اختلال در تنظیم سیستم عصبی چیست و چطور می‌توان آن را رفع کرد؟

مفهوم تنظیم سیستم عصبی امکان پذیر گیج کننده به نظر برسد مهم‌تر از همه به این علت که زیاد تر راه حلهای بی شمار جانشین حتی درمان‌های مد روز همانند هیپنوتیزم و فرو رفتن در آب یخ نقل می‌شود. افرادی که نسبت به این نوشته تردید دارند امکان پذیر با شگفتی بپرسند: سیستم عصبی چه ارتباطی با ازمایش ها عاطفی دردناک ما دارد؟ ایده تنظیم سیستم عصبی امکان پذیر گیج کننده باشد، اما آیا می‌تواند به مشکلات سلامتی مرموز و سرسخت ما پشتیبانی کند؟

سیستم عصبی چیست؟

سیستم عصبی طبق معمول به گفتن مرکز کنترل بدن توصیف می‌شود شبکه‌ای از اعصاب که بر تعداد بسیاری از کارکرد‌های فیزیولوژیکی غیرآگاهانه از جمله گفتار، تحرک، فرآیند‌های اندام و احساسات تاثییر می‌گذارد. سیستم عصبی پیچیده است و حتی توسط متخصصان کاملا فهمیدن نمی‌شود. دکتر “جودی هو” عصب روان شناس (نوروسایکولوژیست) و دانشیار دانشگاه پپرداین در ایالات متحده توضیح می‌دهد که یک راه اساسی برای فکر کردن در رابطه سیستم عصبی آن است که آن سیستم به هر نوع تحول محیطی، اجتماعی، روانی و ساختار‌هایی که امکان پذیر بر ما تاثییر بگذارد عکس العمل مشخص می کند.

هو می‌گوید:”این دستگاه همراه با دیگر سیستم‌ها همانند سیستم غدد درون ریز که ماموریت تنظیم ترشح هورمون‌ها را برعهده دارد کار می‌کند تا به اتفاقات‌ها هم از نظر ذهنی و هم از نظر فیزیولوژیکی عکس العمل نشان دهد. برای مثال، وقتی که تهدید می‌شویم عرق کرده و ما را متشنج می‌کند”.

سیستم عصبی سمپاتیک و سیستم عصبی پاراسمپاتیک زیر قسمت‌های مهم می باشند که مسئول حس خطر و ایمنی می‌باشند. سیستم عصبی سمپاتیک ما را برای عکس العمل “جنگ یا گریز” به عوامل استرس زا آماده کرده و منبع های بدن را برای رویارویی با تهدیدات بالقوه بسیج می‌کند. سیستم عصبی پاراسمپاتیک سازوکار داخلی بدن برای استراحت و اسایش است که به ما پشتیبانی می‌کند تا بهبود یافته و حالت اسایش را نگه داری کنیم.

اکنون یک مسئله مهم در رابطه بی نظمی سیستم عصبی آن است که ما را نسبت به تهدیدات فهمیدن شده حتی اگر هیچ خطر منطقی وجود نداشته باشد در حالت زیاده روی در عکس العمل و بیشتر از حد حساس بودن از نظر واکنشی قرار می‌دهد برای مثال، زمان پیوستن به یک جلسه برای کار یا تعیین مرز با هم اتاقی.

سیستم عصبی بی نظم چیست و چطور ظاهر می‌شود؟

“اختلال در سیستم عصبی” نشان دهنده حالت عدم اعتدال بین سیستم سمپاتیک و پاراسمپاتیک است. این مورد می‌تواند از نظر فیزیولوژیکی  همان گونه که کم‌تر از ۷ درصد از جمعیت را شامل می‌شود زیاد تر به طور درد، خستگی، تشنج، مشکلات مثانه و معده و فلج نسبی ظاهر شود. متخصصان پزشکی این بیماری‌ها را بیماری‌های “عملکردی” یا “سوماتوفرم”* می‌نامند به این معنی که آن‌ها با هیچ بیماری قابل درکی مرتبط نیستند و در عوض به سازوکار‌های زیاد پیچیده سیستم عصبی نسبت داده خواهد شد.

به حرف های هو بی نظمی زیاد تر به طور علائم عاطفی همانند افسردگی، اضطراب، حس فراگیر پوسیدگی، تحریک پذیری، عکس العمل‌های بیشتر از حد همانند خشمگینی، عکس العمل‌های کم همانند حس ناتوانی و رخوت  و سختی در جابجایی از حالت‌های اضطراب منفی ظاهر می‌شود.

چه چیزی علتاختلال در سیستم عصبی می‌شود؟

برای دهه‌های متمادی عصب شناسان، روا‌نپزشکان و پزشکان از جمله بسل ون در کولک، استفان پورگز و گابور ماته در رابطه ربط ذهن و بدن و راه‌هایی که ضربه و ازمایش ها اجتماعی می‌توانند بر تنظیم سیستم عصبی و در نتیجه بر سلامت روان و جسم تاثییر بگذارند نظریه پردازی کرده اند.

تعداد بسیاری از گفتگو‌های در حال تکامل معاصر حوالی اختلال در تنظیم سیستم عصبی مبتنی بر ترکیبی از نظریه، مشاهده و تحقیق در رابطه نقشی است که سیستم عصبی در تعامل های اجتماعی، جواب‌های رفتاری و شکل گیری حافظه ایفا می‌کند.

بی نظمی سیستم عصبی می‌تواند با درگیری سریع همانند مشاجره با شریک زندگی تان یا صدمه‌های ناشی از آزار فیزیکی تشدید شود. هم این چنین، بی نظمی سیستم عصبی می‌تواند ناشی از استرس طویل زمان همانند یک بیماری همه گیر مداوم یا یک محیط کاری سمی باشد. ماته آن را به دوران کودکی مرتبط می‌داند وقتی که ما در جواب به شرایط چالش برانگیز عاطفی و رابطه‌ای سبک‌های شخصیتی خود را گسترش می‌دهیم همانند یادگیری مقابله با مشکلات دیگران در خانواده‌هایی که والدین مان برای حمایتبیشتر از حد به ما تکیه می‌کنند یا در شکل سرکوب احساسات خود برای نگه داری اسایش در خانواده‌های مملو از شخصیت‌های انفجاری. تعریف ماته از تروما شامل هر دو ترومای “T” بزرگ و ترومای “t” کوچک است.

مورد دوم شامل تجارب استرس زا، اما نه فاجعه آمیز است که با این وجود ما را وادار می‌کند تا سازوکار‌های مقابله‌ای همانند جستجوی ناامیدانه تایید که ریشه در هراس‌های قدیمی از صدمه دیدن جسمی یا عاطفی دارد را به طور نافرجام انجام دهیم. نظریه ربط ذهن و بدن گفتن می‌کند که این مشکلات می‌تواند تبدیل عدم اعتدال شده که به گفتن مسائل جسمی و روانی فراتر از آن چه امکان پذیر انتظار داشته باشیم نمایان می‌شود.

اگر فکر کنم سیستم عصبی من دچار اختلال شده باید چه کنم؟

به حرف های دکتر “اندرو هاوارد” روانپزشک و استاد روانپزشکی در دانشگاه بریتیش کلمبیا افرادی که علائم روانی یا فیزیکی حاد را توانایی می‌کنند باید ابتدا به یک پزشک در حوزه‌ای غیر از سلامت روان مراجعه کنند تا بیماری را رد کند. سپس بیمار امکان پذیر از گفتگو درمانی برای شناسایی منبع تهدید فهمیدن شده بدن منفعت‌مند شود.

هاوارد می‌گوید مهم است که به ذهن و بدن به طور مرتبط فکر کنیم. او می‌افزاید:”برای مثال، برخی از افراد مبتلا به درد معده نمی توانند باور کنند که سیستم عصبی آنان این کار را انجام می‌دهد. با این وجود، اکثر پزشکان و روانشناسان می‌توانند این ربط را فهمیدن کنند”.

هاوارد که این مسائل را “در مرز پزشکی” توصیف می‌کند می‌گوید:”زیاد تر اوقات ما مردم را تشویق می‌کنیم به افرادی مراجعه کنند که پزشک نیستند”. او می‌افزاید:”اگر نوشته روانی یا اجتماعی باشد پزشکان همیشه پاسخی برای علت مهم مشکل خود ندارند”.

قسمت مهمی از پرداختن به سیستم عصبی نامنظم شناسایی منبع استرس حل نشده است. این منبع امکان پذیر برای ما آشکار باشد یا مطابق با مفهوم ماته از ترومای ” t” کوچک امکان پذیر به چیزی مرتبط باشد که ما آگاهانه یا ناخودآگاه آن را بی اهمیت قلمداد کرده و نادیده گرفته ایم.

راه‌های درمان سیستم عصبی نامنظم چه می باشند؟

درمان‌های جایگزینی که پزشکان طبق معمول برای تنظیم سیستم عصبی پیشنهاد می‌کنند بر کشف ربط ذهن و بدن اصرار دارند. برای مثال، توانایی جسمی که توسط دکتر “پیتر لوین” روان درمانگر گسترش یافته بر پشتیبانی به افراد تمرکز دارد تا به احساسات درونی بدن خود به جای احساسات شناختی دقت کنند. این امکان پذیر شامل تاکتیک‌هایی همانند دقت به استرس یا تنش فیزیکی و تجسم آن باشد که از بدن شما دور می‌شود.

حساسیت زدایی از طریق حرکت چشم و پردازش مجدد یا EMDR یک درمان روان درمانی است که برخی از پزشکان اعتقاد دارند می‌تواند ناراحتی مرتبط با خاطرات صدمه زا را افت دهد. این شامل یک درمانگر است که از تحریک فیزیکی یا شنوایی برای پشتیبانی به پردازش خاطرات منفی و افت تاثییر آن‌ها منفعت گیری می‌کند.

“دایان سونگ” مربی در کالیفرنیا که مدرک دکترای خود را در رشته روانشناسی انسان گرا اخذ کرده از آموزش نفس کشیدن برای کار با افرادی که حس بی نظمی می‌کنند منفعت گیری می‌کند. سونگ می‌گوید تلاش می‌کند خودمختاری را در بیماران اش تحکیم کند.

آیا نکات تنظیم سیستم عصبی موسوم به “خودت انجام بده” (DIY) یا Do it yourself سودمند است؟

نکات سریع و آسان برای تنظیم سیستم عصبی شما در فضای مجازی زیاد است. آن نکات زیاد تر شامل تمریناتی همانند یوگا، تنفس عمیق، دوش آب سرد یا تلاش برای تحریک عصب واگ که در گردن قرار دارد و با سیستم عصبی پاراسمپاتیک مرتبط است از طریق آواز خواندن، پچ پچ کردن یا ضربه زدن آرام بر روی نواحی بدن می‌شود.

این موارد همه انها عمل های تنظیم کننده بی ضرری می باشند که هر فردی می‌تواند به تنهایی انجام دهد.   “جاناتان جری” که در دانشگاه مک گیل مشغول به کار است و میزبان یک برنامه پادکست می‌باشد می‌گوید که تاکتیک‌هایی همانند نفس کشیدن و مراقبه از طریق یک مفهوم زیاد ساده کار می‌کنند: اسایش. او می‌افزاید:” در واقع، یک لحظه زمان گذاشتن برای توقف یک موقعیت استرس زا و تمرکز بر تنفس تان می‌تواند به افت حس ناخوشی پشتیبانی کند”.

تنظیم سیستم عصبی نه تنها به ما پشتیبانی می‌کند تا در لحظه آرام شویم بلکه بدن مان را نیز آماده می‌کند تا به طور مداوم به استرس عکس العمل مناسب تری نشان دهد.

وقتی که سیستم عصبی ام را تنظیم کنم آیا همه چیز درست می‌شود؟

سونگ می‌گوید وقتی که نوبت به تنظیم سیستم عصبی و ایده حل تروما می‌رسد سیستم قابل کاربردی وجود ندارد که برای همگان به طور یکسان کارآمد باشد. سونگ می‌گوید اگر فقط درمان جسمی یا تاکتیک آرام قسمت مناسب را برای موقعیت‌های استرس زا اشکار کنیم زندگی کامل نخواهد می بود. در عوض، مقصد از تنظیم  آن است که فهمیدن بهتری از این که چطور بدن مان به ما می‌گوید نیاز به مراقبت دارد تشکیل کند. سونگ می‌گوید:”تعداد بسیاری از افراد می‌گویند تنظیم از عشق به خود ناشی می‌شود. اما من دوست دارم بگویم از احترام به خود ناشی می‌شود”.

* اختلال جسمانی شکل یا شبه جسمانی یا سوماتوفرم به نوعی از اختلالات حرف های می‌شود که بیمار با علائم جسمی به پزشک مراجعه می‌کند، ولی در معاینه یا آزمایش‌ها مشکل جسمی مشاهده نمی‌شود. در این نوع بیماری‌ها پزشک علت مشکلات بیمار را نه جسمی بلکه روانی می‌داند.