چرا آب دریاچه‌ها جذب زمین نمی‌بشود؟

نتایج یک تحقیق نشان داده است که نزدیک به ۳۰۴ میلیون دریاچه و تالاب در سراسر کره زمین وجود دارد که یقیناً نزدیک به ۹۱ درصد آنها زیر یک هکتار مساحت دارند. هرچند دریاچه‌ها نقش بزرگی در اکوسیستم طبیعت بازی می‌کنند، با این حال امکان پذیر برای تعداد بسیاری این سوال پیش بیاید که چرا آب آنها به داخل زمین فرو نمی‌رود و همه نمی‌بشود؟ 

برای جواب به این سوال ابتدا باید اشاره کنیم که مقداری از آب دریاچه در هر صورت به داخل زمین نفوذ می‌کند. با این حال ما زیاد تر فهمید آن نمی‌شویم، چون آبی که از دست می‌رود به شدت با منبع های دیگر نظیر باران پر می‌بشود.

این در شرایطی است که مقدار آب جذب شده در تعداد بسیاری موارد زیاد زیاد نیست. علت را می‌توان با یک مثال نشان داد: فکر کنید که شخصی تکه‌ای تخته سنگ را در دست گرفته و شما مقداری آب روی آن می‌ریزید. همانطور که خواهید دید، آب قادر به عبور از سنگ نیست و در نتیجه نمی‌تواند به کف دست شخص نفوذ کند.

این همان حالت بستر دریاچه‌های کف‌سنگی است. اگر جنس کف دریاچه صخره‌ای باشد، آب بسیاری نمی‌تواند از آن عبور کند و روانه سفره‌های زیرزمینی بشود. حتی در مواردی که بین سنگ‌های بستر دریاچه شکاف وجود دارد، رسوبات بسیاری همانند ماسه، سیلت و خاک رس به مرور انباشته خواهد شد که به پر کردن آن فضاها پشتیبانی می‌کنند.

دکتر جوآن وو، استاد هیدرولوژی در دانشگاه ایالتی واشنگتن، در این باره می‌گوید: «در طی یک زمان طویل، بستر حوضچه خود تکامل می‌یابد و تحول می‌کند. مواد به مرور زمان ته‌نشین خواهد شد و ذرات کوچک یا رسوبات، منافذ بزرگ را پر می‌کنند.»

با این حال، آب می‌تواند از راه‌های فرد دیگر نیز نظیر تبخیر خارج بشود. دکتر وو اضافه می‌کند: «در نهایت فرار آب از سطح دریاچه و نشت از ناحیه کف حوضچه می‌تواند علتبشود دریاچه خشک بشود. ولی به لطف اتفاق‌ بیوژئوشیمیایی مفیدی که به گفتن ‘چرخه آبی’ شناخته می‌بشود، هر مقدار آبی که در تاثییر تبخیر از بین می‌رود به لحاظ نظری باید با بارش مجدد جبران بشود.»

نحوه کارکرد چرخه آبی

در جریان چرخه آبی که نقطه اغاز و پایانی ندارد، آب از حالت مایع به بخار یا به یخ تبدیل می‌بشود و مجدد به حالت اولیه بازمی‌گردد. این چرخه میلیاردها سال است که در زمین در حال کار است.

این فرآیند علتمی‌بشود مقدار آب بر روی سطح کره ما در نهایت تقریبا ثابت باقی بماند، اما شکل آن تحت تاثییر تغیرات اقلیمی یا فعالیت‌های انسانی عوض بشود و برای مثال از آب شیرین به آب شور، بخار آب در جو و یا یخ تبدیل بشود.

یافته‌های یک مطالعه که در ماه مه سال قبل انتشار شد نشان داده است که بیشتر از نیمی از دریاچه‌های بزرگ جهان (شامل دریاچه های طبیعی و مصنوعی) در حال خشک شدن می باشند.

به حرف های محققان، ۵۶ درصد از این نابودی دریاچه‌ها به علت فعالیت‌های انسان نظیر مصرف بی‌رویه منبع های آبی و همین‌طور تغییرات اقلیمی از جمله گرم شدن هوا است که علتافزایش مقدار آب از دست رفته در تاثییر تبخیر می‌بشود.

به این علت هرچند امکان پذیر دریاچه‌ها با تبخیر یا نشت آب به زمین تخلیه نشوند، اما نزدیک به ۲ میلیارد نفری که در سراسر جهان در نزدیکی دریاچه‌ها زندگی‌ می‌کنند تهدید بزرگتری را برای موجودیت آنها تشکیل می‌کنند.