اقتصاد ایران زیر ابر سیاه تحریم_صبح سریع

اگر چه دولت‌ها تلاش کرده‌اند با سیاست‌های حمایتی و رفاهی از اقشار ضعیف حمایتکنند، اما کم‌تاثییر بودن این سیاست‌ها در برابر سختی‌های اقتصادی ناشی از تحریم‌ها به‌وضوح دیده می‌شود. در این چنین شرایطی، تعامل سازنده با جهان و افت تنش‌های سیاسی می‌تواند به جذب اندوخته‌گذاری خارجی، افزایش تشکیل و صادرات پشتیبانی کند. این کار به‌طور مستقیم به رشد اقتصادی و افزایش زمان‌های شغلی منجر خواهد شد و می‌تواند به افت نرخ فقر پشتیبانی کند.

بحران اقتصادی زیر سایه تحریم‌ها

یکی از با اهمیت ترین آثار مخرب تحریم‌های اقتصادی در سال‌های قبل افت قوت اقتصادی مردم بوده است. در تاثییر تحریم‌های اقتصادی فروش نفت ایران با محدودیت‌های بسیاری روبه رو شد؛ محدودیت‌هایی که تامین هزینه‌های دولت را با چالش روبه رو کرد و نحوه تامین کسری‌ها، تورم را برای مردم به ارمغان آورد. در واقع می‌توان او گفت تحریم‌ها علتشده‌اند که اقتصاد ایران در برابر نوسانات ارزی و افتمنابع ارزی صدمه‌پذیرتر شود.

این صدمه‌پذیری تبدیل افزایش قیمت‌ها، افت قوت خرید مردم و افت کیفیت زندگی شده است. به گفتن مثال، تحقیقات دانشگاه جانز هاپکینز مشخص می کند در بازه وقتی ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹، مخارج حقیقی خانوار‌ها در قسمت‌های مختلفی، چون خوراک و آموزش افت یافته، در‌ حالی‌که هزینه‌های مسکن به‌شدت افزایش یافته است. این تغییرات تبدیل افت رفاه اقتصادی و اجتماعی خانوار‌ها و افزایش فاصله طبقاتی شده است.

بر پایه آمارها، نرخ فقر در ایران که در سال ۱۳۹۴ نزدیک به ۲۰ درصد می بود، در کمتر از یک دهه به ۳۰ درصد افزایش یافته است. این افزایش فقر به‌اختصاصی در بین اقشار کم‌درآمد و روستاییان شدیدتر بوده و تعداد بسیاری از خانواده‌ها را در تامین نیاز‌های اولیه خود دچار مشکل کرده است. افت زمان‌های شغلی و از دست رفتن مشاغل کوچک و متوسط نیز به این حالت دامن زده است.

تحریم‌ها به‌طور مستقیم بر افت اندوخته‌گذاری‌های داخلی و خارجی تاثییر داشته‌اند. شرکت‌ها و واحد‌های تولیدی با مشکلاتی نظیر تامین مواد اولیه، انتقال تکنولوژی و دسترسی به بازار‌های صادراتی روبه رو شده اند که در نهایت این مشکلات تبدیل افت تشکیل و افت زمان‌های شغلی شده است.

می‌توان او گفت افت اندوخته‌گذاری به معنی افت زمان‌های شغلی، به‌اختصاصی برای جوانان است. در این چنین شرایطی، جوانان با افزایش بیکاری و ناامیدی از آینده روبه رو شده و تعداد بسیاری از آن‌ها به فکر مهاجرت افتاده‌اند.

تاثییر تحریم‌ها بر افزایش ناامیدی

جوانان، به گفتن نیروی محرکه مهم هر جامعه، نقش مهمی در پیشبرد اهداف گسترش‌ای و اقتصادی ایفا می‌کنند. اما تحریم‌های اقتصادی و نابسامانی‌های ناشی از آن، تاثیرات عمیقی بر زندگی و آینده آن‌ها گذاشته است. این تاثیرات نه تنها اقتصادی بلکه روانی و اجتماعی نیز بوده است. شرایط اقتصادی دشوار و بی‌ثباتی اجتماعی ناشی از تحریم‌ها علتشده که تعداد بسیاری از جوانان امید چندانی به آینده نداشته و به جستوجو راه خروج از حالت جاری باشند.

می‌توان او گفت افزایش مهاجرت جوانان یکی از نشانه‌های بارز ناامیدی ناشی از تحریم‌ها و بحران اقتصادی است. تعداد بسیاری از جوانان تحصیل‌کرده و ماهر به علت عدم دستیابی به شغل مناسب و نبوده است چشم‌انداز روشن برای آینده، به جستوجو ترک سرزمین می باشند. جوانانی که در شرایط ناپایدار اقتصادی بزرگ شده‌اند و از امکانات مناسبی برای رشد و گسترش برخوردار نبوده‌اند، به مهاجرت به گفتن راهی برای بهبود زندگی خود نگاه می‌کنند.

این تمایل به‌اختصاصی در بین افرادی که دارای تحصیلات عالی و توانایی‌های تخصصی می باشند، زیاد تر است. مهاجرت این نیروی انسانی جوان و کارآمد، نه تنها به معنی از دست رفتن اندوخته‌های انسانی برای سرزمین است، بلکه به افزایش مشکلاتهای اقتصادی و اجتماعی نیز دامن می‌زند. علاوه بر میل به مهاجرت، افزایش افسردگی و بی‌اعتمادی نسبت به آینده نیز از پیامد‌های ناگوار تحریم‌ها بر روحیه جوانان است. بیکاری، نبوده است زمان‌های شغلی مناسب و عدم دسترسی به امکانات رفاهی و آموزشی علتشده که تعداد بسیاری از جوانان حس بی‌فایدگی و ناتوانی کنند. این حالت به افزایش موارد افسردگی، اضطراب و حتی خودکشی در بین جوانان منجر شده است.

راهکار‌های خروج از بحران

با دقت به مشکلات گسترده ناشی از تحریم‌ها و تاثیرات منفی آن‌ها بر فقر، بیکاری و روحیه جوانان، نیاز به عمل های سریع و سیاستگذاری‌های موثر برای خروج از بحران حس می‌شود. این سیاست‌ها باید به طوری طراحی شوند که نه تنها تحریم‌ها را خنثی کنند، بلکه علتایجاد رشد اقتصادی، افزایش زمان‌های شغلی و بهبود کیفیت زندگی مردم شوند؛ به این علت در شرایط جاری یکی از مهم‌ترین راهکار‌ها برای خروج از بحران، تلاش برای از بین بردن تحریم‌ها و بهبود روابط بین‌المللی است. تعامل سازنده با جهان و افت تنش‌های سیاسی می‌تواند به جذب اندوخته‌گذاری خارجی و افزایش تشکیل و صادرات پشتیبانی کند. این کار به‌طور مستقیم به رشد اقتصادی و افزایش زمان‌های شغلی منجر خواهد شد.

علاوه بر این، از بین بردن تحریم‌ها می‌تواند به بهبود دسترسی ایران به منبع های مالی و ارزی پشتیبانی کند. این منبع های می‌توانند برای اندوخته‌گذاری در قسمت‌های زیرساختی و گسترش‌ای همانند حمل‌ونقل، انرژی و فناوری اطلاعات مورد منفعت گیری قرار گیرند. این اندوخته‌گذاری‌ها نه تنها علتایجاد شغل‌های تازه خواهد شد، بلکه به افزایش تشکیل و صادرات و در نهایت بهبود حالت اقتصادی سرزمین پشتیبانی می‌کنند.

علاوه بر این اصلاح و بهبود نظام رفاهی و حمایتی یکی دیگر از عمل های الزامی برای مقابله با تاثیرات منفی تحریم‌ها است. نظام رفاهی ایران نیازمند بازنگری و اصلاحات جدی است تا بتواند به‌طور موثرتر به نیاز‌های اقشار صدمه‌پذیر جواب دهد. تشکیل یک بانک اطلاعاتی جامع برای شناسایی نیازمندان واقعی، افت بروکراسی در سیستم‌های رفاهی و توزیع عادلانه یارانه‌ها از جمله اقداماتی می باشند که می‌توانند به بهبود کارکرد نظام رفاهی پشتیبانی کنند.

در کنار این عمل های، افزایش شفافیت در تخصیص بودجه و افت تعداد نهاد‌های تصمیم‌گیر نیز می‌تواند به بهبود کارآیی نظام رفاهی پشتیبانی کند. این اصلاحات باید به طوری انجام شود که حقوق و پشتیبانی‌های اجتماعی به‌طور منصفانه بین همه اقشار جامعه توزیع شود و سختی اقتصادی بر دوش اقشار کم‌درآمد افت یابد.