کشف ربط ژنتیکی بین «ADHD» و هورمون خواب_صبح سریع

اختلالات خواب همانند بی‌خوابی، خواب ناآرام و خواب‌آلودگی در طول روز در افراد مبتلا به نقص دقت/ بیش فعالی زیاد رایج می باشند. پیش‌تر فکر بر این می بود که این افراد دچار اختلال در ریتم شبانه‌روزی (circadian rhythm) می باشند، اما مکانیزم دقیق ربط بین مشکلات خواب و این اختلال هم چنان ناشناخته باقی مانده می بود.

به نقل از نیواطلس، اکنون مطالعه‌ای تازه که توسط دانشکده پزشکی دانشگاه ناگویا در ژاپن انجام شده، امکان پذیر جواب این سوال را اراعه داده باشد. پژوهشگران در این مطالعه، ارتباطی بین تشکیل شبانه ملاتونین که هورمونی طبیعی است که چرخه خواب و بیداری بدن را تنظیم می‌کند و شدت علائم ADHD در کودکان اشکار کرده‌اند.

دکتر ناگاهیده تاکاهاشی (Nagahide Takahashi)، استاد دانشیار روان‌پزشکی کودک و نوجوان در دانشگاه ناگویا و نویسنده مهم این مطالعه می‌گوید: یافته‌های ما مشخص می کند که اختلال در ترشح ملاتونین امکان پذیر در سختی‌هایی که کودکان مبتلا به اختلال نقص دقت/ بیش‌ فعالی در نگه داری الگوی خواب منظم توانایی می‌کنند، نقش داشته باشد.

پژوهشگران داده‌های خود را از سه گروه مطالعاتی متفاوت به دست آوردند:

مطالعه iPSYCH دانمارک شامل داده‌های ۱۴٬۵۸۴ فرد مبتلا به ADHD و ۲۲٬۴۹۲ فرد بدون این اختلال می بود. پایگاه داده زیستی تایوان شامل ۲٬۳۷۳ بزرگسال، که از آن برای بازدید نشانگرهای ژنتیکی مربوط به ترشح ملاتونین، با منفعت گیری از شاخصی به نام نسبت ۶-هیدروکسی‌ملاتونین سولفات به کراتینین در ادرار UMCR منفعت گیری شد. و مطالعه‌ای در ژاپن که شامل ۷۲۹ کودک ۸ تا ۹ ساله با داده‌های ژنتیکی و نمرات علائم ADHD می بود.

پژوهشگران از نسبت UMCR به‌گفتن شاخصی غیرمستقیم برای ترشح شبانه ملاتونین منفعت گیری کردند. این چنین علائم  ADHD، الگوهای خواب کودکان و گمان ژنتیکی ابتلا به بیماری اندازه‌گیری شد.

نتایج تحلیل‌ها نشان داد که بین افت ترشح ملاتونین و افزایش ریسک ابتلا به ADHD یک ربط ژنتیکی معنادار وجود دارد. کودکانی که ریسک ژنتیکی بالاتری برای ترشح پایین ملاتونین داشتند، علائم ADHD بیشتری داشتند، به‌اختصاصی در قسمت بی‌توجهی. این چنین، کودکانی با ریسک ژنتیکی بالاتر مرتبط با ملاتونین، زیاد تر دچار تاخیر در به‌خواب رفتن بودند، اما تحلیل‌ها نشان داد که این تاخیر خواب توضیح‌دهنده کامل ربط بین ژنتیک و علائم ADHD نیست. این نوشته مشخص می کند که تاثییر ژنتیکی مستقیم است و فقط ناشی از عادت‌های بد خواب نیست.

در ادامه، پژوهشگران برای فهمیدن عمیق‌تر ربط زیستی بین ترشح ملاتونین و علائم ADHD، سطح مطلب‌رسان التهابی اینترلوکین-۶ (IL-۶) را در خون کودکان بازدید کردند. مطالعات قبلی نشان داده‌اند که کودکان مبتلا به ADHD طبق معمول سطح بالاتری از IL-۶ دارند که امکان پذیر در شکل‌گیری این اختلال نقش داشته باشد. ملاتونین و IL-۶ ارتباطی پیچیده دارند؛ به‌طوری که ملاتونین می‌تواند سطح IL-۶ را تنظیم و اثرات ضدالتهابی آن را تحت تاثییر قرار دهد. در مطالعه حاضر، مسیرهای مرتبط با سیستم ایمنی، به‌اختصاصی آن‌هایی که IL-۶ را دچار می‌کنند، هم با ترشح ملاتونین و هم با علائم ADHD در ربط بودند.

در کل، یافته‌های این مطالعه نشان خواهند داد که بین ترشح ملاتونین و ADHD یک ربط ژنتیکی وجود دارد و این رابطه فقط به عادات بد خواب محدود نمی‌شود. به‌نظر می‌رسد که سیستم ایمنی، به‌اختصاصی مسیر IL-۶، در این ربط نقش داشته باشد.

با وجود این یافته‌ها، مطالعه دارای محدودیت‌هایی نیز می بود. به‌طور خاص، پژوهشگران در گروه ژاپنی سطوح واقعی ملاتونین یا UMCR را اندازه‌گیری نکردند و فقط به ریسک ژنتیکی اکتفا کردند. این چنین، گروه قیاس‌ای دومی برای تایید یافته‌ها نداشتند، به این علت برای تایید این نتایج به مطالعات بیشتری نیاز است.

پژوهشگران در آخر انها گفتند: این یافته‌ها مشخص می کند که کودکان دارای تشخیص یا علائم ADHD  امکان پذیر به علت اختلال در سیستم ترشح ملاتونین، در نگه داری ریتم شبانه‌روزی بدن با مشکل روبه رو شوند. این قضیه این چنین بر اهمیت مراعات عادت‌های صحیح خواب و بهداشت خواب در دوران کودکی برای افزایش و تنظیم سطح ملاتونین در شب اصرار دارد تا بتوان علائم ADHD را افت داد.