عمیق‌ترین حفاری تاریخ؛ دانشمندان به مرز گوشته‌ زمین رسیدند_صبح سریع

به گزارش popularmechanics، گوشته زمین که بین پوسته‌ی سنگی و هسته‌ی مذاب بیرونی زمین قرار دارد، ۷۰ درصد جرم و ۸۴ درصد حجم زمین را راه اندازی می‌دهد. اما با وجود نقش عظیمی که در فرآیندهای زمین‌شناختی ایفا می‌کند، دانشمندان هیچ زمان نتوانسته‌اند مستقیماً از سنگ‌های این لایه‌ی بسیار اهمیت مثالبرداری کنند.

این قضیه کاملاً قابل فهمیدن است، مخصوصاً اگر در نظر داشته باشید که ضخامت پوسته‌ی زمین به طور متوسط بین ۱۴ تا ۱۹ کیلومتر (۹ تا ۱۲ مایل) است. خوشبختانه در برخی نقاط دنیا، این ضخامت کمتر است و گسل‌ها علتخواهد شد گوشته از بین شکاف‌ها قابل دسترس شود. یکی از این مناطق، رشته‌کوه بین‌اقیانوسی آتلانتیک، به‌اختصاصی در نزدیکی کوه زیرآبی آتلانتیس مسیف (Atlantis Massif) است.

در قسمت جنوبی آن منطقه‌ای به نام شهر گمشده (Lost City) قرار دارد؛ یک میدان آبفشان‌های گرمابی که مایعات خروجی آن زیاد قلیایی و سرشار از هیدروژن، متان و دیگر ترکیبات کربنی است. این ویژگی‌ها علتشده‌اند که این منطقه نامزدی دلنشین برای بازدید چگونگی شکل‌گیری حیات اولیه در زمین باشد. افزون بر این، در اینجا سنگ‌های گوشته‌ای وجود دارند که با آب دریا داخل واکنشی به نام «سرپانتینیزاسیون» خواهد شد؛ فرآیندی که ساختار سنگ را تحول داده و به آن ظاهری سبزرنگ و همانند مرمر می‌دهد.

در ماه مه ۲۰۲۳، ۸۰۰ متر دورتر از این میدان، اعضای برنامه‌ی بین‌المللی اکتشاف اقیانوسی (IODP) با منفعت گیری از کشتی تحقیقاتی JOIDES Resolution به طول ۴۷۰ فوت که توسط بنیاد ملی علوم آمریکا اجاره شده می بود موفق شدند عمیق‌ترین مثالی به‌دست‌آمده از گوشته زمین را استخراج کنند، اگر چه مقصد مهم این مأموریت رکوردشکن، حفاری تا این عمق نبوده است.

عمیق‌ترین حفاری تاریخ/ دانشمندان به مرز گوشته‌ زمین رسیدند!

جوهان لیسنبرگ، پترولوژیست دانشگاه کاردیف و یکی از نویسندگان مقاله، او گفت:«ما فقط برنامه‌ریزی کرده بودیم که تا عمق ۲۰۰ متری حفاری کنیم، چون پیش از این فردی نتوانسته می بود در سنگ‌های گوشته به عمق بیشتری برسد؛ حفاری آن‌قدر آسان پیش رفت که شدت پیشروی سه برابر سریع تر از حد معمول می بود. در نهایت، تیم توانست تا عمق خیره‌کننده‌ی ۱۲۶۸ متری حفاری کند و تنها به علت محدود بودن زمان عملیاتی، مأموریت متوقف شد.»

اندرو مک‌کِیگ، یکی دیگر از نویسندگان مقاله و از دانشگاه لیدز، گفت که بر پایه تحلیل اولیه، ترکیب این هسته حاوی طوری از پریدوتیت به نام «هارزبورژیت» است که در تاثییر ذوب نسبی سنگ گوشته شکل می‌گیرد. این چنین این نمونه شامل سنگ‌هایی به نام «گابرو» می بود که سنگ‌های آذرین دانه‌درشت محسوب خواهد شد. هر دوی این سنگ‌ها در ادامه با آب دریا عکس العمل شیمیایی داده و ترکیب خود را تحول داده‌اند.

هرچند این هسته زمان بی‌سابقه‌ای برای شناخت زیاد تر از گوشته و زیرلایه‌ی زمین‌شناختی شهر گمشده فراهم کرده است، اما این مأموریت موفق نشد «چالش بزرگ» عبور از ناپیوستگی موهوروویچیچ را به سرانجام رساند. ناپیوستگی موهوروویچیچ، یا به اختصار «موهو»، مرزی است که به گفتن مرز واقعی بین پوسته و گوشته‌ی دست‌نخورده شناخته می‌شود.

مأموریت‌های آینده امکان پذیر به اکتشاف در این منطقه‌ی نزدیک به آتلانتیس مسیف ادامه دهند، اما متأسفانه این مأموریت‌ها دیگر شامل کشتی JOIDES Resolution نخواهند می بود؛ چون بنیاد ملی علوم آمریکا تصمیم گرفته است فراهم مالی حفاری‌های سپس از سال ۲۰۲۴ را متوقف کند, یعنی درست وقتی که دانشمندان در اغاز‌ی ورود به ژرف‌ترین لایه‌ی زمین قرار گرفته‌اند، آینده‌ی این چنین مأموریت‌هایی اکنون در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است.