حذف ۱۰روز غیبت و فاصله در بازنشستگی سخت و زیان آور_صبح سریع

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم, مشاغل سخت و زیان‌آور به حرفه‌هایی حرف های می‌شود که به علت ماهیت کاری و شرایط محیطی، اثرات نامطلوب جسمی و روانی بر شاغلان خود دارند. قانون فراهم اجتماعی و قوانین کار ایران برای حمایتاز این گروه از کارگران، شرایط خاصی را برای بازنشستگی آنان در نظر گرفته است.

بر پایه ماده ۵۲قانون کار، مشاغل سخت و زیان‌آور به فعالیت‌هایی اطلاق می‌شود که در آن‌ها عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی یا بیولوژیکی محیط کار بیشتر از حد استاندارد بوده و سلامت جسمی یا روانی فرد را تهدید می‌کند.

این مشاغل در دو دسته کلی قرار می‌گیرند:
۱. مشاغلی که ماهیتاً سخت و زیان‌آورند و به‌طور ذاتی خطرناک می باشند.
۲. مشاغلی که به علت شرایط کاری خاص زیان‌آور محسوب خواهد شد.

شرایط بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان‌آور به این صورت است که شاغلان این دسته می‌توانند با ۲۰ سال متوالی یا ۲۵ سال غیرمتوالی کار در مشاغل سخت و زیان‌آور بدون شرط سنی بازنشسته شوند.  هر سال کار در این مشاغل، معادل ۱.۵ سال سابقه کار در شرایط عادی محسوب می‌شود.

تایید سختی کار, شغل مورد نظر باید توسط کمیته بازدید مشاغل سخت و زیان‌آور که در ادارات کار و فراهم اجتماعی فعالیت می‌کند، قبول شود. خواست کارگر برای بازدید شغل خود از طریق کارفرما یا شخصاً به این کمیته ارسال می‌شود.

 این چنین  فراهم هزینه بازنشستگی به این صورت است که  کارفرما موظف است ۴درصد زیاد تر از سهم بیمه کارگران عادی برای شاغلان مشاغل سخت و زیان‌آور پرداخت کند. در صورت عدم پرداخت این مبلغ، کارفرما مسئولیت فراهم مابه‌التفاوت را بر مسئولیت دارد.

آیین نامه اجرایی بازنشستگی سخت و زیان آور در تاریخ ۱۳۹۳/۰۵/۲۶ مورد بازبینی و اصلاح قرار گرفت. مطابق این اصلاحیه وجود بیشتر از ۱۰روز فاصله در اسبق سختی کار در هر سال به طور جمع در کل اسبق در نظر گرفته شد. به این معنی که به جای این که ۱۰روز در هر سال و اعمال ۱۰ روز در همان سال در نظر گرفته شود، مجموع اسبق سختی کار ضرب در ۱۰روز به گفتن معیار از بین رفتن توالی در مشاغل سخت و زیان آور تعیین شد.

قانون بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور و آیین نامه اجرایی آن یکی از موارد پر ابهام است. کارگران از زمان خواست بازنشستگی سختی کار تا زمان گرفتن نتیجه از تامین اجتماعی با مشکلات بسیاری روبه رو خواهد شد.

 یکی از مشکلات مهم در رابطه سختی کار عدم وجود وحدت رویه و اجرای یک شکل قانون در کل سرزمین است. ادارات کار و تامین اجتماعی هر استان و شهر برای اجرای این قانون روش کار متغیری اعمال می‌کنند که علتسردرگمی بیشتر از پیش کارگران می‌شود.یکی از مسائل و مشکلات در این عرصه وجود فاصله در سختی کار و از بین رفتن توالی اشتغال می‌شود.

در تبصره ۲ماده واحده الحاقی به ماده ۷۶قانون تامین اجتماعی کارهای سخت و زیان آور به طور زیر تعریف شده است:

تبصره ۲ – ‌الف – کارهای سخت و زیان‌آور کارهایی است که در آنها عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیکی محیط کار، غیر استاندارد بوده و دراثر‌اشتغال کارگر تنشی به مراتب بالاتر از ظرفیتهای طبیعی (‌جسمی و روانی) در وی تشکیل گردد که نتیجه آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن بوده و ‌بتوان با بکارگیری تمهیدات فنی، مهندسی، بهداشتی و ایمنی و غیره صفت سخت و زیان‌آور بودن را از آن مشاغل افت یا حذف نمود.

(بند بالا نقل قول است و منبع آن : قانون اصلاح تبصره (۲) الحاقی ماده (۷۶) قانون اصلاح مواد (۷۲) و (۷۷) و تبصره ماده (۷۶) قانون فراهم اجتماعی‌مصوب ۱۳۵۴و الحاق دو تبصره به ماده (۷۶)مصوب ۱۳۷۱

در تکه ۱از بند ب از قانون اشاره شده توالی و تناوب و فاصله در اسبق سختی کار به این صورت تعریف شده است:

۱ – افرادی که حداقل بیست سال متوالی و بیست و پنج سال متناوب در کارهای سخت و زیان‌آور (‌مخل سلامت) اشتغال داشته باشند و در هر مورد‌ حق بیمه زمان مزبور را به سازمان پرداخته باشند می‌توانند تقاضای مستمری بازنشستگی نمایند. هر سال سابقه پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و‌زیان‌آور یک و نیم سال محاسبه خواهد شد.

(بند بالا نقل قول است و منبع آن : قانون اصلاح تبصره (۲) الحاقی ماده (۷۶) قانون اصلاح مواد (۷۲) و (۷۷) و تبصره ماده (۷۶) قانون فراهم اجتماعی‌مصوب ۱۳۵۴و الحاق دو تبصره به ماده (۷۶)مصوب ۱۳۷۱

در متن قانون سختی کار بالا به طور کلی ۲۰سال سابقه متوالی و ۲۵سال سابقه متناوب علتبه گفتن اسبق مورد نیاز سختی کار برای بازنشستگی سختی کار اشکار شده است.

در آیین نامه اجرایی سختی کار توالی و تناوب و فاصله در سختی کار تعریف شده است که وجود کدام فاصله ها در اسبق سختی کار علتاز بین رفتن توالی شده و علتمتناوب شدن سختی کار می‌شود.

مطابق بند ۲آیین نامه اجرایی وجود فاصله در اسبق سختی کار علتاز بین رفتن توالی می شود:

‌الف – ایام خدمت ماموریت سربازی (‌دوران الزام و احتیاج)‌ مشروط بر این که بیمه شده حداکثر تا دو ماه بعد از آخر خدمت به کار اسبق خود برگشته و ‌یا این که در کار فرد دیگر که سخت و زیان آور شناخته شده مشغول به کار شده باشد و این چنین ایام آماده به خدمت.

ب – دوران توقیف بیمه شده در صورتیکه منتهی به محکومیت وی نگردد  یا این که کارفرما بر پایه تکلیف قانونی حقوق دوران مزبور را به بیمه شده‌پرداخت نماید.

ج – ایام حالت تعلیق که به واسطه عوامل قهریه طبیعی و یا حوادث و مخاطرات اجتماعی (‌همانند سیل، زلزله جنگ و آتش‌سوزی) که خارج از اراده‌کارفرما و بیمار شده بوده و در نتیجه آن کارگاه به طور موقت تعطیل می‌گردد.

‌د-‌ایام منفعت گیری از مقرری بیمه بیکاری مشروط بر این که بیمه شده قبل از پایان و یا بلافاصله بعد از پایان دوره مزبور در مشاغلی که سخت و زیان‌آور‌شناخته شده مشغول به کار شده یا مطابق این آیین‌نامه بتواند بازنشسته شود.

‌هـ – ایام خدمت در جبهه که به تایید مراجع ذیصلاح رسیده باشد.

‌و – دوران اسارت یا محکومیت سیاسی که بیمه شده بر پایه آن به گفتن آزاده شناخته شده باشد.

‌ز – ایام بلاتکلیفی بیمه شده که مستند به آرای صادره از سوی هیأت‌های حل اختلاف و یا دیگر مراجع قانونی تبدیل پرداخت حقوق ایام مزبور شده‌باشد.

ط – غیبت غیرموجه حداکثر به زمان ۱۰روز در سال در رابطه کارگاههای مشمول قانون کار یا بر پایه مقررات انضباطی، تخلفاتی و یا استخدامی‌مربوط در کارگاههای غیرمشمول قانون کار که تبدیل اخراج، انفصال موقت یا دایم نشده باشد.

نقل قول از : آیین‌نامه

اجرایی بند (۵) جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره (۲) الحاقی ماده (۷۶) قانون اصلاح مواد (۷۲) و(۷۷) و تبصره ماده (۷۶) قانون فراهم اجتماعی مصوب ۱۳۵۴و الحاق دو تبصره به ماده (۷۶) مصوب ۱۳۷۱– مصوب ۱۳۸۰

اصلاح قانون وجود فاصله در اسبق سختی کار

تکه ط از بند ۲آیین نامه اجرایی قانون بازنشستگی سخت و زیان آور موردی است که اصلاح و تفسیر شده و این اصلاح و تفسیر به سود کارگران است.

در قانون اولیه در صورتی که در اسبق کارگر بیشتر از ۱۰روز (۱۱روز و زیاد تر) فاصله به علت غیبت غیر موجه وجود داشت تبدیل از بین رفتن توالی می شد.

اصلاح آیین نامه بازنشستگی سخت و زیان آور

آیین نامه اجرایی بازنشستگی سخت و زیان آور در تاریخ ۱۳۹۳/۰۵/۲۶مورد بازبینی و اصلاح قرار گرفت. مطابق این اصلاحیه وجود بیشتر از ۱۰روز فاصله در اسبق سختی کار در هر سال به طور جمع در کل اسبق در نظر گرفته شد. به این معنی که به جای این که ۱۰روز در هر سال و اعمال ۱۰ روز در همان سال در نظر گرفته شود، مجموع اسبق سختی کار ضرب در ۱۰روز به گفتن معیار از بین رفتن توالی در مشاغل سخت و زیان آور تعیین شد.

متن اصلاحیه وابسته به فاصله بیشتر از ۱۰روز سختی کار در اسبق به شرح زیر است:

– ماده (۱۲) به شرح زیر اصلاح می شود:

الف – جزء “ط” بند (۲) حذف می شود.

ب – متن زیر جانشین بند (۳) و جزء های آن می شود:

۳- علاوه بر موارد مذکور در بند (۲) این ماده، عدم اشتغال به کار سخت و زیان آور در طول دوره اشتغال به مشاغل مزبور تحت هر گفتن برای زمان یک سال و کمتر از آن جهت بر هم خوردن توالی نمی شود. موارد و زمان های نوشته بند(۱) این ماده تابع حکم همان بند خواهد می بود.

پ – متن زیر به گفتن بند (۴) اضافه می‌شود:

۴- عدم اشتغال به کار سخت و زیان آور در طول دوره اشتغال به مشاغل مزبور تحت هر گفتن (به جز در موارد مذکور در بندهای (۱) و (۲) این ماده برای زمان زیاد تر از یک سال، جهت بر هم خوردن توالی می‌شود و بیمه شده برای منفعت گیری از مزایای این قانون باید حداقل (۲۵) سال همه در مشاغل یاد شده اشتغال به کار داشته باشد.

نقل قول از : اصلاح آیین نامه اجرایی بند (۵) جز (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره (۲) الحاقی ماده (۷۶) قانون اصلاح مواد (۷۲) و (۷۷) و تبصره ماده (۷۶) قانون تامین اجتماعی مصوب (۱۳۵۴) و الحاق دو تبصره به ماده (۷۶) مصوب (۱۳۷۱)
مصوب ۱۳۹۳.۰۵.۲۶

به این علت فاصله بیشتر از ۱۰روز در اسبق سختی کار در هر سال به بیشتر از یک سال در طول زمان اشتغال تحول کرد. با این اصلاحیه فاصله بیشتر از ۱۰ روز در سختی کار علتاز بین رفتن توالی در بازنشستگی سخت و زیان آور نمی شود.

نظر مجلس شورای اسلامی در خصوص وجود فاصله در اسبق سختی کار

نوشته توالی و تناوب در مشاغل سخت و زیان آور از مجلس شورای اسلامی و وجود ابهام و نیز عدم وجود پایه و مبنا قانونی برای از بین رفتن توالی سختی کار در صورت غیبت بیشتر از ۱۰روز سوال شد و مضمون جواب مجلس شواری اسلامی نیز این نوشته را به طور زیر است.

نوشته توالی و تناوب کماکان بر قوت خود باقی است. اسبق اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور اعم از متوالی یا متناوب به ازای هر سال ۱.۵ سال محاسبه می‌شود.

این مساله در اسبق ترکیبی عادی و سختی کار اهمیت بسیاری دارد. افرادی که اسبق بیمه آنان به طور ترکیبی از عادی وسختی کار باشد به طور ۱.۵ برابر اسبق سختی کار به علاوه اسبق عادی محاسبه می‌شود.

تاثییر نظر مجلس در وجود فاصله و اسبق ترکیبی سختی کار و عادی

در قانون سختی کار این چنین گفتن شده که افرادی که اسبق متناوب در مشاغل سخت و زیان آور دارند می توانند با ۲۵سال سابقه بازنشسته شوند.

مطابق ماده ۷۶قانون تامین اجتماعی بیمه شده مرد و زن با دارا بودن ۳۵سال سابقه بیمه بدون شرط سنی می تواند بازنشسته شود. همانطور که حرف های شد فردی که به طور متناوب در مشاغل سخت و زیان آور اشتغال داشته باشد اسبق وی ۱.۵ برابر محاسبه خواهد شد. فردی که ۲۳سال و ۴ماه سابقه کار متناوب در مشاغل سخت و زیان آور داشته باشد با اعمال ۱.۵ برابر این سابقه به ۳۵می رسد. به این علت در صورت وجود توالی در سابقه سختی کار، بیمه شده می تواند با ۲۳سال و ۴ماه بدون شرط سنی سابقه بیمه بازنشسته شود.

افرادی که اسبق ترکیبی دارند نیز در صورت رسیدن ۱.۵ برابر اسبق سختی کار با اسبق عادی به ۳۵سال می توانند بدون شرط سنی بازنشسته شوند.

شرایط بازنشستگی سختی کار با وجود فاصله در اسبق

۱- داشتن ۲۰سال سابقه سختی کار متوالی بدون شرط سنی

۲- داشتن ۲۳سال و ۴ماه سابقه سختی کار متناوب بدون شرط سنی

۳- داشتن ۲۰سال سابقه سختی کار متناوب به شرط تکمیل ۵۰سال سن برای مردان و ۴۵سال سن برای زنان

۴- مجموع ۱.۵ برابر اسبق سختی کار و اسبق بیمه عادی ۳۵سال بدون شرط سنی

۵- مجموع ۱.۵ برابر اسبق سختی کار و اسبق بیمه عادی ۳۰سال به شرط تکمیل ۵۰سال سن برای مردان و ۴۵سال سن برای زنان

۶- داشتن ۱۳سال و ۴ماه سابقه سختی کار متوالی یا متناوب به شرط تکمیل ۶۰سال سن برای مردان و ۵۵سال سن برای زنان

به گزارش تسنیم, شاغلان این مشاغل از بازنشستگی سریعتر از موعد و بدون شرط سنی برخوردار خواهد شد. به علت سختی کار، طبق معمولً قوانین سختگیرانه‌تری برای فراهم امنیت و بهداشت این گروه از کارگران اعمال می‌شود.

چالش‌ها و مشکلات که در مسیر این شاغلان قرار دارد شامل  عدم شناسایی شغل است که  برخی از کارفرمایان از اظهار سخت و زیان‌آور بودن شغل خودداری می‌کنند تا از پرداخت هزینه‌های اضافی بیمه اجتناب کنند. این چنین فرایند طویل بازدید در این مسیر است.  قبول شغل به گفتن سخت و زیان‌آور امکان پذیر زمان‌بر باشد و نیاز به مدارک و مستندات بسیاری دارد.از نظر دیگر  عدم نظارت کافی است که  در تعداد بسیاری از اوقات، استانداردهای ایمنی و بهداشت کار به‌درستی مراعات نمی‌شود و کارگران این مشاغل در معرض خطرات جدی قرار می‌گیرند.

 بازنشستگی با قانون مشاغل سخت و زیان‌آور، گامی حمایتی برای کارگرانی است که در شرایط دشوار و خطرناک فعالیت می‌کنند. هرچند قوانین حمایتی جامعی برای این گروه وجود دارد، اما اجرای کامل و نظارت دقیق بر این قوانین الزامی است تا حقوق این کارگران نگه داری شود و سلامت آن‌ها کمتر به خطر بیفتد.

انتهای مطلب/