مرکز جغرافیایی قاره‌های زمین کجا است؟_صبح سریع

به‌طور کلی، انسان‌ها تمایل دارند مرکزِ هر چیز را بیابند و فقدان مرکز، آنان را دچار سردرگمی می‌کند. یونانیان باستان بر این باور بودند که شهر دلفی، اومفالوس یا مرکز جهان است، یعنی دقیقا در میانه‌ی زمین قرار دارد.

 ازآن‌جا که سطح سیاره‌ی زمین تقریبا به شکل کره است، نمی‌توان نقطه‌ی مرکزی دقیقی برای آن تعریف کرد. گرچه، سطح زمین شامل مجموعه‌ای از نقاط و خطوط مهم است که برخی دارای ماهیت فیزیکی (نظیر قطب‌ها یا خط استوا) و برخی دیگر لحاظی قراردادی و مفهومی دارند (همانند نصف‌النهار مبدأ). هریک از قاره‌های زمین ازنظر هندسی قابل تحلیل بوده و دربردارنده‌ی نقطه‌ی مرکزی جغرافیایی می باشند، اما تعیین این نقاط بسته به معیارهای مورد منفعت گیری امکان پذیر با چالش‌هایی همراه باشد.

تعریف و تعیین «مرکز» یک منطقه با پیچیدگی‌های قابل‌توجهی همراه است؛ چون مرزهای بین‌المللی مدام درحال تحول‌ند، مسائل مفهومی و تعریفی (نظیر این که آیا اروپا به‌گفتن قاره‌ای جدا گانه از آسیا شناخته می‌شود یا خیر) وجود دارد و علاوه بر آن، ملاحظات و منافع محلی نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند.

در دهه ۱۹۶۰، سازمان زمین‌شناسی آمریکا خبرداد که تعریف واحد و کاملاً پذیرفته‌شده‌ای برای مرکز جغرافیایی وجود ندارد و هیچ روش کاملا رضایت‌بخشی برای تعیین آن اراعه نشده است. بااین‌حال، با ما همراه باشید تا به بازدید نقاط مرکزی هفت قاره بپردازیم  (هرچند خود این عدد هفت قاره هم کاملا قطعی نیست). این بازدید بر پایه نسخه‌های پذیرفته‌شده‌تر و با درنظرگرفتن نکات و ملاحظات بسیاری انجام شده است.

جنوبگان

مکان دقیق مرکز جغرافیایی قاره جنوبگان به‌طور قطعی اشکار نیست. مطابق برخی فرضیه‌ها، این مرکز نزدیک خود قطب جنوب واقع شده است که از لحاظ هندسی منطقی به‌نظر می‌رسد، اما تا بحال شواهد مستند و قابل استنادی در حمایتاز این ادعا اراعه نشده است. احتمالا اگر موجودات بومی این سرزمین یعنی پنگوئن‌ها به مسائل جغرافیایی اهمیت می‌دادند، این نوشته روشن‌تر می بود.

آسیا

دو نقطه‌ی گوناگون به گفتن مرکز جغرافیایی آسیا نقل شده است. نقطه اول در نزدیکی شهر قزل در روسیه قرار دارد که در سال ۱۹۶۸ یادبودی نیز در آنجا ساخته شده تا به گفتن مرکز آسیا شناخته شود.

در سال ۱۹۹۲، برآورد فرد دیگر مرکز آسیا را در چین، نزدیک به ۲۰ کیلومتری جنوب‌غربی شهر اورومچی  تعیین کرد.  روستایی که در آنجا وجود داشت جابجا شد و اکنون در محل یادبودی به نام «قلب آسیا» روستای جدیدی ساخته شده است.

استرالیا

هنگامی فقط با یک سرزمین ارتباط داشته باشیم، یافتن مرکز جغرافیایی آسان‌تر است. با‌این‌حال، راه حلهای بسیاری برای تعیین مرکز جغرافیایی وجود دارد.

روش پذیرفته‌شده‌تر برای یافتن مرکز استرالیا به این صورت است که با منفعت گیری از نزدیک به ۲۴٬۵۰۰ نقطه در خط ساحلی در زمان جزر بالا، شکل دقیق استرالیا ترسیم و سپس مرکز ثقل این شکل محاسبه می‌شود. این مرکز در مختصات جغرافیایی ۲۵ درجه و ۳۶ دقیقه و ۳۶٫۴ ثانیه جنوب و ۱۳۴ درجه و ۲۱ دقیقه و ۱۷٫۳ ثانیه شرق قرار دارد.

آفریقا

تاآنجا که از منبع های آنلاین می‌توان دریافت، اختلاف قابل‌توجهی بین کشورها درمورد محل دقیق مرکز جغرافیایی آفریقا وجود ندارد.

در چندین منبع، ازجمله اطلس جهان، مرکز آفریقا نزدیک شهر اپنا در کامرون تعیین شده است. اشکار نیست از چه روشی برای تخمین این موقعیت منفعت گیری شده است، اما حداقل اختلاف ‌نظری درمورد تعریف این نقطه به گفتن مرکز قاره آفریقا وجود ندارد.

بااین‌حال، نقطه‌ای که به‌طور رسمی به گفتن مرکز قاره اروپا شناخته می‌شود، در لیتوانی و نزدیکی روستای گیریجا واقع شده است. این نقطه بر پایه مرکز ثقل شکل هندسی  اروپا تعیین شده است و دانشمندانی که روی این نوشته کار کردند، فرانسوی بودند.

آمریکای شمالی

زمان‌ها، شهر راگبی در ایالت داکوتای شمالی مرکز قاره آمریکای شمالی محسوب می‌شد و یادبودی نیز برای نشان‌دادن این نوشته در آن ساخته شده می بود. اما نزدیک به ۱۰ سال پیش، در شهر فرد دیگر به نام رابینسون که مقداری دورتر است، صاحب یک بار ادعا کرد این شهر هم می‌تواند مرکز قاره باشد و او گفت: «ما هم به همان اندازه حق داریم که بگوییم مرکز قاره آمریکا اینجا است.»

روش جدیدی که توسط پیتر راجرسون، پروفسور جغرافیا اراعه شده است مشخص می کند که هیچ‌کدام از این ادعاها صحیح نیستند و مرکز واقعی قاره جای فرد دیگر است: شهری به نام «سنتر» در داکوتای شمالی که در ۲۳۰ کیلومتری جنوب راگبی واقع شده است.

آمریکای جنوبی

مرکز دقیق قاره آمریکای جنوبی در سال ۱۹۰۹ محاسبه شد و در مرکز شهر کویابا در سرزمین برزیل واقع است. یقیناً اندازه‌گیری‌های دقیق‌تر در دهه ۱۹۹۰ نشان داد مرکز واقعی نزدیک به ۴۵ کیلومتری شمال‌شرق این شهر قرار دارد. با‌این‌حال، این اختلاف ناچیز و قابل چشم پوشی است.