عاملی که خطر سکته مغزی در جوانان را ۲ برابر می‌کند_صبح سریع

دانشمندانی از اروپا، به مدیریت جوکا پوتالا از بیمارستان دانشگاه «هلسینکی»، بیشتر از ۱۰۰۰ بزرگسال ۱۸ تا ۴۹ سال را بازدید کردند؛ نزدیک به نیمی از شرکت‌کنندگان دچار سکته مغزی «ایسکمیک» بدون علت اشکار شده بودند که سکته مغزی «کریپتوژنیک» نیز نامیده می‌شود و نیمی دیگر سابقه سکته مغزی نداشتند و برای قیاس داخل این پژوهش شدند.

به نظر می‌رسد عوامل خطر غیرسنتی همانند میگرن «اورا»، لخته شدن خون در رگ‌ها، بیماری مزمن کلیه یا کبد و انواع خاصی از سرطان نقش بیشتری در سکته مغزی دارند، به خصوص برای افرادی که بیماری قلبی به نام «سوراخ بیضی باز» (PFO) دارند. «سوراخ بیضی باز»، یک روزنه کوچک بین حفره‌های بالایی قلب است که طبق معمول هیچ علامتی تشکیل نمی‌کند اما می‌تواند خطر سکته مغزی را افزایش دهد.

یافته‌های این پژوهش به شرح زیر است:

در بین شرکت‌کنندگانی که به بیماری «سوراخ بیضی باز» مبتلا نبودند، هر عامل خطر سنتی اضافی، خطر سکته مغزی را ۴۱ درصد و هر عامل خطر غیرسنتی این تهدید سلامتی را ۷۰ درصد، افزایش داد.

در بین شرکت‌کنندگان مبتلا به بیماری «سوراخ بیضی باز»، عوامل خطر سنتی فقط ۱۸ درصد خطر سکته مغزی را افزایش دادند، اما عوامل خطر غیرسنتی این گمان را بیشتر از دو برابر کردند.

عوامل خاص در زنان همانند عوارض بارداری یا دیابت بارداری، صرف نظر از حالت بیماری «سوراخ بیضی باز»، خطر سکته مغزی را ۷۰ درصد افزایش دادند.

بیشترین عوامل خطر در ابراز سکته مغزی

این پژوهش این چنین بازدید کرد که کدام عوامل خطر بیشترین سهم را در موارد کلی ابراز سکته مغزی دارند. در افرادی که به بیماری «سوراخ بیضی باز» مبتلا نبودند، عوامل خطر سنتی ۶۵ درصد موارد را توضیح دادند اما در افراد مبتلا به بیماری «سوراخ بیضی باز»، عوامل غیرمتعارف اهمیت بیشتری داشتند و ۴۹ درصد موارد را راه اندازی دادند.

یکی از قابل دقت‌ترین یافته‌ها، نقش میگرن «اورا» می بود. این نوع میگرن که شامل اختلالات بینایی یا حسی می‌شود، عامل خطر غیرمتعارف مهم برای سکته مغزی در بزرگسالان جوان می بود و شامل ۴۶ درصد سکته مغزی در افراد مبتلا به بیماری «سوراخ بیضی باز» و ۲۳ درصد سکته مغزی در افرادی شد که به بیماری «سوراخ بیضی باز» مبتلا نبودند.

پوتالا او گفت: این یافته‌ها بر لزوم سوال پزشکان از بیماران جوان‌تر، به اختصاصی زنان، در رابطه میگرن و دیگر عوامل خطر کمتر آشکار زمان برسی خطر سکته مغزی اصرار می‌کند. نیمی از سکته‌های مغزی «ایسکمیک» در بزرگسالان جوان علت مشخصی ندارند و در زنان شایع‌تر می باشند به این علت باید به این عوامل خطر غیرمتعارف دقت کنیم تا از سکته مغزی قبل از وقوع آن جلوگیری کنیم.

تریسی مدسن، محقق حوزه سکته مغزی در دانشگاه «ورمونت» که در این پژوهش شرکت نداشت، اظهار کرد: نتایج این تحقیق مهم است چون داده‌های سکته مغزی را بر پایه سن و جنس تجزیه می‌کند که می‌تواند تبدیل استراتژی‌های پیشگیری بهتر شود.

وی خاطرنشان کرد: زنان جوان‌تر امکان پذیر با خطر زیاد تر سکته مغزی نسبت به مردان جوان‌تر روبرو باشند و ما باید بیماران را در طول زندگی‌شان به‌طور کامل‌تری غربالگری کنیم و به آنان آموزش دهیم.

این پژوهش در ۱۹ بیمارستان در ۱۳ سرزمین اروپایی انجام شد و از سال ۲۰۱۳ تا سال ۲۰۲۲ ادامه داشت. دانشمندان ۵۲۳ بیمار سکته مغزی را با ۵۲۳ فرد بدون سابقه سکته مغزی با سن و پیشینه شبیه تطبیق دادند. آنان در کل ۲۷ عامل خطر شامل ۱۲ عامل سنتی، ۱۰ عامل غیرسنتی و پنج عامل خاص زنان را بازدید کردند تا دریابند کدام یک از آنها در توضیح سکته‌های مغزی بدون علت مهم‌تر می باشند.

محدودیت‌های این پژوهش

اگرچه این پژوهش بزرگ و مفصل است، اما محدودیت‌هایی به همراه داشت. این پژوهش، مشاهده‌ای می بود، به این علت نمی‌تواند علت و معلول ابراز سکته مغزی را اثبات کند. این چنین، به سابقه سلامتی گزارش شده توسط بیمار متکی می بود که امکان پذیر همیشه دقیق نباشد و از آنجایی که ۹۵ درصد از شرکت‌کنندگان اروپایی سفیدپوست بودند، نتایج امکان پذیر به‌طور کامل در رابطه دیگر گروه‌های نژادی یا قومی صدق نکند.

سایت ساینس گزارش کرد، با این حال، یافته‌ها نشان‌دهنده‌ تحول عمده‌ای در رویکرد پزشکان به پیشگیری از سکته مغزی در بزرگسالان جوان‌تر است. پزشکان به جای تمرکز صرف بر خطرات شناخته‌شده‌ای همانند سختی خون و کلسترول، امکان پذیر نیاز به غربالگری میگرن، بیماری «سوراخ بیضی باز» و عوامل خاص در زنان داشته باشند که می‌تواند برای این گروه سنی به همان اندازه – اگر نه زیاد تر – مهم باشد.

نتایج پژوهش تازه در نشریه «سکته مغزی» (Stroke)، نشریه انجمن سکته مغزی آمریکا انتشار شده است.