نقدینگی ایران چند دلار است؟_صبح سریع

در روزهای تازه اظهارات عبدالناصر همتی در نشستی که درمورد تامین مالی مطرح کرده می بود، به بحثهایی دامن زده است. وزیر اقتصاد با گفتن‌ این که فراهم مالی تورمی راحت است و بانک‌ها می‌توانند از بانک مرکزی پول بگیرند و فراهم مالی کنند، در ادامه گفت: حجم دلاری نقدینگی ۱۴۰ میلیارد دلار شده و همه فکر می‌کنند نقدینگی نداریم در حالی که جهش‌های ارز جهت شده تا نتوانیم از دور باطل خارج شویم. 

قوت دلاری نقدینگی با تقسیم حجم نقدینگی به قیمت دلار حاصل می‌شود. به همین علت هنگامی دلار گران می‌شود به شدت از قوت دلاری نقدینگی کاسته می‌شود. این کار می‌تواند در تامین مالی سیاستگذار را به افزایش نقدینگی برای افزایش قوت دلاری آن سوق دهد. اما از آنجایی که عمل مزبور به افزایش نرخ تورم و متعاقب آن افت قیمت پول ملی منجر می‌شود، سرزمین را در یک سیکل باطل قرار می‌دهد. 

وحید شقاقی شهری، کارشناس اقتصاد کلان در رابطه با اظهارات تازه وزیر اقتصاد در رابطه «قوت دلاری نقدینگی» به خبرآنلاین او گفت: «در جدول زیر قوت دلاری نقدینگی طی سالهای ۱۳۹۱ تا فصل سوم ۱۴۰۳ به عکس کشیده شده است.

همانطور که از این آمار مشاهده می‌شود در سال ۱۳۹۵ قوت دلاری نقدینگی بیشترین مقدار بوده که ۳۴۴ میلیارد دلار بوده است، اما درسال‌های تازه این شاخص به حداقل مقدار رسیده، به‌طوری‌که از سال ۱۴۰۲ نزدیک به ۱۵۰ میلیارد دلار شده است. »

این عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی افزود: «هر قدر توان دلاری نقدینگی افت یابد، قفل شدگی اقتصاد افزایش می‌یابد. صنایع وابسته به واردات مواد اولیه، تکنولوژی و کالاهای واسطه‌ای می باشند و هنگامی قوت دلاری نقدینگی پایین می‌آید، سختی سنگینی بر بنگاه‌های تولیدی در تامین نیازهای خود از خارج تشکیل می‌شود و به تشدید رکود و فرسودگی اقتصاد ایران دامن می‌زند.» 

به حرف های این کارشناس، شاخص مذکور از نسبت حجم نقدینگی به متوسط قیمت دلار حاصل می‌شود. 

شقاقی تصریح کرد: «به این ترتیب با وجود این که حجم نقدینگی با رشدی بیشتر از ۳۰-۳۵ درصد در سال‌های تازه افزایش یافته چون اقتصاد نتوانسته افزایش قیمت دلار را مهار کند و رشد نرخ دلار از رشد نقدینگی زیاد تر بوده است؛ در نهایت قوت دلاری نقدینگی روندی کاهنده داشته است.» 

او راه حل مهم را کنترل نرخ دلار دانست چرا که اگر نرخ دلار بالا برود، هر کاری صورت بگیرد ولو افزایش نقدینگی، باز هم به جبران افت قوت دلاری نقدینگی نمی‌انجامد. 

عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی اصرار کرد: «با اهمیت ترین چالش، کنترل قیمت دلار و جلوگیری از افت قیمت پول ملی است. از بین بردن این اشکال نیازمند مدیریت سختگیرانه ریال در اقتصاد، افت قاچاق، افت کسریهای تجاری و افت حساب اندوخته است. متاسفانه در اقتصاد ایران که دچار تحریمهای سخت و پیچیده و زمان دار است، حکمرانی ریال جدی گرفته نمی‌شود و هم چنان ناظر گردش ریال بدون شفافیت و ثبت اسناد مثبته هستیم.» 

مشاور دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام خاطرنشان ساخت: «از طرف دیگر کسری‌های تجاری غیرنفتی به علت سیاستهای غلط صادراتی و وارداتی تشدید شده و سال قبل بیشتر از ۱۷ میلیارد دلار کسری تجاری غیرنفتی داشتیم که سختی سنگینی بر ناترازی ارزی و قیمت ارز داخل می‌کند. علاوه بر این خروج اندوخته و تشدید کسری‌های حساب اندوخته نیز به علت نااطمینانی ها، ضعف نظارت‌ها و سیاستهای غلط اقتصادی تشدید شده که بر قیمت دلار و افزایش آن سختی داخل می‌آورد.» 

شقاقی او گفت: «به این علت مجموعه عللی به تشدید ناترازی‌های ارزی و افزایش قیمت دلار سختی داخل می‌سازد و جهت رشد شدید قیمت دلار می‌شود که عرصه افت قوت دلاری نقدینگی را فراهم می‌کند. این کار با افت قوت دلاری نقدینگی، هم «قفل شدگی اقتصاد» تشدید می‌شود. »

وی راه حلی که همزمان با تامین مالی غیرتورمی تشکیل به چالش تضعیف قوت دلاری نقدینگی هم بیانجامد را این طور تصریح کرد: «بهترین سیاست اصلاح الگوی یارانه‌های انرژی و آزادسازی منبع های هدررفت این حوزه است که می‌تواند منبع های ملزوم را برای اصلاحات اقتصادی و ساختاری در اختیار دولت قرار دهد تا بتواند ضمن مهار ناترازی بودجه‌ای، به اصلاح دیگر ناترازی‌های اقتصاد کلان بپردازد و جلوی تشدید فرسودگی اقتصاد را بگیرد.»