امکان ترمیم اعصاب نخاع با تزریق یک دوز ژل نانویی_صبح سریع

به گزارش ستاد اختصاصی گسترش فناوری نانو، پژوهشگران دانشگاه روآن (Rowan University) موفق به طراحی زیست‌ماده‌ای نوآورانه شده‌اند که می‌تواند روال بهبود صدمه‌های نخاعی را منقلب کند. این زیست‌ماده که در قالب ژلی قابل‌تزریق طراحی شده، قابلیت رهاسازی هم‌زمان دو عامل درمانی مهم را دارد و در آزمایش‌های حیوانی، نشانه‌هایی از ترمیم بافت عصبی و اتصال مجدد مسیرهای عصبی را نشان داده است.

در پژوهشی که به‌تازگی در نشریه Biomaterials انتشار شده، تیمی از مهندسان زیست‌پزشکی به سرپرستی دکتر «پیتر اِی. گَلی» (Peter A. Galie) و «لوئیس پاونه» (Louis S. Paone) در کالج مهندسی هنری روآن، سامانه‌ای ترکیبی برای بازسازی اعصاب معارفه کرده‌اند که با مقصد مقابله هم‌زمان با دو مانع مهم در ترمیم بافت نخاعی طراحی شده است: راه اندازی بافت اسکار (زخم فیبروزی) و جهت‌یابی نامناسب رشد نورون‌ها.

این زیست‌ماده بر پایه «اسید هیالورونیک» (Hyaluronic Acid) ساخته شده که ماده‌ای طبیعی و سازگار با بدن انسان است. پژوهشگران آن را به طوری اصلاح کرده‌اند که بتواند همانند یک نانوحامل، دو عامل زیستی مهم را در خود جای دهد: یکی برای مهار پروتئینی که عامل تشکیل بافت اسکار است و فرد دیگر برای هدایت نورون‌ها به سمت مسیرهای عصبی سالم. این مواد درون ژلی حساس به دما قرار گرفته‌اند که زمان تزریق در بدن، در تاثییر گرمای طبیعی محیط، به‌شدت به حالت نیمه‌جامد درمی‌آید و در محل باقی می‌ماند.

آزمون‌های انجام‌شده روی مدل حیوانی (موش‌های صحرایی ماده از نژاد Sprague Dawley) نشان داده‌اند که این ژل، نه‌تنها قابلیت آزادسازی پایدار و کنترل‌شده ترکیبات درمانی را دارد، بلکه علتورود سلول‌های پشتیبان و رشته‌های عصبی تازه به ناحیه صدمه‌دیده نیز می‌شود. ظرف چند هفته بعد از تزریق، نشانه‌هایی از ترمیم اتصالات عصبی مشاهده شده است.

به حرف های دکتر گلی، مزیت مهم این پلتفرم در انعطاف‌پذیری بالا و قابلیت سفارشی‌سازی آن نهفته است. او گفت: «ما خواستیم بستری طراحی کنیم که بتوان هر نوع ترکیب درمانی را ــ از داروهای کوچک تا پادتن‌ها یا پپتیدها ــ بر آن سوار کرد. به‌جای تزریق جداگانه، می‌توان ترکیبی از عوامل درمانی را در یک بستر زیستی و با یک تزریق ساده داخل محل صدمه کرد.»

این پژوهش با همکاری دانشمندان دانشکده پزشکی دانشگاه درکسل (Drexel University College of Medicine) از جمله دکتر ایتزاک فیشر (Itzhak Fischer) و دکتر یینگ جین (Ying Jin) و این چنین ژولیَن بوویه (Julien Bouyer) انجام شد که تخصص خود در حوزه علوم اعصاب و مدل‌سازی حیوانی را در این پروژه به کار گرفتند.

اکنون، راه حلهای حاضر در درمان صدمه‌های نخاعی طبق معمول بر پایه یک دارو یا عامل زیستی منفرد عمل می‌کنند و کارایی آن‌ها به علت پیچیدگی محیط بافت نخاعی محدود است. دستاورد تازه پژوهشگران دانشگاه روآن، با دربر گرفتن چند عامل فعال زیستی در یک بستر تزریقی، می‌تواند الگوی درمانی نوینی برای بیماران دچار صدمه‌های نخاعی باشد و عرصه را برای ورود به مرحله کارآزمایی انسانی در آینده نزدیک فراهم کند.

هرچند تا این مدت راهی تا کاربرد بالینی گسترده باقی‌ است، نتایج این مطالعه نویدبخش رویکردی تازه در درمان صدمه‌های سیستم عصبی مرکزی است؛ رویکردی که احتمالا روزی بتواند امید برگشت حرکت را به بیماران فلج‌شده بازگرداند.