کارکرد برنامه هفتم؛ ناترازی صندوق‌های بازنشستگی و پشتیبانی ۷۷۷ همتی دولت_صبح سریع
[ad_1]
به گزارش صبح سریع
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم, مرکز پژوهشهای مجلس در گزارش بازدید حالت صندوق های بازنشستگی در برنامه هفتم گسترش نوشت:گزارش حاضر با مقصد برسی کارکرد دولت در اجرای احکام فصل پنجم برنامه هفتم پیشرفت، به بازدید حالت صندوق‌های بازنشستگی سرزمین می‌پردازد که یکی از ابرچالش‌های اساسی نظام اقتصادی و اجتماعی ایران محسوب خواهد شد.
اکنون، ۱۷ صندوق بازنشستگی فعال در سرزمین وجود دارد که قسمت قابل‌توجهی از این صندوق‌ها، از جمله صندوق بازنشستگی کشوری، سازمان فراهم اجتماعی نیروهای مسلح، صندوق کارکنان فولاد و صندوق وزارت اطلاعات، قادر به فراهم تعهدات خود از محل منبع های داخلی نیستند و به‌طور مستقیم از بودجه عمومی سرزمین تغذیه خواهد شد.
علل مهم ناترازی صندوق‌ها شامل ساختار فراهم مالی ناپایدار، بازدهی اندک اندوخته‌گذاری‌ها، بدهی‌های انباشته دولت، تصمیمات حمایتی بدون پشتوانه مالی و ضعف حاکمیت شرکتی در بنگاه‌داری آن‌ها است.
در راستای از بین بردن علل ناترازی صندوق‌ها، اصلاحات بسیاری در چارچوب برنامه هفتم طراحی شده که برسی‌ها نشان‌دهنده تدوین آیین‌نامه‌ها و اغاز اجرای عمده این اصلاحات است. با این حال، بخشی از احکام کلیدی نظیر تدوین ضوابط اندوخته‌گذاری، واگذاری سهام کنترلی-مدیریتی و تدوین آیین‌نامه احراز صلاحیت مدیران، هم چنان به آخر نرسیده است.
در کل، اجرای تدریجی احکام برنامه هفتم می‌تواند تا حدی از شدت بحران بکاهد، اما حل پایدار چالش صندوق‌های بازنشستگی نیازمند اصلاحات ساختاری، مالی و نهادی عمیق‌تری است.
تبیین ابرچالش صندوق‌های بازنشستگی
بر پایه آخرین آمارها، نزدیک به ۲۱ میلیون نفر شامل کسورپرداز و مستمری‌بگیران مهم در سازمان فراهم اجتماعی، نزدیک به ۲.۵ میلیون نفر در صندوق بازنشستگی کشوری، نزدیک به ۳ میلیون نفر در صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر و نزدیک به ۱.۳ میلیون نفر در صندوق فراهم اجتماعی نیروهای مسلح عضویت دارند. این چنین تعداد مشترکین دیگر صندوق‌های بازنشستگی دستگاهی نیز در کل نزدیک به ۷۰۰ هزار نفر تخمین زده می‌شود.
از بین این صندوق‌ها، صندوق بازنشستگی کشوری، سازمان فراهم اجتماعی نیروهای مسلح، صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد و صندوق وزارت اطلاعات قادر به پرداخت حقوق بازنشستگان خود از منبع های داخلی نبوده و به‌صورت مستقیم مبالغ قابل‌توجهی از بودجه عمومی سرزمین دریافت می‌کنند. دیگر صندوق‌های دستگاهی نیز افتدرآمد خود را از طریق دستگاه‌های مادر همانند سازمان صداوسیما فراهم می‌کنند که این رقم های در بودجه عمومی سرزمین شفاف نیستند.
عکس اعتبارات در نظر گرفته‌شده در قانون بودجه سال ۱۴۰۴
از منظر بودجه‌ای، مسئله قابل‌تأمل رشد فزاینده پشتیبانی‌های دولتی به صندوق‌ها در نتیجه اتخاذ تصمیمات هزینه‌ساز و افزایش بازنشستگی‌ها است. بر پایه جداول بودجه، مقدار اعتبارات دریافتی صندوق‌ها از ۴۵۳ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۳ به ۷۷۷ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۴ رسیده که معادل نزدیک به ۱۷ درصد بودجه عمومی سرزمین است. این رقم شامل پشتیبانی‌های مالی به صندوق‌هایی همچون صندوق بازنشستگی صداوسیما و بانک‌ها نمی‌شود.
بر این مبنا، بودجه تعلق‌یافته به صندوق بازنشستگی کشوری با رشد ۵۴ درصدی به ۳۹۳.۹ هزار میلیارد تومان، سازمان فراهم اجتماعی نیروهای مسلح با رشد ۳۶ درصدی به ۱۹۷.۷ هزار میلیارد تومان، صندوق فولاد با رشد ۳۳ درصدی به ۱۶.۴ هزار میلیارد تومان و صندوق وزارت اطلاعات با رشد ۴۰ درصدی به ۲.۸ هزار میلیارد تومان رسیده است. این چنین، اعتبار در نظر گرفته‌شده برای مشابه‌سازی حقوق بازنشستگان در این صندوق‌ها برابر با ۱۸۵ هزار میلیارد تومان بوده است.
علاوه‌بر این، در قسمت مصارف بودجه سال ۱۴۰۴، مبلغ ۲۰۰ هزار میلیارد تومان جهت تأدیه بدهی حسابرسی‌شده دولت به سازمان فراهم اجتماعی (۱۸۵ هزار میلیارد تومان) و صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر (۱۵ هزار میلیارد تومان) در نظر گرفته شده است. پیش‌بینی می‌شود تسویه این بدهی‌ها عمدتاً از طریق واگذاری اموال و سهام صورت گیرد.
حالت بنگاه‌داری با اهمیت ترین صندوق‌های بازنشستگی زیرمجموعه وزارت رفاه
صندوق‌های بازنشستگی در دوران جوانی خود تلاش می‌کنند با اندوخته‌گذاری منبع های و کسب سود، بخشی از هزینه‌های پرداخت مستمری‌ها را فراهم کنند. اما در ایران، به‌علت روش فراهم مالی ناپایدار (PAYG) و ضعف در اندوخته‌گذاری‌ها، بازدهی این اندوخته‌گذاری‌ها ناچیز بوده است.
به گفتن مثال، مطابق نمودارهای درآمدی سازمان فراهم اجتماعی در ۶ سال تازه، قسمت اعظم درآمد از محل حق بیمه فراهم شده و سهم سود اندوخته‌گذاری‌ها زیاد اندک بوده است. دیگر صندوق‌ها نیز وضعیتی شبیه دارند.در سال ۱۴۰۲، شرکت‌های زیرمجموعه این صندوق‌ها تنها ۲۱.۱ درصد بازدهی داشته‌اند و میانگین بازدهی واقعی بعد از کسر سود بانکی فقط ۱.۳ درصد بوده است. اندوخته‌گذاری‌های صندوق بازنشستگی کشوری در بازه سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۱ به‌طور میانگین ۴.۶ درصد بازدهی داشته‌اند.
مطابق آمارها، نزدیک به ۵۲۲ شرکت زیرمجموعه صندوق‌های بازنشستگی وزارت رفاه فعال می باشند که بیشتر از ۱۱۰۰ عضو هیئت‌مدیره آن‌ها توسط این وزارتخانه منصوب خواهد شد. این حالت، لزوم اصلاحات جدی در حوزه بنگاه‌داری و حاکمیت شرکتی را روشن می‌سازد.
بدهی‌های دولت به سازمان فراهم اجتماعی
از با اهمیت ترین چالش‌های صندوق‌ها، به‌اختصاصی سازمان فراهم اجتماعی، تحمیل هزینه‌هایی از سوی دولت بدون فراهم منبع های پایدار است. این موارد شامل مشابه‌سازی حقوق بازنشستگان، معافیت‌های بیمه‌ای و بازنشستگی‌های پیش از موعد می‌شود.
الف) چالش در به‌روزرسانی بدهی‌ها:
بر پایه ماده ۷ قانون ساختار نظام جامع رفاه و فراهم اجتماعی، نرخ اوراق شراکت مبنای محاسبه بدهی‌ها است. اما مدام بین دولت و سازمان فراهم اجتماعی بر سر این نحوه محاسبه اختلاف وجود داشته است. در عین حال، مطابق فتوای مقام معظم رهبری، دریافت نرخ تورم در بدهی‌ها حتی در موارد قرض، مجاز دانسته شده است.
ب) تعهدات تازه سالانه:
عدم ایفای تعهدات دولت در بودجه‌های سنواتی علتافزایش مستمر بدهی به فراهم اجتماعی شده است. در مواردی چون مشابه‌سازی حقوق سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰، اختلافات قابل‌توجهی بین دولت و این سازمان وجود دارد که باید حل‌وفصل شود.
ج) تسویه بدهی‌های دولت در ۵ سال قبل:
گرچه کوششهایی برای تسویه بدهی‌ها صورت گرفته، اما منفعت گیری از ابزارهایی چون واگذاری بنگاه‌ها علتشده صندوق‌ها از مأموریت مهم خود منحرف شوند. این انحراف بر کارکرد تخصصی صندوق‌ها و ذی‌نفعان آن‌ها تاثییر منفی گذاشته است.
برسی محتوایی کارکرد فصل پنجم قانون برنامه هفتم پیشرفت
فصل پنجم قانون برنامه هفتم پیشرفت، احکامی را برای حل بحران صندوق‌های بازنشستگی مصوب کرده است. از جمله آن‌ها تادیه دیون دولت به سازمان فراهم اجتماعی و صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر است. بازدید‌ها مشخص می کند دیون سازمان فراهم اجتماعی در سال ۱۴۰۳ تا حد بسیاری پرداخت شده، اما درمورد صندوق بیمه روستاییان گزارشی اراعه نشده است.
انتهای مطلب/
دسته بندی مطالب
[ad_2]
منبع