دولت در ۱۱ عرصه به تورم شدت بخشیده/ چرا ورزشگاه ایران را باید چینی‌ها بسازند؟

فرشاد مومنی، اقتصادددان و استاد دانشگاه، در نشست موسسه مطالعات دین و اقتصاد با تمرکز بر نوشته برنامه و بودجه او گفت: برنامه و بودجه حیاتی‌ترین و سرنوشت‌سازترین اسناد انتشار شده از سوی هر حکومتی می باشند و اهمال در این اسناد چشم‌انداز اقتصاد، جامعه، مردم، مشروعیت حکومت و تمامیت ارضی سرزمین را شکننده و صدمه‌پذیر می‌کند. در اقتصاد سیاسی عبارات تکان‌دهنده‌ای وجود دارد؛ هنگامی می‌گویند مالیه حکومت خود حکومت است یعنی این سند ماهیت حکومت را مشخص می کند و گویای آن است که شعار و عمل حکومت تا چه اندازه همخوانی دارد.

مومنی تصریح کرد: بودجه عریان‌ترین سندی است که رابطه واقعی حاضر بین حکومت و مردم را به نمایش می‌گذارد. بودجه بر پایه قانون باید صرف امنیت، آموزش، سلامت، تغذیه و مسکن مردم بشود به همین علت است که می‌گویند بودجه هر دولت نشان‌دهنده مقدار چسبندگی مردم با حکومت است و گویای آن است که حکومت مرکزی چه رابطه جدی با مناطق مرزی دارد. در ایران با ۱۵ منطقه مرزی، بودجه تنها یک سند دخل و خرج نیست بلکه سندی تعیین‌کننده است. نبوده است چسبندگی کافی بین مردم با حکومت به رقبای داخلی و خارجی انگیزه فعالیت می‌دهد.

این اقتصاددان اظهار کرد: حتی عالی‌ترین سطوح حکومتی بر نظام بودجه‌ریزی جاری نقد داخل می‌دانند، در این شرایط باید دید چه نیروهایی در کار است که علیه هر کوششی اصلاحی برای نظام مقاومت می‌کند. قابل ذکر است که از اغاز امکان یافتن بودجه‌ریزی مبتنی بر تصویب پارلمان تا امروز خشن‌ترین و فاجعه‌بارترین مقاومت‌ها برای جلوگیری از اصلاح نظام بودجه‌ریزی در ایران از سوی قوت‌های بزرگ خارجی صورت گرفته است.

رییس موسسه دین و اقتصاد خاطرنشان کرد: مساله بودجه‌ریزی و اصلاح آن باید جدی گرفته بشود، این نیروهای ضداصلاحی چه افرادی می باشند که می‌توانند بر قوت رسمی ایران اعمال اراده کنند؟ اصلاح نظام بودجه‌ریزی منافع ملت، مشروعیت حکومت و آبروی سرزمین را ضمانت می‌کند و اگر نهادهای نظارتی باکیفیت داشته باشیم باید با مقاومت در برابر اصلاحات، برخورد کنند. در این بین زیان‌تماشاگر بزرگ پنهانکاری مردم و دولت و سرزمین می باشند و رانت‌خوارها و رباخوارها و دلال‌ها می باشند که از این نوشته سود می‌برند.

وی ادامه در ادامه گفت: هنگامی گزارش تفریغ بودجه شرکت‌های دولتی داده شد همه چیزی که انتشار کردن عمومی اشکار کرد کمتر از دو صفحه می بود، اما همین دو صفحه نشان می‌داد که سیاست‌زدگی حاکم بر ساختار سیاسی ایران چه فاجعه‌ای در بدنه کارشناسی حکومت پدیدار کرده است.

این کارشناس اقتصادی افزود: اگر یک بار بر بودجه شرکت‌های دولتی تمرکز بشود می‌توان فهمید چند شرکت از این نوع به واقع زیانده می باشند. همه این گزارش‌ها نه این که افترا باشد اما با حساب و کتاب گزینش شده و قسمت‌های بی‌اهمیت حقیقت را گفتن می‌کند.

مومنی در ادامه او گفت: گزارش مرکز آمار ایران گویای این است که دولت در ۱۱ عرصه به تورم شدت بخشیده است، اگر فضا باز و نقدپذیرانه باشد علاوه گزارش‌های مطلوب دولت، گزارش‌های دیگر هم به این نهاد می‌رسد. این بودجه و برنامه از بیخ و بن شکل مناسکی اشکار کرده و تنها تظاهر به انتشار کردن گزارش می‌بشود وگرنه چطور می‌بشود که حرف های بشود از کل برنامه ششم گسترش ۹ درصد آن محقق شده و هیچ کس به این کار اعتراضی نکند؟ این چه شیوه نظارتی است؟

این استاد دانشگاه علامه طباطبایی در یادآور شد: دیوان محاسبات در رابطه تفریغ بودجه ۱۴۰۱ ماموریت قانونی را برحسب اظهارات مقامات انجام و آن را تحویل مجلس داده و هیات رییسه مجلس باید جواب دهد که چرا تا بحال برای قرائت دیوان محاسبات از تفریغ بودجه اجازه صادر نکرده است؟ آیین نامه داخلی مجلس می‌گوید که یک ماه بعد از اراعه دیوان، گزارش تفریغ باید در صحن علنی خوانده بشود الان چهار ماه است که گزارش اراعه شده اما خوانده نشده و از وقتی که مجلس دهم سر کار آمده قرائت تفریغ بودجه شرکت‌های دولتی در مجلس متوقف شده است.

مومنی در ادامه از ساخت ورزشگاه تازه برای سرزمین در حالت اقتصادی جاری انتقاد کرد و او گفت: حرف های شده که ورزشگاهی بزرگ برای سرزمین ساخته می‌بشود. در کدام قانون برنامه آمده که مشکل اساسی امروز ایران ساخت ورزشگاه است؟ و یقیناً حرف های می‌بشود این مطرح با شراکت چینی‌ها ساخته می‌بشود، در حالی که ایران در ۱۰ سال قبل رتبه ۲ تا ۷ پرتعدادترین دانش‌آموختگان دنیا را داشته است و اکنون که می‌خواهد سازه‌ای عظیم بسازد باید چینی‌ها این پروژه را انجام بدهند؟ هنگامی با مشکلاتهایی اقتصادی مواجهیم ساخت این چنین سازه‌ای از چه روی در برتری است؟ چطور در تعیین دستمزد کارگر و کارمند با بحران مالی مواجه هستیم اما در ساخت سازه‌هایی همانند ورزشگاه و شهربازی این بحران را نداریم؟

وی در نهایت فرمود: با پشت کردن به علم و قانون و برنامه، ساختار قوت در ایران مبتلا به بیماری خطرناکی شده و به مرحله خودتخریبی داخل شده است؛ بیشترین سطح خودتخریبی این است که در حیاتی‌ترین عرصه‌های سرنوشت‌ساز برای اقتصاد سرزمین از حکومت به دست خود آن حاکمیت‌زدایی می‌بشود. به این علت، ما به برنامه و بودجه باکیفیت نیاز داریم.