آیا سفید شدن یک‌ شبه موها حقیقت دارد؟_صبح سریع

اما آیا سفید شدن ناگهانی یا اصطلاحا یک‌شبه‌ی موها حقیقت علمی دارد و مقدور است؟ دانشمندان اعتقاد دارند که استرس شدید می‌تواند علتریزش موهای رنگدانه‌دار (به علت آلوپسی آره‌آتا) شود و فقط موهای سفید باقی بمانند که انگارً تحول ناگهانی رنگ را مشخص می کند. هرچند این اتفاق کاملاً یک‌شبه رخ نمی‌دهد، اما تأثیر فشارهای روانی به خصوص استرس شدید یا شوک روانی بر سفید شدن مو از نظر علمی قبول شده است.

دکتر کیانا فرهی، متخصص پوست و مو و زیبایی در این باره می‌گوید: یک‌شبه سفید شدن موها کاملا علمی و درست است. یک شوک ناگهانی یا یک خبر بد یا حتی یک خبر خوبِ ناگهانی می‌تواند علتشود که رنگدانه‌های ما تحت شوک قرار گیرند و یک‌شبه و یک دفعه، همه موهایمان سفید شوند.

فرهی با اصرار بر این که فشارهای روحی و روانی و استرس‌ها به نحوه چشمگیری در سفید شدن موها و حتی یک‌شبه سفید شدن موها تاثییر دارد، می‌گوید: یقیناً این مشکل قابل درمان است.

هرچند برخی پزشکان، سفید شدن ناگهانی و یک‌شبه‌ موها یا همان سندروم ماری آنتوانت را ممکن و شدنی می‌دانند، اما مطالعات و تحقیقات بسیاری در این عرصه وجود ندارد و محققان اعتقاد دارند این اتفاق از نظر علمی به شکل ناگهانی و یک‌شبه مقدور نیست. چون ملانین (رنگدانه مو) کم کم ضعیف می‌شود، اما دلایلی وجود دارد که می‌تواند توجیه کند چطور برخی‌ها یک دفعه فهمید سفید شدن موهای خود خواهد شد. برای مثال در بیماری خودایمنیِ آلوپسی آره‌آتا (Alopecia Areata)، بدن به فولیکول‌های مو دعوا می‌کند و علتریزش ناگهانی موهای دارای رنگدانه می‌شود. در این شرایط اگر فردی ترکیبی از موهای سفید و تیره داشته باشد، موهای تیره امکان پذیر بریزد و تنها موهای سفید باقی بماند. این علتمی‌شود فرد فکر کند موهایش یک‌شبه سفید شده‌اند.

بعد امکان پذیر این عارضه‌ نادر با برخی بیماری‌های خودایمنی یا اختلالات هورمونی همانند اختلالات تیروئید هم ربط داشته باشد. با این ‌حال تا این مدت اطلاعات کافی برای نتیجه‌گیری روشن در این‌ عرصه در دست نیست.

رنگ موها برمی‌گردد؟

اگرچه دانشمندان و محققان، تاثییر استرس‌های شدید و شوک‌های روانی بر سفید شدن موها را زیاد مورد دقت قرار خواهند داد و بر آن اصرار دارند، اما این را هم می‌گویند که سفید شدن ناگهانی موها زیاد تر یک توهم بصری ناشی از ریزش موهای رنگدانه‌دار یا تسریع روال سفید شدن است تا یک اتفاق‌ واقعی.

به حرف های محققان، استرس مزمن و شوک شدید روانی می‌تواند به افت سریع سلول‌های ملانوسیت (مسئول تشکیل ملانین یا رنگدانه موها، پوست و چشم‌ها) منجر شود. مطالعات روی موش‌ها نشان داده که استرس زیاد می‌تواند ذخایر ملانوسیت را از بین ببرد و علتسفید شدن موها شود.

اما موهایی که بر تاثییر شوک روانی سفید شده‌اند، قابل برگشت است یا برای همیشه سفید می‌همانند؟ مطالعات علمی مشخص می کند که اگر سفید شدن موها به علت استرس شدید یا یک شوک شدید روانی یا عوامل محیطی باشد، امکان پذیر در برخی موارد با افت استرس و درمان مناسب، رشد موهای رنگی برگردد. اما اگر ملانوسیت در فولیکول مو به‌ طور دائم از بین رفته باشد، دیگر امکان برگشت رنگ مو وجود ندارد. به زبان ساده‌تر، اگر ملانوسیت‌ها تا این مدت در فولیکول مو زنده باشند، امکان تحریک و برگشت دادن رنگ مو وجود دارد. اما اگر ملانوسیت‌ها به‌ طور کامل از بین رفته باشند و فعالیت‌شان متوقف شده باشد، برگشت رنگ اولیه موها دیگر ممکن نیست و سفیدی مو دائمی خواهد می بود.

فرهی در این باره می‌گوید: با پشتیبانی‌های روان‌درمانی و دارودرمانی می‌توان اثرات شوک روانی یا دیگر اختلالات روانی را “تا حد بسیاری” رفع کرد تا رنگ موها به شکل اولیه برگردد.

به حرف های این متخصص مو، این یک حقیقت است که روان ما بر جسم تسلط و دست بالا را دارد. استرس، اضطراب، وسواس، افسردگی و دیگر اختلالات روانی روی رنگدانه‌های مو تاثییر چشمگیری می‌گذارند.

استرس شدید چطور موها را سفید می‌کند؟

اما استرس شدید چطور می‌تواند بر رنگدانه‌های مو تاثییر بگذارد؟ چه اتفاقی براثر استرس شدید یا استرس مزمن برای بدن رخ می‌دهد که رنگ موها را تحول می‌دهد؟ نوشته این است که زمان روبه رو با شرایط استرس‌زا، اعصاب سمپاتیک ما ماده‌ای شیمیایی به نام نوراپی‌نفرین تشکیل می‌کند. این ماده توسط سلول‌های بنیادی که رنگدانه‌های مو را بازسازی می‌کنند، جذب و در نزدیکی این اعصاب یافت می‌شود. نوراپی‌نفرین علتفعال شدن بیشتر از حد این سلول‌ها می‌شود. آنچه در مرحله سپس رخ می‌دهد این است که همان سلول زیاد تر از حد ملزوم رنگدانه تشکیل و ذخایر خود را تخلیه می‌کند.

هنگامی این اتفاق بیفتد، این سلول‌ها نمی توانند بازسازی شوند. به این علت از ذخایر رنگدانه منفعت گیری کرده و موهای بدون رنگدانه اغاز می‌کنند به سفید شدن. محققان می‌گویند این حالت دائمی و غیرقابل برگشت است و سپس از نابودی این سلول‌های بنیادی، دیگر هیچ برگشتی وجود ندارد. هرچند این تحقیقات، یک پیشرفت بزرگ محسوب می‌شود. چون علتشده که انسان از تاثیرات شگفت استرس بر روی بافت‌های گوناگون بدن تا حد بسیاری آگاه شود و برای مدیریت آن جستوجو راه چاره باشد.