدتر کنند و از هزینههای مرتبط با این فرآیند کاهش دهند.
- بنیانگذاری آسان: ثبت شرکت در مناطق آزاد تجاری در ایران به طور کلی آسانتر است. فرآیند ثبت شرکت در این مناطق به صورت سریعتر و با کمترین مراحل انجام میشود. این مزیت میتواند شما را از زمان و هزینههای مرتبط با فرآیند ثبت شرکت در دیگر مناطق معاف کند.