دانشمندان راز کارخانه پروتئین در سلول‌های انسان را کشف کردند

به نقل از «اینترستینگ انجینیرینگ»، هر سلولی در بدن ما دربرگیرنده یک دستگاه پیچیده با نام «ریبوزوم» است که مسئولیت ساختن پروتئین را برعهده دارد. پروتئین‌ها سنگ‌بناهای الزامی حیات می باشند و کارکردهای مختلفی در ارگان‌ها، بافت‌ها و سیستم‌های بدن ما دارند. بدون پروتئین‌ها ما وجود نخواهیم داشت.

اما کار ریبوزوم چیست و چطور خود را از ده ها جزء گوناگون مجتمع می‌کند و وقتی که کارکرد آن مختل و خراب می شود، چه روی می‌دهد؟ اینها سوالاتی است که گروهی از محققان مرکز تحقیقات پروتئین «بنیاد نوو نوردیسک» در یک تحقیق تازه درصدد جواب به آنها بر آمده اند.

«اوا کومر» استادیار و هادی این مطالعه او گفت: این اعجاب آور است که ما می‌توانیم جزئیات اتمی ریبوزوم را به عکس بکشیم و تجسم کنیم چون آنها زیاد ریز و نزدیک به ۲۰ تا ۳۰ نانومتر می باشند.

ریبوزوم متشکل از «آر ان ای» ریبوزومال و پروتئین‌های ریبوزومال است و از دستورات کدگذاری شده در ژن‌های ما برای ساختن پروتئین منفعت گیری می‌کند. ریبوزوم در قسمت های مختلفی از سلول یافت می شود. کومر و همکارانش با منفعت گیری از میکروسکوپ‌های الکترونی یک مدل سه‌بعدی از یک قسمت از ریبوزوم انسانی تشکیل کردند که کوچکتر از قطر موی انسان است.

این محققان این چنین چگونگی ساخته شدن ریبوزوم را ثبت کردند. ریبوزوم قبل از این که بتواند ساختن پروتئین را اغاز کند، باید از بیشتر از ۸۰ جزء ساخته شود. تجمیع و ساخته شدن ریبوزوم یک فرایند تدریجی و پیچیده است و چندین مرحله دارد. کومر و همکارانش به مدل‌های سه‌بعدی از سه مورد از این مرحله های دست یافته‌اند.

یکی از دلنشین‌ترین مرحله های این کار که قبلا هم توصیف نشده می بود، ابتدایی‌ترین مرحله است. در این مرحله، یک پروتئین خاص موسوم به GTPBP۱۰ با یک منحنی طویل از آر ان ای که قسمت مهمی از ریبوزوم است، تراکنش می‌کند. این مطالعه تازه دیدگاه‌ها و دانش ارزشمندی درمورد کارکرد ریبوزوم فراهم می‌کند که امکان پذیر تبعاتی برای بیماری‌های گوناگون و فرایند پیرشدن داشته باشد.