چرا زمان بعضی اوقات سریع تر و بعضی اوقات کندتر می‌گذرد؟_صبح سریع

زمان یکی از مفاهیمی است که در زندگی روزمره ما همیشه وجود دارد اما توانایی آن همیشه یکسان نیست. بعضی اوقات اوقات حس می‌کنیم یک روز همانند یک چشم به هم زدن قبل و بعضی اوقات دیگر هر ساعت روز بی‌آخر به نظر می‌رسد. این مقاله به دلایل علمی و روان‌شناختی این اتفاق و راهکارهایی برای مدیریت توانایی ذهنی از زمان می‌پردازد

فهمیدن زمان: مفهومی ذهنی و نسبی

به گزارش عصر ایران، زمان به گفتن یک مفهوم علمی، ثابت و اندازه‌پذیر است، اما توانایی انسان از آن کاملاً ذهنی و وابسته به شرایط گوناگون است.

زمان به گفتن یک توانایی ذهنی

مغز انسان نمی‌تواند زمان را به شکلی مستقیم “حس” کند. در واقع، ما زمان را از طریق ثبت و پردازش رویدادها و تغییرات در محیط فهمیدن می‌کنیم. این پردازش به شدت تحت تأثیر عواملی همانند دقت، احساسات و نوع فعالیت‌هایی که انجام می‌دهیم، قرار دارد.

عوامل اثرگذار بر فهمیدن زمان

الف) تمرکز و دقت

یکی از نیرومندترین عوامل مؤثر بر توانایی زمان، سطح تمرکز ما بر فعالیت جاری است.

چرا زمان سریع تر می‌گذرد؟

وقتی که دچار کاری هستیم که همه دقت ما را به خود جلب کرده است، همانند دیدن یک فیلم دلنشین، بازی کردن یا سخن بگویید با دوستان، مغز زمان کمتری برای پردازش “گذر زمان” دارد. در نتیجه، زمان مختصر‌تر حس می‌شود.

چرا زمان کندتر می‌گذرد؟

برعکس، هنگامی حوصله‌مان سر رفته یا در انتظار چیزی هستیم، مغز اطلاعات کمتری برای پردازش دارد. در این حالت، دقت ما به گذر زمان معطوف می‌شود و هر لحظه طویل‌تر به نظر می‌رسد.

راهکار عملی: به فعالیت‌های معنادار بپردازید

برای جلوگیری از حس کندی زمان، تلاش کنید همیشه دچار کاری باشید که علاقه‌مند به آن هستید. تشکیل فهرست روزانه از فعالیت‌ها یا یادگیری توانایی‌های تازه می‌تواند توانایی شما از زمان را مثبت‌تر کند.

ب) تازگی و آشنایی ازمایش ها

نحوه فهمیدن ما از زمان به تازگی یا تکراری بودن فعالیت‌هایی که انجام می‌دهیم بستگی دارد.

ازمایش ها تازه:

وقتی که در یک سفر تازه هستیم، مکان‌های تازه می‌بینیم یا مهارتی تازه یاد می‌گیریم، مغز برای پردازش این ازمایش ها به زمان بیشتری نیاز دارد. این کار علتمی‌شود در لحظه زمان طویل‌تر حس شود.

ازمایش ها تکراری:

هنگامی روزهای ما پر از کارهای یکنواخت باشد، مغز اطلاعات جدیدی برای ثبت ندارد. در نتیجه، هنگامی به قبل نگاه می‌کنیم، زمان به نظر مختصر‌تر می‌آید.

راهکار عملی: ازمایش ها تازه خلق کنید

برای جلوگیری از یکنواختی زندگی، برنامه‌ریزی برای انجام فعالیت‌های تازه همانند سفر، یادگیری یک زبان تازه یا حتی امتحان یک غذای تازه می‌تواند پشتیبانی‌کننده باشد.

ج) استرس و اضطراب

استرس و اضطراب نیز تأثیر مهمی بر توانایی زمان دارند.

چرا زمان در شرایط استرس‌زا کند می‌گذرد؟

در مواقعی که دچار استرس هستیم، سیستم جواب به تهدید در مغز فعال می‌شود. این سیستم تلاش می‌کند همه جزئیات محیط را پردازش کند تا ما را از خطر محافظت کند. این تمرکز بالا علتمی‌شود زمان طویل‌تر حس شود.

چرا اسایش زمان را سریع تر می‌کند؟

هنگامی اسایش داریم و در محیطی بدون استرس قرار داریم، مغز آزادتر عمل می‌کند و به جزئیات گذر زمان کمتر دقت می‌کند.

راهکار عملی: مدیریت استرس

تمرین تکنیک‌های آرام‌سازی همانند مدیتیشن، یوگا یا تنفس عمیق می‌تواند به افت استرس پشتیبانی کند و توانایی ذهنی از زمان را خوشایندتر کند.

د) سن و گذر زمان

یکی از متداول‌ترین اتفاق‌هایی که افراد در سنین بالاتر توانایی می‌کنند، این است که به نظر می‌رسد زمان سریع تر می‌گذرد.

چرا این اتفاق می‌افتد؟

این قضیه به نظریه نسبی بودن زمان بر پایه سن مرتبط است. در کودکی، یک سال قسمت بزرگی از زندگی ما را راه اندازی می‌دهد؛ اما در بزرگسالی، همان یک سال درصد کمتری از عمر ما را در بر می‌گیرد. به همین علت، زمان با افزایش سن سریع تر حس می‌شود.

راهکار عملی: زندگی را متنوع‌تر کنید

برای جلوگیری از حس سریع‌گذشتن زمان، تلاش کنید هر سال ازمایش ها جدیدی داشته باشید و کارهای متغیری انجام دهید. این کار علتمی‌شود سال‌ها طویل‌تر و پرمعناتر به نظر برسند.

کارکرد مغز در پردازش زمان

الف) نقش هیپوکامپ

هیپوکامپ بخشی از مغز است که مسئول حافظه و ثبت ازمایش ها است.

هنگامی ازمایش ها تازه داریم، هیپوکامپ فعال‌تر می‌شود و اطلاعات بیشتری ثبت می‌کند. این فعالیت بالا علتمی‌شود زمان طویل‌تر حس شود.

برعکس، در روزهای تکراری، هیپوکامپ فعالیت کمتری دارد و این کار علتمختصر‌تر به نظر رسیدن زمان می‌شود.

ب) سیستم دوپامین

دوپامین، هورمونی که با لذت و انگیزه مرتبط است، نیز بر توانایی زمان تأثیر دارد.

فعالیت‌هایی که سطح دوپامین را افزایش خواهند داد، همانند گوش دادن به موسیقی، ورزش یا دیدن فیلم‌های دلنشین، علتخواهد شد زمان سریع تر حس شود.

راهکار عملی: مغز را فعال نگه دارید

فعالیت‌هایی که چالش‌های ذهنی تشکیل می‌کنند، همانند حل پازل یا یادگیری مفاهیم تازه، می‌توانند توانایی زمان را متعادل‌تر کنند

چطور توانایی زمان را کنترل کنیم؟

با این که نمی‌توان جریان واقعی زمان را تحول داد، اما می‌توان توانایی ذهنی از آن را مدیریت کرد:

تمرکز بر لحظه حال:

تمرین ذهن‌آگاهی (Mindfulness) می‌تواند پشتیبانی کند تا از لحظه حال لذت بیشتری ببرید و زمان را طویل‌تر حس کنید.

انجام فعالیت‌های معنادار:

فعالیت‌هایی که برای شما مهم و دلنشین می باشند، می‌توانند گذر زمان را خوشایندتر کنند.

تنوع در برنامه‌ها:

تحول برنامه‌های روزمره و انجام کارهای تازه می‌تواند زمان را طویل‌تر و دلنشین‌تر نشان دهد.

مدیریت استرس:

افت استرس و تشکیل محیط‌های آرام می‌تواند از حس کندی ناخوشایند زمان جلوگیری کند.

نتیجه‌گیری

توانایی زمان چیزی است که به شدت تحت تأثیر مغز، احساسات و ازمایش ها ما قرار دارد. با شناخت بهتر عواملی که بر فهمیدن زمان تاثییر می‌گذارند و به‌کارگیری راهکارهای عملی، می‌توانیم توانایی بهتری از زمان داشته باشیم و از هر لحظه زندگی لذت بیشتری ببریم.